دیدگاه استاد سبحانی و اشاعره پیرامون اخلاق هنجاری و کرانه های آن
محورهای موضوعی : کلام اسلامیمریم حاتمی‌‌حسین آبادی 1 , نوشین عبدی ساوجیان 2 , انشاء الله رحمتی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران مرکزی
3 - دانشگاه آزاد تهران مرکز
کلید واژه: استاد سبحانی, اشاعره, نظریات اخلاقی, اخلاق هنجاری.,
چکیده مقاله :
علم اخلاق درباره اهمیت والای انسان بحث و مطالعه میکند و اثبات پیوستگی اصول ان، از شاخه های مسئله تحسین و تقبیح است. کلیت و پیوستگی اصول علم اخلاق با تغییر مقتضیات، عادات، تقالید دچار دگرگونی نمی شود. مباحث ناظر به تحسین و تقبیح نیز از مسائل کاربردی و زیربنایی علم اخلاق است و اختلاف قرائت و برداشت حسن و قبح در علم اخلاق نگره های متهافتی ایجاد کرده است. این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای ضمن عنایت به مبانی نظری اشاعره و استاد سبحانی درباره حسن و قبح به اثربخشی آن به مکاتب اخلاق هنجاری پرداخته است. معرفت شناسی اشاعره نسبت به حسن و قبح شرعی پیامدهای متعددی به دنبال داشته است همچون باور به کسب و اطاعت به جای خلق و تولید، ایلام، جواز عوض و عدم آن، جواز تکلیف مالایطاق و عدم تکلیف، تبعیض میان انسان‌ها در دنیا و آخرت، نبوت و عصمت، ارسال رسل و عدم آن، تسخیر، تفضل الهی نسبت به همه یا بعضی از بندگان حتی فساق و کافران. از دیگر سو استاد سبحانی با پیجویی نظریه فطرت اخلاقی و تکیه بر حسن وقبح ذاتی، نظریه اخلاقی خود را با بحث از اخلاق هنجاری آغاز می نماید و به طور کلی در پی تبیین نظامی از قواعد و اصول حاکم بر افعال اخلاقی است. نوعی تامل فلسفی درباره اصول اخلاقی و ارائه دلیل برای اعتقادات و ارزش‌ها از منظر استاد سبحانی منجر به ارائه اخلاق جاویدان و فطری شده است.
Ethics discusses the great importance of man and proving the continuity of its principles is one of the branches of the issue of admiration and denunciation. The totality and continuity of the principles of ethics does not change with the change of requirements, habits, imitation. The issues of admiration and denunciation are also practical and fundamental issues of ethics, and the differences between the readings and perceptions of good and evil in ethics have created conflicting views. This article uses descriptive-analytical method and using library sources while considering the theoretical foundations of Ash'arites and Master Sobhani about good and bad and its effectiveness to the schools of normative ethics. Ash'arite epistemology regarding the goodness and ugliness of the Shari'a has had several consequences, such as belief in acquisition and obedience instead of creation and production, Ilam, permission to change and not to do it, permission to do so and not to do it, discrimination between human beings in this world and the hereafter, prophecy And infallibility, sending the messenger and its absence, conquest, divine favor to all or some of the servants, even immorality and infidels.On the other hand, Master Sobhani, by pursuing the theory of moral nature and relying on its inherent goodness and ugliness, begins his moral theory with a discussion of normative ethics and generally seeks a military explanation of the rules and principles governing moral actions.
