بررسی جایگاه زن در اخلاق اسلامی با تأکید بر حق حضانت و اشتغال زنان در حقوق اسلام و بشر
الموضوعات :ایلناز علی نژاد 1 , سید مهدی صالحی 2 , رضا نیکخواه سرنقی 3
1 - دانشگاه ارومیه
2 - استادیار فقه و حقوق اسلامی دانشگاه ارومیه
3 - استادیاردانشکده فقه و حقوق اسلامی دانشگاه ارومیه
الکلمات المفتاحية: خانواده, زن, حق, حضانت, اشتغال, حقوق اسلامی, حقوق بشر.,
ملخص المقالة :
نهاد خانواده بیش از آن که در مقدمه کنوانسیون حقوق کودک برجسته شده باشد در اسلام مورد توجه قرار گرفته و به عنوان مهم‌ترین بستر رشد کودک معرفی شده است. زمان جدایی والدین از یکدیگر مسألة حضانت و اولویت طرفین جهت سرپرستی کودک ظهور می یابد که این امر با شرایطی قرین است در صورت فقدان شرایط لازم این حضانت به طرف مقابل انتقال می یابد. در عین حال امروزه یکی از شاخصه های توسعه انسانی، میزان حضور زنان و نحوه ایفای نقش آنان در عرصه های گوناگون فعالیت است که تاثیری جدی بر دیگر اقدامات دارد. مساله حفظ حقوق زنان و عدم تبعیض بر اساس جنسیت در این میان نمود خاصی دارد.موفقیت در این امر نیازمند تأمین هزینه های است که برای رفع آنها اشتغال مطرح می شود. به همین دلیل حضانت و اشتغال دو مفهوم مرتبط با هم بوده به این ترتیب که نگهداری و تربیت کودک نیازمند وجود درآمد است که با هدف بهبود تربیت مستمر فرزندان بر اساس مشارکت فعال زنان در اشتغال مزایای ناشی از آن تحقق می یابد. تجلی و نمود بارز آن در حقوق اسلام نمایان تر است که تطبیق آن با حقوق بشر موضوع پژوهش حاضر است.
1. قرآن کریم، ترجمه فولادوند.
2. ابن بابویه، محمد بن علی (1413) من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
3. احمدیه، مریم، (1388) اشتغال زنان در آرا و ادبیات فقهی، مجموعه مقالات و گفتگوها (اشتغال زنان)دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، تهران.
4. آرتی دار، طیبه (1382) قوانین و مقررات ویژه زنان در جمهوری اسلامی، تهران، زیتون.
5. بحرانی، یوسف بن احمد (1405) الحدائق الناظره فی احکام العتره الطاهره، جلد 25، دفتر انتشارات اسلامی.
6. بیگدلی، سعید (1390) مشکلات و خلاهای قانونی نهاد حضانت در نظام حقوقی ایران، دو فصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، شماره 55.
7. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1367) ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش.
8. حر عاملی، محمد بن حسن (بی تا) وسائل الشیعه، ج15، بی جا.
9. حمیدی، فریده، قاسمیان، پروانه، صباغ نوین، سولماز (1382) حقوق زنان، حقوق بشر، تهران، انتشارات روشنگران مطالعات زنان.
10. حمیدیان، حسن (1390) حقوق خانواده، تهران، دادگستر.
11. زین الدین بن علی العاملی (شهید ثانی) (1413) مسالک الافهام، قم، موسسه المعارف الاسلامیه.
12. ____________________________، (بی تا) الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (شرح لمعه)، چاپ سنگی، ج2.
13. طوسی، محمد بن حسن، (بی تا) التهذیب، جلد سوم، بیروت، لبنان، دار التعارف للمطبوعات.
14. عبادی، شیرین (1373) تاریخچه و اسناد حقوق بشر در ایران، تهران، روشنگران.
15. فرهمند، مریم، (1388) بررسی وضعیت اشتغال زنان در نظام بین الملل، مجموعه مقالات و گفتگوها (اشتغال زنان)چاپ اول، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، تهران.
16. کاتوزیان، ناصر، (1389) دورة حقوق مدنی خانواده، جلد 2، تهران، شرکت سهامی انتشار.
17. کلینی، محمد بن یعقوب، (1388) فروع کافی، قم، نشر قدس، جلد 5.
18. محلاتی، ذبیح الله، 1370 ریاحین الشریعه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، جلد 5.
19. مدیرنیا، جواد، (1379) حضانت کودک، تهران، انتشارات مجد، چاپ اول.
20. معلوف، لوئیس، (1374) المنجد، تهران، انتشارات پیراسته، چاپ چهارم.
21. معین، محمد، (1371) فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ هشتم.
22. موسوی عاملی، محمد بن علی (1411) نهایة المرام فی شرح مختصر شرائع الاسلام، قم، انتشارات اسلامی.
23. میرزای قمی، ابو القاسم، محمد بن حسن، بی تا، قوانین، تهران، مکتبه العلمیه الاسلامیه، جلد.
24. نجفی، محمد حسن، (1418) جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد 3، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی.
25. ولایی، عیسی (1374) فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول. تهران،، نشر نی. فصلنامه دانشکده حقوق و علوم سیاسی، بهمن 1370، تهران، دانشگاه تهران، ش 4.
26. A Wood, ‘Globalization and the rise in labour Market in equalities’ Economic Journal, P. 141.
27. Mark A. Rothstein & Lance Liebman, Employment Law: Cases and Materials 469 (Foundation Press, 2007).
