چيستي و اركان خصيصه ی قطع رحم و انواع آن
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیزهرا صادقی 1 , زهره نیک فرجام 2 , فریبا پهلوانی 3 , عباس سماواتی 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
کلید واژه: خویشاوند , نسب , قطع رحم , صله رحم,
چکیده مقاله :
صله در لغت به معنای : احسان ، دوستی و ارتباط آمده و مراد از (( رحم )) خویشاوندان و بستگان و به عبارت دیگر محبت و سلوک داشتن با خویشان و نزدیکان است . قطع رحم عبارت است از آزردن و رنجاندن خویشان و بستگان و نزدیکان ، و یاری نکردن و غمخواری ننمودن با آنان در مال و آسایش و خیرات دنیوی در حالی که به آن محتاج باشند . و سبب و باعث آن یا عدوات است یا بخل و خسّت . ظاهرا بین قطع و صله ی رحم حالت واسطه ای وجود دارد ، زیرا هر احسانی ، ولو خویشاوند وی بدان محتاج نیست و خود او به آن نیازمند است ، صله نامیده می شود و حال آنکه عدم این احسان قطع رحم نیست. بدترین نوع قطع رحم عاق والدین است به طوری که پيغمبر - صلّى اللّه عليه و آله - فرمود كه: «جميع مسلمين در روز قيامت مرا خواهند ديد، مگر عاق والدين، و شراب خوار، و كسى كه نام مرا بشنود و صلوات بر من نفرستد». و همين قدر از براى عاق والدين كافى است كه: پيغمبر خدا بر او نفرين كرد و فرمود: «هر كه پدر و مادر، يا يكى از آنها را ادراك كند، و او را از خود راضى نسازد هرگز آمرزيده مباد. جبرئيل بر نفرين آن حضرت آمين گفت». در مكاتبه منسوب به امير المؤمنين (ع) به عمال خود چنين است: «مروا الاقارب ان يتزاوروا و لا يتجاوروا». مرحوم نراقى در معراج السعاده در شرح اين جمله چنين مى‌نويسد: امر كنيد خويشاوندان را كه به ديدن يك ديگر روند اما باهم همسايگى نكنند، چه همسايگى باعث بغض و حسد و قطع رحم گردد.
Peace in the word means: kindness, friendship and communication, and it means "mercy" of relatives and friends, in other words, love and behavior with relatives and friends. Abortion means hurting and hurting relatives and friends, and not helping or grieving with them in worldly wealth and comfort and charity while they need it. And the cause is either enmity or stinginess. Apparently, there is an intermediary between amputation and reconciliation of the uterus, because every benevolence, even if his relative does not need it and he himself needs it, is called reconciliation, while the absence of this benevolence is not expropriation. The worst kind of abortion is the expulsion of the parents, so that the Prophet (peace and blessings of Allaah be upon him) said: “All Muslims will see me on the Day of Resurrection, except the expulsion of my parents, and the drunkard, ». And it is enough for the separation of parents that: The Prophet of God cursed him and said: "Gabriel said Amen to the curse of that Imam." In the correspondence attributed to the Commander of the Faithful (pbuh) to his deeds, it is as follows: The late Naraghi writes in the description of this sentence in Ascension of Happiness: Command the relatives to go to see each other but not to be neighbors, what neighborhood will cause hatred, envy and abortion.
