مناسبت فرهنگ سیاسی حوزۀ نخبگی و حکمرانی خوب: دلالت‌هایی برای ایران
محورهای موضوعی : پژوهش سیاست نظری
هانیه گرائیلی کرپی
1
,
مسعود مطلبی
2
,
حسین ابوالفضلی
3
,
علی صالحی فارسانی
4
1 - دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان
2 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر
3 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان
4 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان
کلید واژه: فرهنگ سیاسی, حکمرانی خوب, دموکراسی, حوزه نخبگی و توسعه سیاسی. ,
چکیده مقاله :
حکمرانی خوب، فرآیندی است در جهت حاکمیت قانون، شفافیت، مسئولیت‌پذیري، مشارکت، برابري، کارایی، اثربخشی، پاسخگویی، آزادي فردي، آزادي مطبوعات و همچنین وجود یک جامعه مدنی فعال. ادبیات حکمرانی خوب تاحدودی با حکمرانی دموکراتیک و شاخصهای آن هم¬پوشانی دارد. هرچند این شاخصها در هر یک از جوامع به تناسب پیشینۀ تمدنی، تاریخی، فرهنگی و ساختار اجتماعی، جنبهای بومی به خود میگیرد و گاه در نهادینه شدن، تمایزاتی با جوامع دیگر دارند، یافته‌ها نشان می‌دهد که فرهنگ سیاسی نخبگان در صورت دموکراتیک بودن یا پذیرش حداقل ارزشهاي دموکراتیک، میتواند زمینه¬ساز پیشبرد دموکراسی یا توسعۀ سیاسی به مفهوم گسترش مشارکت و رقابت سیاسی باشد. اما در جوامعی که به دلایل مختلف و پیچیده، فرهنگ سیاسی نخبگان ضد مشارکتی به مفهوم غیر دموکراتیک است، در صورت وجود ساختارهاي سیاسی اقتدارگرا و یک ایدئولوژي همخوان با آن، میتواند مانعی جدي براي پیشرفت شاخصهاي دموکراتیک باشد. آنچنان که نظریه¬های گذار به دموکراسی نیز میگویند، هرچه ارزشها و ایستارهاي مشارکتی و دموکراتیک در فرهنگ سیاسی یک کشور بیشتر باشد، میتواند بر توسعۀ سیاسی آن اثرگذار باشد و بالعکس.
Good governance refers to achieving the rule of law, transparency, accountability, participation, equality, efficiency, effectiveness, accountability, individual freedom, press freedom, and active civil society. Along with these prerequisites, political culture, and in particular the political culture of the elites, is crucial in institutionalizing the principles of good governance, especially in developing countries. This subject has drawn the attention of certain good governance studies academics in recent decades. The results showed that if the political culture of the elites is democratic or accepts at least some minimal democratic values, it can act as the basis for advancing democracy or political development in the sense of raising political participation and competition. In societies where, for various and complex reasons, the political culture of the elites is anti-participatory in the sense of being anti-democratic, authoritarian political structures and an ideology consistent with it can pose a significant barrier to the advancement of democratic indicators. A political culture that is authoritarian and non-participatory acts as a factor that hinders political development. In contrast, democratic and participatory ideals and attitudes significantly influence a country's political development. This is more evident in emerging nations when elite political culture has a more robust coefficient of determination.
آرایی، وحید (1396) حکمرانی خوب، تهران، فرهیختگان دانشگاه.
آرون، ریمون (1381) مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمه باقر پرهام، چاپ پنجم، تهران، علمی و فرهنگی.
آلموند، گابریل (1376) چارچوبی نظري براي بررسی سیاست تطبیقی، ترجمه علیرضا طیب، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
اخترشهر علی (1386) مؤلفه‌های جامعه‌پذیری سیاسی در حکومت دینی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
اکبري، کمال (1388) «نقش احزاب در سیاست پس از انقلاب اسلامی»، نشریه علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره 47، صص53-78.
امام¬جمعه¬زاده، سید جواد (1395) الگوي حکمرانی خوب؛ جامعه همکار و دولت کارآمد در مدیریت توسعه، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره 36، صص 7-40.
باتامور، تی بی (1392) نخبگان و جامعه، ترجمه علیرضا طیب، تهران، پردیس دانش.
بدیع، برتران (1385) توسعه سیاسی، ترجمه احمد نقیب¬زاده، تهران، قومس.
برنل، پیتر و ویکی رندال (1391) مسائل جهان سوم، ترجمه احمد ساعی و سعید میرترابی، چاپ سوم، تهران، قومس.
