مضامین عشق و جبر در داستانهای ناتورالیستی صادق چوبک
الموضوعات :نسرین حلاجان 1 , پروین دخت مشهور 2 , مهدی نوروز 3 , محبوبه ضیاء خدادادیان 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور
3 - دانشگاه آزاداسلامی واحدنیشابور
4 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور
الکلمات المفتاحية: عشق, جبر, صادق چوبک, ناتورالیسم, داستان,
ملخص المقالة :
عشق وجبر از برجسته ترین مضامین ادبیات فارسی است.جبر دربرابرواژه پربسامد اختیارقرار می گیرد وعشق در بعد معنوی وروحانی خود یادآور عرفان وحب ذات اقدس الهی می باشدودربعد جسمانی وباسر منشأ غریزه اش، عشق زمینی وجنسیتی نام می گیرد.نگارنده دراین پژوهش برآن است که بابررسی، توصیف وتحلیل آثار داستانی ناتورالیستی صادق چوبک دیدگاه وی را از نظر عشق زمینی وبعد جسمانی آن وسرنوشت انسان محکوم به تقدیررابیان کند. حیوانی بودن طبع انسان در این داستان ها واین که انسان بنا به سرشت حیوانی اش به صورت موجودی زیاده طلب ، شهوت ران تصویر می شود نگاهی ناتورالیستی‌است وعشق به صورت خواست جسمانی و جنسیتی به عنوان یک تجربۀ مشروع مطرح می شودوبه سبب جبر زیست شناختی؛ یعنی انسان، ناگزیر از تن دادن به الزام های زیستی است. وناکامی در اِعمال کردن ارادۀ فردی مقهور بودن انسان در برابر سرنوشت محتوم است. چوبک در داستان هایش متکی بر تأثیرعناصرناتورالیستی‌سرنوشت، جبر محیط و وراثت بر شخصیت‌های داستانهای خود می‌باشد
ایبرامیز، م.ه، (1366)، رمان چیست؟، ترجمۀ محسن سلیمانی، برگ: تهران.
ایرانی، ناصر، (1364)، داستان: تعاریف، ابزارها و عناصر، تهران: کانون پرورش کودکان.
بیزارگیتی، مسعود، (1383)، «قصۀ آشنا»، ارائه شده در مجموعه مقالات بیداردلان در آینه؛ معرفی و نقد آثار احمد محمود، به کوشش احمد آقایی، تهران: به نگار، صص 242-237.
پویان، مجید، (1389)، «بررسی جایگاه زنان در داستان های کوتاه احمد محمود»، مجلۀ مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، سال 8، شمارۀ 3، صص 58-39.
ثروت، منصور، (1390)، آشنایی با مکتب های ادبی، تهران: سخن.
سیدحسینی، رضا، (1332)، «ناتورالیسم»، مجلۀ فرهنگ نو، سال دوم، شمارۀ 6، صص .
______________ ، (1387)، مکتب های ادبی، (2ج)، تهران: نگاه.
روزبه، محمدرضا، (1388)، ادبیات معاصر ایران (نثر)، چاپ چهارم، تهران: روزگار.
شیری، قهرمان، (1387)، مکتب های داستان نویسی در ایران، تهران: چشمه.
فورست، لیلیان و دیگران، (1376)، ناتورالیسم، ترجمۀ حسن افشار، تهران: مرکز.
گلستان، لیلی، (1374)، حکایت حال؛ گفتگو با احمد محمود، تهران: کتاب مهناز.
محمود، احمد، (1370)، قصۀ آشنا، تهران: نگاه.
مفتاحی، محمد، (1394)، همسایه با بیگانه ها؛ نقد آثار احمد محمود، تهران: روزگار.
میرعابدینی، حسن، (1383)، صد سال داستان نویسی در ایران، چاپ سوم، تهران: چشمه.
ولک، رنه، (1385)، تاریخ نقد جدید، (ج4)، ترجمۀ سعید ارباب شیرانی، تهران: نیلوفر.
105 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 126 - 105
مضامین عشق و جبر در داستانهای ناتورالیستی صادق چوبک
نسرین حلاجان 1
پروین دخت مشهور 2
مهدی نوروز 3
محبوبه ضیاء خدادادیان 4
چکیده
عشق وجبر از برجسته ترین مضامین ادبیات فارسی است.جبر دربرابرواژه پربسامد اختیارقرار می گیرد وعشق در بعد معنوی وروحانی خود یادآور عرفان وحب ذات اقدس الهی می باشدودربعد جسمانی وباسر منشأ غریزه اش، عشق زمینی وجنسیتی نام می گیرد.نگارنده دراین پژوهش برآن است که بابررسی، توصیف وتحلیل آثار داستانی ناتورالیستی صادق چوبک دیدگاه وی را از نظر عشق زمینی وبعد جسمانی آن وسرنوشت انسان محکوم به تقدیررابیان کند. حیوانی بودن طبع انسان در این داستانها واین که انسان بنا به سرشت حیوانیاش به صورت موجودی زیاده طلب ، شهوتران تصویر میشود نگاهی ناتورالیستی‌است وعشق به صورت خواست جسمانی و جنسیتی به عنوان یک تجربۀ مشروع مطرح میشودوبه سبب جبر زیست شناختی؛ یعنی انسان، ناگزیر از تن دادن به الزامهای زیستی است. وناکامی در اِعمال کردن ارادۀ فردی مقهور بودن انسان در برابر سرنوشت محتوم است. چوبک در داستان هایش متکی بر تأثیرعناصرناتورالیستی‌سرنوشت، جبر محیط و وراثت بر شخصیت‌های داستانهای خود می‌باشد.
واژگان كليدي
عشق، جبر، صادق چوبک، ناتورالیسم، داستان.
[1] . دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور ،نیشابور، ایران.
Email: sahbanext@gmail.com
[2] . استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور ،نیشابور، ایران. (نویسنده مسئول).
Email: p_d_mashhoor@yahoo.com
[3] . استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور ،نیشابور، ایران.
Email: mahdinovrooz@yahoo.com
[4] . استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
Email: m.zia@yahoo.com
تاریخ دریافت: 26/5/1398 پذیرش نهایی: 30/10/1398
