قراردادهای ساخت، بهره برداری و واگذاری (B.O.T) در مناطق آزاد تجاری ایران با توجه به اخلاق اسلامی
الموضوعات :رضا نیکخواه سرنقی 1 , مهدی شیدائی گورچین قلعه 2
1 - استادیاردانشکده فقه و حقوق اسلامی دانشگاه ارومیه
2 - پردیس دانشگاهی ارومیه
الکلمات المفتاحية: قرارداد بی. او. تی, سرمایه گذاری خارجی, مناطق آزاد تجاری و صنعتی, تأمین مالی پروژه, سلب مالکیت. ,
ملخص المقالة :
قرارداد ساخت، بهره برداری و واگذاری یا بی. او. تی (B.O.T) بدین معنا است که طرف قرارداد (دولت سرمایه‌پذیر) امتیاز ساخت و بهره برداری پروژة زیربنایی را در مدت زمان معین به یک کنسرسیوم متشکل از شرکت های خصوصی اعطاء می نماید. در این نوع قراردادها کنسرسیوم مکلف است پس از ساخت و بهره برداری از پروژه در مدت معين آن را به صورت سالم به دولت پذیرنده سرمایه مجاناً واگذار نماید، دولت های مختلف به ویژه کشور های در حال توسعه این قرارداد را ابزاری مهم و کارآمد برای جذب سرمایه های خارجی و استفاده از یک مدیریت کارآمد برای اداره و بهره‌برداری از پروژه های زیربنایی می دانند برای موفقيت این روش دولت سرمایه پذیر باید بستر حقوقی، سیاسی و اقتصادی را برای سرمایه گذار خصوصی فراهم نماید، این نوع قراردادها به لحاظ موقعیت خاص مناطق آزاد تجاری و صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی ایران می تواند به عنوان یک روش مهم جهت جذب سرمایه های خارجی و دسترسی به تکنولوژی پیشرفته و اشتغال‌زایی و غیره در آن مناطق مورد استفاده قرار بگیرد. این مقاله تلاش دارد ضمن بیان مفهوم قراردادهای بی. او. تی نقش این قرارداد ها را در جذب سرمایه های خارجی و سلب مالکیت و طرق حل و فصل اختلافات در آن قراردادها را مورد بررسی قرار دهد.
1. ابراهیمی، مریم، سرمایه گذاری خارجی در چارچوب قراردادهای ساخت، بهره برداری و انتقال با نگاهی بر قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی مصوب 1381، مجله پژوهش حقوق شهردانش، شماره 9، سال 1385.
2. اخلاقی، بهروز، سخنی درباره آینده سرمایه گذاری در ایران بررسی اجمالی علل و موانع پیشرفت نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، بهار 1379، شماره 47.
3. اسکینی، ربیعا، اختیار دولت ها و سازمان های دولتی در مراجعه به دوری تجاری بین المللی، نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
4. اعلائی فرد، محمد علی، حقوق تجارت بین الملل، تهران، انتشارات جاودانه جنگل، چاپ اول، 1394.
5. امام، فرهاد، حقوق سرمایه گذاری خارجی در ایران، نشر یلدا، تهران چاپ اول، 1373.
6. پیران، حسین، مسائل حقوقی سرمایه گذاری بین المللی، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، چاپ دوم، 1393.
7. ترابی، مرتضی، قرارداد ساخت، بهره برداری و انتقالی از منظر فقهی، فصل نامه تخصصی پژوهشنامه فقهی، سال اول پائیز،1385.
8. توسلی جهرمی، منوچهر، قراردادهای بین المللی ساخت، بهره برداری و انتقالی (B.O.T)، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 58 زمستان 1381.
9. حاتمی، علی و کویمیان، اسماعیل، حقوق سرمایه گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه گذاری، تهران، انتشارات تیسا، چاپ اول، 1393.
10. شیروی، عبدالحسین، داوری تجاری بین المللی، تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) چاپ چهارم، 1393.
11. شیروی، عبدالحسین، قراردادهای بی. او. تی، تنظیم، ساختار و قوانین حاکم، تهران، نشر بنیاد حقوقی میزان، چاپ اول، 1394.
12. شیروی، عبدالحسین دلایل استفاده از قراردادهای بی. او. تی (B.O.T) و نقش دولت در موفقیت این پروژه ها، مجله مجتمع آموزش عالی قم، سال سوم، زمستان 1380، شماره 11.
13. شیروی، عبدالحسین، پروژه های ساخت، بهره برداری و انتقالی (B.O.T) نامه مفید، سال 1380، شماره 26.
14. صادقي، محسن، بررسي قراردادهاي بين المللي ساخت، بهره برداري و واگذاري (B.O.T) و جايگاه آن در نظام حقوقي ايران،پژوهشنامة بازرگاني، سال 1385،ص 132 و 133.
15. عرفانی، محمود، حقوق تجارت بین الملل تهران، انتشارات جنگل، چاپ چهارم، 1393.
16. فلاحی آزاد، بررسی کلیدی، ساختار قرارداد بی او تی، چاپ اول، 1393، انتشارات بهنامی، تهران
قوانین
17. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
18. قانون تجارت ایران.
19. قانون چگونگی ادارة مناطق آزاد تجاری - صنعتی ایران 1372.
20. قانون تشويق و حمايت سرمايه گذاري خارجي ایران 1381.
21. قانون مدنی ایران.
منابع لاتين
22. A case study of build-operate-transfer road project inHong Kong: Route 3 Country Park SectionSource: Legislative Council, Hong Kong, 2002.
23. Adora Navarro, Build-Operate- Transfer (BOT), Arrangements: The Experience and Policy Challenges DISCUSSION PAPER SERIES NO, 2004.
24. Auriol, Emmanuelle & Pierre M. Picard, A Theory of BOT concession Contracts, University of Luxembourg, 2011.
25. Ayan,Mehmet,Borclar Hukuku,Konya,7. Baski, Mimoza Basim, 2012
26. Blasko, Overcoming the Legal and Historical Obstacles to Privatization, case Western Reserve Journal of Interilational Law, 1998.
27. Ceker,Mustafa,Ticarat Hukuku,Adana, 7.Baski, Karahan. 2013
28. Ian, Brownlie. Principles of International Law, 6th Ed, clar~.ndo press, Oxford, 2006.
29. Jeffrey Huang and Rick Huijbregts, Information Technology for project Management in Build, Operate, and Transfer-Approach, Harvard Design School, 1999.
سایت ها:
30. http://www. Unido. Org
31. htpp://www.noormags.com
32. htpp://www.shora-gc.ir
33. htpp://www.Legifrance.com
34. htpp://www.findlaw.com