بشیریه، حسین (1370) توسعه و فرهنگ، نامه فرهنگ شماره 5 و 6، صص 6-27.
پارسا، ندا (1392) ایده حکمرانی خوب در عصر جهانی شدن؛ ریشهها و زمینهها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، استاد راهنما علی کریمی‌مله.
پاي، لوسین (1380) بحرانها و توالیها در توسعه سیاسی، ترجمه غلامرضا خواجه سروري، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردي.
خاوند، فریدون (1394) «حکمرانی خوب در سیاست¬گذاري اقتصادي جمهوري اسلامی: از تئوري تا عمل»، دو ماهنامه میهن، دوره جدید، شماره 5.
دارستانی، میثم (1394) نقش فرهنگ سیاسی در حکمرانی خوب، پایان¬نامه کارشناسی¬ارشد علوم سیاسی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزي.
دباغ، سروش و ندا نفري (1388) «تبیین مفهوم خوبی در حکمرانی خوب»، نشریه مدیریت دولتی، دوره اول، شماره 3، صص 3-18.
زارعی، آرمان (1388) تأثیر جهانی شدن بر فرهنگ سیاسی ایران (1368-1384)، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، باز.
سریع¬القلم، محمود (1389) فرهنگ سیاسی ایران، تهران، فرزان روز.
شریف، محمدرضا (1381) درآمدي بر تحول فرهنگ سیاسی در ایران معاصر، تهران، روزنه.
شهرام¬نیا، سید امیرمسعود (1385) جهانی شدن و دموکراسی در ایران، تهران، نگاه معاصر.
عابدي اردکانی، محمد (1393) «توسعه¬نیافتگی سیاسی از منظر فرهنگ سیاسی نخبگان در ایران (1368-1384)»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال نهم، شماره چهارم، صص 133-169.
قلی¬پور، حجت¬الله (1382) حکمرانی خوب در ادبیات مدیریت (طرح پژوهشی حکمرانی خوب)، دفتر بررسیهاي اقتصادي مرکز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامی.
کمالی، یحیی (1388) «حکمرانی خوب چیست»، تدبیر، شماره 206، صص 20-22.
گولد، جولیوس و ویلیام گلب (1376) فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر پرهام، تهران، مازیار.
محمدعلیپور، فریده و سید رضا رحیمی عماد (1392) «علل شکل¬گیري انقلاب اسلامی ایران و نظریه حکمرانی خوب (مطالعه موردي: حکومت پهلوي دوم در سالهاي 1332 تا 1357)»، پژوهشنامۀ متین، سال پانزدهم، شماره 59، صص 159-184.
نفیسی، رسول و ماندانا تیشه یار (1379) «فرهنگ سیاسی و هویت ملی»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 5، صص 177-191.
نقیب¬زاده، احمد (1383) «مطالعه تطبیقی روند توسعه در ایران و ترکیه»، فصلنامه سیاست خارجی، سال هجدهم، شماره 1، صص 39-51.
هانتینگتون، ساموئل (1373) موج سوم دموکراسی، ترجمه احمد شهسا، تهران، روزنه.
Bovaird, T., & Loffler, E. (2003) "Evaluating the quality of public govermance: indicators, models and mcthodologies", international review of Administrative Scines, Vol. 69.
Carlos, G., & Benavides, J. (2011) "The Impact of elite political culture and politicalinstitutions on democratic consolidation in LatinAmerica: a comparative study of Colombia and Venezuela”, the 10th Annual Politicologenetmaal Conference University of Amsterdam.
Chabova, K. (2014) "Political Culture and Democracy Revisited", available at: https://pdfs.semanticscholar.org/306d/cab88ca8357236b99971dbfcd9188e09769d.pdf?_g a=2.172266342.413732881.1560800720-845351716.1560800720.
Hsin-Chi, K., & Lau, Si.K. (2002) "Traditional Orientations and Political Participation in Three Chinese Societies", Journal of Contemporary China, Vol. 11, No. 31.
Inglehart, R. (2005) Modernization, Cultural Change, and Democracy: The Human Development Sequence, Cambridge: Cambridge University Press.
Mobius, M. (2001) "good Governance Is a Global Challenge", Corporate Board, Vol. 22, No. 131.
Roy, K.C., & Tisdel, C.A. (1998) "good Governance in Sustainable Development: the Impact of Instituations", International Journal of social Economics, Vol.25, No.6/7/8.
Weisse, T.G. (2000) "Governance, good Governance and Global Governance: Conceptual and Actual Challenge", Thired World Quarterly, Vol. 21 No. 5, pp. 795-814.
