مناسبت فرهنگ سیاسی حوزۀ نخبگی و حکمرانی خوب: دلالت‌هایی برای ایران
الموضوعات :
هانیه گرائیلی کرپی
1
(دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان)
مسعود مطلبی
2
(استادیار گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر)
حسین ابوالفضلی
3
(استادیار گروه علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان)
علی صالحی فارسانی
4
(استادیار گروه علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان)
الکلمات المفتاحية: فرهنگ سیاسی, حکمرانی خوب, دموکراسی, حوزه نخبگی و توسعه سیاسی. ,
ملخص المقالة :
حکمرانی خوب، فرآیندی است در جهت حاکمیت قانون، شفافیت، مسئولیت‌پذیري، مشارکت، برابري، کارایی، اثربخشی، پاسخگویی، آزادي فردي، آزادي مطبوعات و همچنین وجود یک جامعه مدنی فعال. ادبیات حکمرانی خوب تاحدودی با حکمرانی دموکراتیک و شاخصهای آن هم¬پوشانی دارد. هرچند این شاخصها در هر یک از جوامع به تناسب پیشینۀ تمدنی، تاریخی، فرهنگی و ساختار اجتماعی، جنبهای بومی به خود میگیرد و گاه در نهادینه شدن، تمایزاتی با جوامع دیگر دارند، یافته‌ها نشان می‌دهد که فرهنگ سیاسی نخبگان در صورت دموکراتیک بودن یا پذیرش حداقل ارزشهاي دموکراتیک، میتواند زمینه¬ساز پیشبرد دموکراسی یا توسعۀ سیاسی به مفهوم گسترش مشارکت و رقابت سیاسی باشد. اما در جوامعی که به دلایل مختلف و پیچیده، فرهنگ سیاسی نخبگان ضد مشارکتی به مفهوم غیر دموکراتیک است، در صورت وجود ساختارهاي سیاسی اقتدارگرا و یک ایدئولوژي همخوان با آن، میتواند مانعی جدي براي پیشرفت شاخصهاي دموکراتیک باشد. آنچنان که نظریه¬های گذار به دموکراسی نیز میگویند، هرچه ارزشها و ایستارهاي مشارکتی و دموکراتیک در فرهنگ سیاسی یک کشور بیشتر باشد، میتواند بر توسعۀ سیاسی آن اثرگذار باشد و بالعکس.
آرایی، وحید (1396) حکمرانی خوب، تهران، فرهیختگان دانشگاه.
آرون، ریمون (1381) مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمه باقر پرهام، چاپ پنجم، تهران، علمی و فرهنگی.
آلموند، گابریل (1376) چارچوبی نظري براي بررسی سیاست تطبیقی، ترجمه علیرضا طیب، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
اخترشهر علی (1386) مؤلفه‌های جامعه‌پذیری سیاسی در حکومت دینی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
اکبري، کمال (1388) «نقش احزاب در سیاست پس از انقلاب اسلامی»، نشریه علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره 47، صص53-78.
امام¬جمعه¬زاده، سید جواد (1395) الگوي حکمرانی خوب؛ جامعه همکار و دولت کارآمد در مدیریت توسعه، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره 36، صص 7-40.
باتامور، تی بی (1392) نخبگان و جامعه، ترجمه علیرضا طیب، تهران، پردیس دانش.
بدیع، برتران (1385) توسعه سیاسی، ترجمه احمد نقیب¬زاده، تهران، قومس.
برنل، پیتر و ویکی رندال (1391) مسائل جهان سوم، ترجمه احمد ساعی و سعید میرترابی، چاپ سوم، تهران، قومس.
بشیریه، حسین (1370) توسعه و فرهنگ، نامه فرهنگ شماره 5 و 6، صص 6-27.
پارسا، ندا (1392) ایده حکمرانی خوب در عصر جهانی شدن؛ ریشهها و زمینهها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، استاد راهنما علی کریمی‌مله.
پاي، لوسین (1380) بحرانها و توالیها در توسعه سیاسی، ترجمه غلامرضا خواجه سروري، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردي.
