بررسی تطبیقی- انتقادی تأثیرپذیری رمان «طوبا و معنای شب» از رمان «صد سال تنهایی» با تأکید بر درونمایه جدال سنت و مدرنیته
الموضوعات :
نادر شایگان فر
1
(دانشگاه هنر اصفهان)
زینب صابر
2
(فلسفه هنر)
الکلمات المفتاحية: صد سال تنهایی طوبا و معنای شب رئالیسم جادویی سنت مدرنیته طنز.,
ملخص المقالة :
در مقالۀ حاضر، تأثیرپذیری رمان «طوبا و معنای شب» اثر «شهرنوش پارسی پور» از رمان «صد سال تنهایی» اثر «گابریل گارسیا مارکز» با نگاهی تطبیقی- انتقادی مورد تأمل قرار می گیرد. مواجهه و جدال میان سنت و مدرنیته را می توان یکی از مهم‌ترین درون مایه های مشترک بین این دو رمان دانست. این نوشتار می‌کوشد تا چگونگی رابطۀ گفتمانی و بینامتنی این دو رمان را از طریق خوانشی محتوایی و با تأکید بر درون مايه هاي مشترك این دو اثر نمایان سازد. همچنین سعی بر این است تا با تکیه بر صداها و همهمه های موجود در رمان، نحوۀ مواجهۀ این دو اثر با دنیای جدید را نشان دهد و تبیین نماید که مؤلفان این دو اثر، چگونه با درهم آمیزی واقعيت و توهم، جهان فيزيكي و متافيزيكي و مرگ و زندگي به گفت وگوی با دنیای مدرن پرداخته اند. در این مقاله پس از یک مطالعه تطبیقی، همچنین بر آنیم تا از منظری انتقادی به وجوه موجود در دو رمان، با توجه به دو گفتمان سنت و مدرنیته التفات کرده و نشان دهیم چگونه پارسی پور در روایت خود دچار گسست و دوپارگی شده است؛ به نحوی که «طوبا و معنای شب» هرگز به صلابت و پیچیدگی «صد سال تنهایی» نیست و به همین دلیل در به کار بردن عناصری چون طنز، باورپذیری شخصیت ها و همبستگی معنادار اتفاقات داستان، تاحدودی ناتوان است. همچنین شاهد آنیم که واکنش به بیگانگان در «صد سال تنهایی» به طور واضح انتقادی، اعتراضی و صریح است، در حالی که «طوبا و معنای شب» موضع گیری مغشوش، سردرگم و تاحدودی منفعلانه دارد.
آلن، گراهام (1380) بینامتنیت، ترجمه¬ پیام یزدانجو، تهران، مرکز.#
احمدی، بابک (1380) ساختار و تأویل متن، تهران، مرکز.#
باختین، میخاییل (1380) سودای مکالمه، خنده، آزادی، ترجمه محمدجعفر پوینده، تهران، چشمه.#
------------- (1384) زیبایی‌شناسی و نظریه رمان، ترجمه آذین حسین زاده، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات هنری.#
------------- (1387) تخیل مکالمه¬ای (جستارهایی دربارۀ رمان)، ترجمه رؤیا پورآذر، تهران، نی.#
پارسی¬پور، شهرنوش (1382) طوبا و معنای شب، تهران، البرز.#
تودورف، تزوتان (1377) منطق گفت¬وگویی میخاییل باختین، ترجمه داریوش کریمی، تهران، مرکز.#
سلدن، رامان (1375) نظریۀ ادبی و نقد عملی، ترجمه جلیل سخنور و سیما زمانی، تهران، پویندگان نور.#
سید، دیوید (1382) قرائتی نقادانه از رمان چهرۀ مرد هنرمند در جوانی، ترجمه منوچهر بدیعی، تهران، روزنگار.#
گارسیا مارکز، گابریل (1357) صد سال تنهایی، ترجمه بهمن فرزانه، تهران، امیرکبیر.#
گلشیری، هوشنگ (1388) باغ در باغ، جلد اول، چاپ سوم، تهران، نیلوفر.#
مکاریک، ریما ایرانا (1383) دانش‌نامه نظریه‌های ادبی، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران، آگاه.#
میرعابدینی، حسن (1387) صد سال داستان¬نویسی ایران، چاپ پنجم، تهران، چشمه.#
هدايت، صادق (1348) بوف كور، چاپ دوازدهم، تهران، کتاب¬های پرستو.#
Bakhtin, Mihkail (1984a) Problems of Dostovesky,s Poetic, trans .C. Emerson and M. Manchester, Manchester University press.#
------------------ (1984b) Rabelais and His World, trans. By: H. isowolsky, Cambridge MA: MTT Press.#
