بررسی و ارتباط سنجی روند سری¬های دمایی و روزهای همراه با گردوغبار استان همدان
محورهای موضوعی :
امیر گندمکار
1
,
فاطمه دانشور
2
,
راضیه فنایی
3
,
حسین کاردان
4
,
مریم السادات احدی نژاد
5
,
نجمه رضایی
6
1 - گروه جغرافیا، واحد نجف¬آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف¬آباد، ایران
2 - نجف آباد
3 - نجف آباد
4 - نجف آباد
5 - نجف آباد
6 - نجف آباد
کلید واژه: دما , روند, گرد و غبار , مخاطره , همدان, ,
چکیده مقاله :
گردوغبار همواره به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات محیطی مطرح بوده و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی را بر جای می گذارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی روند روزهای همراه با گردوغبار و سری های دمایی استان همدان و تأثیر سری های دمایی بر تعداد روزهای همراه با گردوغبار شکل گرفته است. در این زمینه از آمار تعداد روزهای همراه با گردوغبار، متوسط دما، دمای حداقل و دمای حداکثر ایستگاههای همدان، همدان نوژه و ملایر طی دوره آماری 2012-1992 استفاده شد. ابتدا سنجش بهنجاری داده های مورد مطالعه توسط آزمون اندرسون دارلینگ بررسی و ماه های نرمال و غیرنرمال جدا شدند؛ سپس جهت ماه های غیرنرمال از آزمون من-کندال و جهت ماه های نرمال از آزمون t و روش کمترین مربعات استفاده شد. در نهایت، توسط آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ارتباط سنجی ها انجام گردید. نتایج حاصل نشان داد سری های دمایی در ماه هایی که رونددار بوده اند از روند افزایشی برخوردار بوده اند. تعداد روزهای همراه با گردوغبار نیز در ماه های سرد سال روند کاهشی و در ماه های گرم سال روند افزایشی داشته است. طبق مدل پیش بینی انجام شده روند رخداد این پدیده در آینده نیز افزایشی خواهد بود.
Dust has always been considered as one of the most important environmental hazards and has undesirable environmental impacts. This study aims to investigate the trend of dusty days and temperature time series in Hamedan province and the effect of temperature series on the number of dusty days. In this regard, the number of dusty days as well as average temperature, minimum temperature and maximum temperature of the stations in Hamedan, Nozheh Hamedan and Malayer, during the statistical period of 1992-2012, were used. At first, the Normality test of the data was performed by Anderson-Darling test and then the normal and abnormal months were separated. Then for non-normal months, Mann Kendall test and for normal months, t test and Least Squares method were used. Finally, the Correlation test was performed, using the Pearson Correlation and Linear Regression tests. The results showed that the temperature time series in the months with specific trends have been increasing. Also, the number of dusty days has decreased in the cold months of the year and increased in the warm ones. According to the Prediction model, the occurrence of this phenomenon will have an increasing trend in the future.
