تاثیر آب و هوای سرد کوهستانی بر شکل گیری معماری همساز با اقلیم (نمونه مورد مطالعه مناطق روستایی شهرستان بویراحمد)
محورهای موضوعی : علوم مهندسی (معماری، عمران، مواد)
1 - دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج، ایران،
2 - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج
کلید واژه: اقلیم, آب و هوا کوهستانی, مسکن روستایی, یاسوج.,
چکیده مقاله :
در طرح خانه های روستایی، شاهد تفاوت های آشکاری در آن ها هستیم. در بعضی روستاها، خانه ها دارای سقف های مدور و کروی، مسطح و دارای زاویه ی تند و شیب فراوان، که شکل غالب دارند هستند. دیوارهای ضخیم، دیوارها بسیار نازک، پنجره ها کوچک ، پنجره های بزرگ از جمله این تفاوت ها به حساب می آید. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آب و هوای سرد کوهستانی بر شکل گیری معماری همساز با اقلیم می باشد. روش مورد استفاده در این تحقیق، توصیفی - تحلیلی است و بررسی نقش آب و هوا کوهستانی در فرم دادن به مسکن روستایی مورد بررسی و آنالیز قرار می گیرد. مؤلفه‌های مورد بررسی، انواع مسکن روستایی و بافت آنها در اقلیم سرد است.گردآوری اطلاعات، از طریق متون، منابع، سایت‌های مختلف و سایر تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع در منطقه مورد مطالعه است. در ایران معماری مناطق سرد و کوهستانی یکی از بارزترین و مشخص ترین نمودهای تاثیر اقلیم بر فرم و کالبد اصلی روستاها است، طراحی اقلیمی و مبتنی بر اقلیم علاوه بر تاثیر بر بافت معمای می تواند با بکارگیری انرژی های تجدید شونده مصرف انرژی را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش دهد و نیاز به فعالیت تجهیزات گرمایشی و سرمایشی را به حداقل ممکن برسانند. استفاده از مصالح بوم آورد را پیشنهاد می شود تا از مصالح در دسترس که به درستی با خصوصیات آن آشنا بوده اند و در شرایط اقلیم مربوطه برآورد کننده نیازهای مربوطه بوده، در جاهای مختلف بنا بهره گیری کنند. با طراحي معماری مناسب و منطبق با شرایط اقلیمي و معماری بومی منطقه ضمن همراهی با معماری پایدار و صرفه جویي در مصرف انرژي از منابع رایگان یا ارزانتر و قابل تجدید می توان بهره مند شد.
In the design of rural houses, we see obvious differences in them. In some villages, the houses have round and spherical roofs, flat and with a steep angle and many slopes, which have a dominant shape. Thick walls, very thin walls, small windows, large windows are some of these differences. The purpose of this study is to investigate the effect of cold mountain climate on the formation of climate-friendly architecture. The method used in this research is descriptive-analytical and the role of mountainous climate in shaping rural housing is examined and analyzed. The studied components are rural housing types and their texture in cold climate. Data collection is through texts, sources, various sites and other research related to the subject in the study area. In Iran, the architecture of cold and mountainous areas is one of the most obvious and distinct manifestations of the impact of climate on the main form and body of villages. Significantly reduce and minimize the need for heating and cooling equipment. It is recommended to use eco-friendly materials to use the available materials that are well acquainted with its characteristics and meet the relevant needs in the relevant climatic conditions, in different parts of the building. By designing appropriate architecture and in accordance with the climatic conditions and local architecture of the region, along with sustainable architecture and saving energy consumption, free or cheaper and renewable resources can be used.
1. آلپاگونو، آدریانو (۱۳۶۵). معماری بومی ، محمد مهریار و... انجمن فرهنگی ایتالیا .
2. اهلرز، اكارت. ايران (1365) مباني يك كشورشناسي جغرافيايي. ترجمه دكتر محمدتقي رهنمايي. ج1: جغرافياي طبيعي. چ1. تهران: مؤسسه جغرافيايي و كارتوگرافي سحاب.
3. پاپلی یزدی و وثوقی (۱۳۷۰)، مسکن روستایی فرهنگ و توسعه (نمونه استان خراسان)، فصلنامه ی تحقیقات جغرافیایی . تابستان ۱۳۷۰.
4. خورانی،اسداله ( 1385) نقش آب و هوا در شکل دادن به مسکن روستایی، مجله آموزش جغرافیا، دوره بیستم، شماره 3
5. رضائی، مسعود (۱۳۹۲) نقش اقلیم در شکلگیری معماری بومی مناطق کوهستانی غرب ایران، کنفرانس بین المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری، تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
6. رضایی، مسعود و بهزاد وثیق (1393) جایگاه الگوهای معماری پایدار در معماری بومی روستایی (مطالعه موردی: روستای هلسم، استان ایلام)، فرهنگ ایلام دوره 15 پاییز و زمستان 1393 شماره 44 و 45
7. رضایی، مسعود و بهزاد وثیق (1393) واکاوی معماری پایدار در مسکن بومی روستایی اقلیم سرد و کوهستانی ایران، انتشارات: طحان
8. رفيع زاده ، ندا (۱۳۷۵). مسکن روستایی و اصول طراحی مناسب آن . سمینار سیاست های توسعه ی مسکن در ایران.
9. زرگر، اکبر (۱۳۷۸). درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران . انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
10. سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح (1384) فرهنگ جغرافيايي رودهاي كشور (حوضه آبريز خليج فارس ودرياي عمان). ج4. چ1. تهران: سازمان جغرافياي (وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح).
11. سازمان نقشه برداري كشور(1383) اطلس ملي ايران (اطلس زمين‌شناسي). نگارش دوم. چ1. تهران: سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور (سازمان نقشه برداري كشور).
12. سعیدی، عباس (۱۳۸۱). مبانی جغرافیای روستایی. سمت. تهران.
13. علايي طالقاني، محمود(1384) ژئومرفولوژي ايران. چ3. تهران: نشر قومس.
14. قنبری، یوسف (۱۳۷۵). تحلیلی بر تغيير الگوی مساکن روستایی شمال ایران (تنکابن)، سمینار سیاست های توسعه مسکن در ایران.
15. نظری، عبدالحمید (۱۳۷۷). بررسی گسترش فیزیکی - کالبدی سکونتگاه های روستایی با تأکید بر افزایش جمعیت و تغییر کاربری اراضی (نمونه ی ناحیه ی گرگان و ترکمن صحرا). فصل نامه ی تحقیقات جغرافیایی .