خاوند، فریدون (1394) «حکمرانی خوب در سیاست¬گذاري اقتصادي جمهوري اسلامی: از تئوري تا عمل»، دو ماهنامه میهن، دوره جدید، شماره 5.
دارستانی، میثم (1394) نقش فرهنگ سیاسی در حکمرانی خوب، پایان¬نامه کارشناسی¬ارشد علوم سیاسی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزي.
دباغ، سروش و ندا نفري (1388) «تبیین مفهوم خوبی در حکمرانی خوب»، نشریه مدیریت دولتی، دوره اول، شماره 3، صص 3-18.
زارعی، آرمان (1388) تأثیر جهانی شدن بر فرهنگ سیاسی ایران (1368-1384)، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، باز.
سریع¬القلم، محمود (1389) فرهنگ سیاسی ایران، تهران، فرزان روز.
شریف، محمدرضا (1381) درآمدي بر تحول فرهنگ سیاسی در ایران معاصر، تهران، روزنه.
شهرام¬نیا، سید امیرمسعود (1385) جهانی شدن و دموکراسی در ایران، تهران، نگاه معاصر.
عابدي اردکانی، محمد (1393) «توسعه¬نیافتگی سیاسی از منظر فرهنگ سیاسی نخبگان در ایران (1368-1384)»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال نهم، شماره چهارم، صص 133-169.
قلی¬پور، حجت¬الله (1382) حکمرانی خوب در ادبیات مدیریت (طرح پژوهشی حکمرانی خوب)، دفتر بررسیهاي اقتصادي مرکز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامی.
کمالی، یحیی (1388) «حکمرانی خوب چیست»، تدبیر، شماره 206، صص 20-22.
گولد، جولیوس و ویلیام گلب (1376) فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر پرهام، تهران، مازیار.
محمدعلیپور، فریده و سید رضا رحیمی عماد (1392) «علل شکل¬گیري انقلاب اسلامی ایران و نظریه حکمرانی خوب (مطالعه موردي: حکومت پهلوي دوم در سالهاي 1332 تا 1357)»، پژوهشنامۀ متین، سال پانزدهم، شماره 59، صص 159-184.
نفیسی، رسول و ماندانا تیشه یار (1379) «فرهنگ سیاسی و هویت ملی»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 5، صص 177-191.
نقیب¬زاده، احمد (1383) «مطالعه تطبیقی روند توسعه در ایران و ترکیه»، فصلنامه سیاست خارجی، سال هجدهم، شماره 1، صص 39-51.
هانتینگتون، ساموئل (1373) موج سوم دموکراسی، ترجمه احمد شهسا، تهران، روزنه.
Bovaird, T., & Loffler, E. (2003) "Evaluating the quality of public govermance: indicators, models and mcthodologies", international review of Administrative Scines, Vol. 69.
Carlos, G., & Benavides, J. (2011) "The Impact of elite political culture and politicalinstitutions on democratic consolidation in LatinAmerica: a comparative study of Colombia and Venezuela”, the 10th Annual Politicologenetmaal Conference University of Amsterdam.
Chabova, K. (2014) "Political Culture and Democracy Revisited", available at: https://pdfs.semanticscholar.org/306d/cab88ca8357236b99971dbfcd9188e09769d.pdf?_g a=2.172266342.413732881.1560800720-845351716.1560800720.
Hsin-Chi, K., & Lau, Si.K. (2002) "Traditional Orientations and Political Participation in Three Chinese Societies", Journal of Contemporary China, Vol. 11, No. 31.
Inglehart, R. (2005) Modernization, Cultural Change, and Democracy: The Human Development Sequence, Cambridge: Cambridge University Press.
Mobius, M. (2001) "good Governance Is a Global Challenge", Corporate Board, Vol. 22, No. 131.
Roy, K.C., & Tisdel, C.A. (1998) "good Governance in Sustainable Development: the Impact of Instituations", International Journal of social Economics, Vol.25, No.6/7/8.
Weisse, T.G. (2000) "Governance, good Governance and Global Governance: Conceptual and Actual Challenge", Thired World Quarterly, Vol. 21 No. 5, pp. 795-814.
