زيبايي در سخن معصوم(ع) (بررسي آرايه‌هاي بلاغي در دعاي "صباح" و "خطبه شانزدهم نهج‌البلاغه")
الموضوعات :
1 -
الکلمات المفتاحية: زيبايي‌شناسي علي(ع) نهج‌البلاغه بيان بديع,
ملخص المقالة :
كلام‌الله مجيد سرچشمه همه معارف، پاكي‌ها و زيبايي‌هاست. پس از قرآن، زيبايي در سخن معصومين عليهم‌السلام به سبب اتصال و ارتباط خاصي که ميان ايشان و يگانه جميل برقرار است، برتري و برجستگي ويژه دارد. در كلام اميرالمؤمنين(ع) كه معيار فصاحت و بلاغت به شمار مي‌رود، اين زيبايي در اوج خود است. به عنوان نمونه در دعاي «صباح» و «خطبه شانزدهم نهج‌البلاغه» مي‌توان رد پاي برخي از آرايه‌هاي بلاغي (بديعي و بياني) را به وضوح جست و جو كرد. به عنوان نمونه در دعای مبارک صباح، بين کلمات «عيوب ـ غيوب» و «معيوب ـ عيوب» و «کاشف ـ غالب» به ترتيب سجع متوازی، مطرف و متوازن ديده مي‌شود و نيز در جملاتی بسان «الهی قلبی محجوب و نفسی معيوب و عقلی مغلوب» آرايه مماثله يا موازنه وجود دارد. همچنين جناس زايد و جناس مضارع و تکرار حرف و واژه در بديع لفظی و صنايع طباق و حسن طلب در بديع معنوی و نيز برخی مسايل علم معانی در اين دعا مشهود است. در خطبه شانزدهم نهج‌البلاغه، در کنار آرايه‌های بديعی مثل مراعات نظير و ايهام، آنچه بيش از همه در فن بيان به نظر مي‌رسد، مسئله تشبيه است که در جملاتی مانند: «ألا و إنّ الخطايا خيلٌ شُمُس... ألا و إنّ التقوی مطايا ذُلُل» خود مي‌نمايد.
