چالش‌های حقوقی تابعیت اطفال زنان ایرانی دارای همسر خارجی
الموضوعات :
عاطفه عباسی
1
(استادیار پردیس خواهران دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: تابعیت, ازدواج, مادر ایرانی, پدر خارجی, سیستم خون, بی‌تابعیتی,
ملخص المقالة :
در قانون مدنی ایران حق تابعیت زنان در برابر دولت، با حقوق و تكالیف خانوادگی ایشان مخلوط و حقوق خانوادگی به حقوق معنوی اشخاص در برابر حكومت ترجیح داده شده است. بر اساس قانون مزبور تابعیت مادر ایرانی، اثری بر تابعیت طفل نداشته و حتی در صورت تولد طفل از مادر ایرانی و پدر خارجی در خاک ایران نیز فرد مزبور ایرانی تلقی نمی‌شود. از سوی دیگر بسیاری از این اطفال حاصل ازدواج خلاف ماده 1060 قانون مدنی هستند و پدرانی فاقد تابعیت داشته یا به دلیل فوت یا مفقودشدن پدر و... بی‌تابعیت و فاقد هویت‌اند. با توجه به ناکارآمدی قانون تعیین تكلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی و ضرورت اصلاح قواعد موجود، این نوشتار ضمن تبیین تأثیر نقش مادر در اعطای تابعیت و بررسی سیستم‌های تعیین تابعیت افراد و خانواده، پیشنهاد نموده تا با اعطای تابعیت به این اطفال، حسب مورد به تقاضای مادر از بدو تولد یا خود طفل از سن 18 سالگی این مشکل مرتفع گردد. ضروری است ضمن ثبت ازدواج مادر ایرانی و حمایت از وی، شرایط اقامت این اطفال و بهره‌مندی از حقوق مدنی شهروندی تا زمان دریافت تابعیت فراهم گردد.
1. Jafari Langroudi MJ. Expanded in Terminology of law. Tehran: Ganj-e Danesh; 1999. [Persian]
2. Nasiri M. Private International Law. 9th ed. Tehran: Agah; 2002. [Persian]
3. Tabataba'i M. Basic Law. 9th ed. Tehran: Mizan; 2007. [Persian]
4. Balazadeh Z. Private International Law and the Regulations of Iran in the Field of nationality, Residence and Status of Aliens. Tehran: Mardom Salari; 2004. [Persian]
5. Abbasi A. The rights of the child in the legal system of Iran. Tehran: In cooperation with the campus of the sisters of Imam Sadiq University; 2016. [Persian]
6. Amir Arjmand A. Documentation Collection in International Human Rights. Tehran: Shahid Beheshti University; 2007. [Persian]
7. Saljughi M. Private International Law. Tehran: Office of International Legal Services of the Islamic Republic of Iran; 1991. [Persian]
8. Katoozian N. Collected articles in Defense of Women's Rights. Office of Studies and Research. Qom: Taha; 2001. [Persian]
