اصول اخلاقی تحقیقات و حقوق کودکان
الموضوعات :
شیما طباطبایی
1
(پژوهشگر پسادکترا، مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: حقوق بشر, کنوانسیون حق کودکان, اخلاق پژوهش, اصول اخلاقی,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: علی‌رغم افزایش توجه جهانی در مورد نیاز جامعه به احکام و اصول حقوق مشارکتی کودکان، لیکن رابطه بین حقوق کودک و اخلاق تحقیقاتی به طور شفاف مشخص نشده و در راهنماهای اخلاقی مربوط به تحقیقات علوم اجتماعی به حقوق کودکان توجه نشده است، لذا هدف از این مطالعه تعیین رابطه رهنمودهای اخلاقی تحقیقات با حقوق كودكان است. روش: این مطالعه تحلیلی به منظور بررسی ملاحظات اخلاقی از دیدگاه حقوق بشر به ویژه حقوق کودک انجام شده است. یافته‌ها: این مطالعه تحلیلی نشان داد در دستورالعمل‌های اخلاقی تحقیقات اجتماعی تعریف «حقوق بشر» و به ویژه «حق کودکان» نادیده گرفته می‌شود. همچنین در اصول اخلاقی تحقیقات علوم اجتماعی، از جمله تحقیق در مورد کودکان، اغلب مراجعه مستقیم به اصول حقوق بشری مورد تأکید کنوانسیون حقوق کودک (UNCRC) صورت نپذیرفته است. بحث و نتیجه‌گیری: گنجاندن اصول حقوق بشر در رهنمودهای اخلاقی تحقیقات ضروری است. همچنین دستورالعمل‌های اخلاقی تحقیقاتی خاص کنوانسیون حقوق کودکان رویکرد مبتنی بر حقوق مشارکتی کودکان در تحقیقات مرتبط با آنان را ترویج و تشویق خواهد کرد.
1. UN Special Session on Children. A world fit for us: children's forum message. 2002. Accessed Aug, 2005. Available at: http://www.unicef.org/specialsession/documentation/childrens-statement.htm.
2. Mishna F, Antle BJ, Regehr C. Tapping the perspectives of children: Emerging ethical issues in qualitative research. Qualitative Social Work 2004; 3(4): 449-468.
3. Maguire M. What if You Talked to Me? I could be interesting! Ethical research considerations in engaging with bilingual/ multilingual child participants in human inquiry. Forum: Qualitative Social Research 2005; 6(1): Art.4. Available at http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/530/1 148. Accessed June, 2019.
4. United Nations Human Rights office of high commissioner. What are human rights? Available at: https://www.ohchr.org/EN/Issues/ Pages/WhatareHumanRights.aspx. Accessed June, 2019.
5. Universal Declaration of Human Rights. 1948. Available at: https://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights/; https://www. ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/ eng.pdf.
6. World Medical Association, Declaration of Helsinki. Bulletin of the World Health Organization 2001; 79(4): 373-374. Available at: https://www.apps.who.int/iris/handle/10665/268312.
7. World Medical Association. World Medical Association Declaration of Helsinki: Ethical principles for medical research involving human subjects. JAMA 2013; 310(20): 2191-2194.
8. Declaration of Helsinki. Available at: http://www.cirp.org/library/ ethics/helsinki/Economic and Social Research Council. 2005.
9. Freeman M. The future of children's rights. Children and Society 2000; 14(4): 277-293.
10. Smith AB, Taylor N. Rethinking children's involvement in decision - making after parental separation. Childhood 2003; 10(2): 201-216.
11. Hill M. Ethical considerations in researching children's experiences. In Researching children's experiences. Edited by Greene S, Hogan D. London: Sage; 2005. p.61-86.
12. Hopkins P, Hill M. This is a good place to live and think about the future… the needs and experiences of unaccompanied asylum-seeking children in Scotland. Glasgow: University of Glasgow, Glasgow Centre for the Child & Society & the Scottish Refugee Council; 2006.
13. Schenk K, Williamson J. Ethical approaches to gathering information from children and adolescents in international settings: Guidelines and resources. Washington: The Population Council Inc; 2005. Available at: http://www.social-policy.org.uk/downloads/SPA_ code_ethics_jan09.pdf.
14. American Association for the Advancement of Science and Physicians for Human Rights. Human rights and health: The legacy of apartheid. 1998. Available at: http://shr.aaas.org/loa/index.htm.
15. Morrow V, Richards MPM. The ethics of social research with children: An overview. Children and Society 1996; 10(2): 90-105. Available at: https://doi.org/10.1111/j.1099-0860.1996.tb00461.x.
16. McIntosh N. Guidelines for the ethical conduct of medical research involving children. Archives of Diseases of Childhood 2000; 82(2): 177-118. Available at: http://dx.doi.org/10.1136/adc.82.2.177.
17. Jesani A, Barai T. Ethical guidelines for social science research in health. The Indian National Committee for Ethics in Social Science Research in Health (NCESSRH). Mumbai: Centre for Enquiry into Health and Allied Themes; 2004. Available at http://www.fabtp.com/ wp-content/uploads/2010/07/NCESSRH-Guidelines.pdf.
18. The National Committee for Research Ethics in the Social Sciences and the Humanities. Guidelines for Research Ethics in the Social Sciences, Humanities, Law and Theology. 4th ed. The Norwegian National Research Ethics Committees; 2016.
19. Alderson P, Morrow V. Ethics, social research and consulting with children and young people. London: Barnardos; 2004.