1. بروغنی، مهدی؛ پورهاشمی، سیما؛ اسدی¬زنگنه، محمدعلی؛ مرادی، حمیدرضا (1396)، شناسایی مناطق برداشت گردوغبار در خاورمیانه با استفاده از شاخص¬های آشکارسازی گردوغبار، مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال ششم، شماره یازدهم، صص 118-101؛
2. جاوري، مجید (1388)، شيوه¬هاي تجزيه و تحليل كمي در اقليم¬شناسي با تاكيد بر مدل¬هاي روند، انتشارات پيام¬رسان، چاپ اول، تهران، صص166؛
3. حسین حمزه، نسیم؛ فتاحی، ابراهیم؛ ذوالجودی، مجتبی؛ غفاریان، پروین؛ رنجبر، عباس (1395)، تحلیل همدیدی و دینامیکی پدیده گردوغبار و شبیه¬سازی آن در جنوب¬غرب ایران در تابستان 1384، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال سوم، شماره 1، صص 102-91؛
4. خواجه، محمد؛ خیراندیش، حامد؛ پیشداد، سمیرا (1393)، بررسی روند پدیده گردوغبار و مطالعه بادهاي مؤثر بر آن (مطالعه موردي: شهر بندرعباس، استان هرمزگان)، فصلنامه پژوهش¬هاي فرسایش محیطی، سال چهارم، شماره 16، صص 48-37؛
5. دهقانپور، ع (1384)، تحلیل آماری وسینوپتیکی توفان¬های خاک در فلات مرکزی ایران. رساله دکتری، دانشگاه تربیت معلم تهران؛
6. زینالی، بتول (1395)، بررسی روند تغییرات فراوانی روزهای همراه با توفانهای گردوغباری نیمه¬غربی ایران، مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال پنجم، شماره هفتم، صص 100-87؛
7. طاوسی، ت؛ صفرزایی، ن؛ رئیس¬پور، ک (1389)، تحلیل آماری روزهای گردوغباری در منطقه سیستان طی دوره2005-1976، چهارمین کنگره بین¬المللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان؛
8. ظهرابی، حمید؛ عزتیان، ویکتوریا (1395)، مطالعه موردی پدیده ریزگردها در استان اصفهان با استفاده از داده¬های ایستگاه¬های زمینی و ماهواره¬ای، اولین همایش بین¬المللی مخاطرات طبیعی و بحران¬های زیست¬محیطی ایران، راهکارها و چالش¬ها، تبریز؛
9. فرح¬بخشی، ملودی؛ علیجانی، بهلول؛ فتاحی، ابراهیم (1394)، تحلیل سینوپتیکی مخاطرۀ گردوغبار (10تا 12 مرداد 1392) ایران، دانش مخاطرات، دوره 2، شماره 1، صص 20-5؛
10. فرج¬زاده، منوچهر؛ فیضی، وحید؛ ملاشاهی، مریم (1389)، مطالعه تغییر اقلیم در شمال¬غرب ایران به روش من¬کندال، همایش کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه¬ریزی محیطی، خرم¬آباد؛
11. لشکری، ح؛ کیخسروی، ق (1387)، تحلیل آماری سینوپتیکی توفان¬های گردوغبار استان خراسان رضوی در فاصله زمانی (2005-1993)، پژوهش¬های جغرافیایی طبیعی، شماره 65، صص 23-17؛
12. Ataei, h, Ahmadi, f, (2010), Dust one of the environmental problems in Islamic world case study: khozestan province. 4 th international congress of the Islamic world geography (ICIWG), 14-16 April 2010 –zahedan , Iran;
13. Goudie, A S,. & Mideleton, N, J,. (2006), Desert Dust in the Global System, Springer, Heidelberg. 90 1;
14. Indoitu, R. Orlovsky, L. Orlovsky N., (2012), Dust storms in Central Asia: Spatial and temporal variations, Journal of Arid Environments, Volume 85, Pages 62-70;
15. Kang, L., Huang, J., Chen, S., Wang, X (2015), Long-term trends of dust events over Tibetan Plateau during1961–2010 , Atmospheric Environment 125 (2016) 188–198;
16. Lettenmaier,D.P.,E.F.Wood, and J. R.Wallis, (1994), Hydro-climatological Trends in the Continental United States, 1948-88.J. Climate, 7: pp586-607;
17. Orlovsky, N. orlovsky, A. & Durdye,V. (2005), Dust storms in Turkmenistan.Journal of Arid Environments 60(83-97);
18. Serrano, A., Mateos, V.L., and Garcia, J.A., (1999), Trend Analyisi of Monthly Precipitation over the Iberian Peninsula for the Period 1921-1995. phys. Chem. EARTH(B), vol:24, no. 1-2: pp 85-90;
19. Turgay, P. and Ercan K, (2005), Trend Analysis in Turkish Precipitation data. Hydrological processes published onlineinwiley Interscience;
20. Wang, X., Dong, Zh. Zhang, J. and Liu, L., (2004), Modern dust storms in China: an overview, Journal of Arid Environments, 58, 559–574;
21. Weihong Q and Shaoyinshi (2001), Variations of the dust storm in China and its climatic control.Journal of climate.vol 15.