قرآن
نهج البلاغه
امامی اسداله و صفائی سید حسین/ حقوق خانواده/1391/ دانشگاه تهران
ابی القاسم الحسین بن محمد معروف به راغب اصفهانی/ مفردات راغب/ بیروت الدارالشامیه 1416 ق = 1996 م= 1374/ دمشق- دارالقلم
انصاریان / حسین / نظام خانواده در اسلام /1380/ ام ابیها
ابن منظور/محمدبن مکرم/لسان العرب/1369/دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع/ بیروت لبنان
آیت اله بجنوردی/ اندیشه های حقوقی حقوق خانواده/1387/ مجد
جعفری لنگرودی/ محمد جعفر/ترمینولوژی حقوق/1392/ گنج دانش
حسینی / سید محمد جواد /مفتاح الکرامه / موسسه النشر الاسلامی / 1391
دهخدا/ علی اکبر/ لغت نامه دهخدا/1377/ انتشارات دانشگاه تهران
دستغیب/سید عبدالحسین، سید محمد هاشم/گناهان کیبره/1396/دارالکتاب
شیخ طوسی/ تهذیب الاحکام/ 413 ق/ دارالتعارف للمطبوعات
شهیدثانی/دکترعلی شیروانی/شرح لمعه/ 1400/ مجد
شهیدثانی/مسالک /1413 ق /موسسه المعارف الاسلامیه
شاهرودی نمازی/علی/سفینه البحار/1385/جامعه مدرسین
صدرالدین شیرازی/محمدبن ابراهیم/خواجوی محمد(مصحح)/تفسیرقرآن الکریم/1366/بیدار
طباطبایی/سید محمد حسین/1387/جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
قرائتی/محسن/تفسیر نور/1374/وزارت فرهنگ و ارشاد
قرطبی/محمدبن احمد/الجامع الاحکام القرآن قرطبی/1364/ناصر خسرو
کلینی/ اصول کافی/1395/ انتشارات دارالحدیث قم
گلستانه/ سید علاء الدین محمد/ منهج الیقین/1393/ هشت جاوید
محقق/محمد باقر/اسماء و صفات الهی در قرآن/ 1372/ اسلامی
مجلسی/محمدباقر/زاد المعاد/13389/جلوه کمال
نوری/میرزاحسین/مستدرک الوسائل/1408
نراقی/مهدی بن ابی ذر/مجتبوی/سید جلال الدین/علم اخلاق اسلامی/1379/حکمت.
321 |
صفحات 338 – 321
چيستي و اركان خصيصه ی قطع رحم و انواع آن
زهرا صادقی 1
زهره نیک فرجام 2
فریبا پهلوانی 3
عباس سماواتی 4
چکیده
صله در لغت به معنای : احسان ، دوستی و ارتباط آمده و مراد از ((رحم)) خویشاوندان و بستگان و به عبارت دیگر محبت و سلوک داشتن با خویشان و نزدیکان است .
قطع رحم عبارت است از آزردن و رنجاندن خویشان و بستگان و نزدیکان ، و یاری نکردن و غمخواری ننمودن با آنان در مال و آسایش و خیرات دنیوی در حالی که به آن محتاج باشند . و سبب و باعث آن یا عدوات است یا بخل و خسّت . ظاهرا بین قطع و صله ی رحم حالت واسطه ای وجود دارد ، زیرا هر احسانی ، ولو خویشاوند وی بدان محتاج نیست و خود او به آن نیازمند است ، صله نامیده می شود و حال آنکه عدم این احسان قطع رحم نیست. بدترین نوع قطع رحم عاق والدین است به طوری که پيغمبر - صلّى اللّه عليه و آله - فرمود كه: «جميع مسلمين در روز قيامت مرا خواهند ديد، مگر عاق والدين، و شراب خوار، و كسى كه نام مرا بشنود و صلوات بر من نفرستد». و همين قدر از براى عاق والدين كافى است كه: پيغمبر خدا بر او نفرين كرد و فرمود: «هر كه پدر و مادر، يا يكى از آنها را ادراك كند، و او را از خود راضى نسازد هرگز آمرزيده مباد. جبرئيل بر نفرين آن حضرت آمين گفت». در مكاتبه منسوب به امير المؤمنين (ع) به عمال خود چنين است: «مروا الاقارب ان يتزاوروا و لا يتجاوروا». مرحوم نراقى در معراج السعاده در شرح اين جمله چنين مى‌نويسد: امر كنيد خويشاوندان را كه به ديدن يك ديگر روند اما باهم همسايگى نكنند، چه همسايگى باعث بغض و حسد و قطع رحم گردد.
واژگان کلیدی
خویشاوند ، نسب ، قطع رحم ، صله رحم.
[1] . دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. Email: zs.sadeghi2014@gmail.com
[2] . استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول) Email: zohrehnik@gmail.com
[3] . استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Email: fatemeoveysi1366@gmail.com
[4] . استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Email: ab.sama@chmail.ir
تاریخ دریافت: 9/7/1400 پذیرش نهایی: 5/10/1400
