نگاه انتقادی بر مبانی نگره‌تفکیک (با محوریت شیخ‌مجتبی‌قزوینی)
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
1 - دانشگاه معارف اسلامی/ عضو انجمن کلام اسلامی
کلید واژه: مبانی نگره‌تفکیک, مبانی معرفتشناختی نگره‌تفکیک, مبانی هستیشناختی نگره‌تفکیک, آقا‌‌مجتبی‌قزوینی, نقد نگره‌تفکیک,
چکیده مقاله :
نگره‌تفکیک دارای مبانی، اصول و قواعد مختلفی است که با تکیه بر آنها به تبیین آراء و دیدگاه‌های خود می‌پردازد. در این نوشتار تلاش شده تا مبانی این نگره تبیین و مورد ارزیابی قرار گیرند. هدف از انجام این تحقیق، نشان دادن ضعف و سستی مبانی این نگره است. ضعف مبانی یک نگره، منشأ تردید در اصل اعتبار آن نگره می‌شود. نگارنده با تحقیق کتابخانه‌ای در آثار تفکیکیان به ویژه آقا‌‌مجتبی‌قزوینی، مبانی آنان را اصطیاد و در قالب مبانی «معرفتشناختی و روش‌شناختی» و «هستیشناختی» تحلیل کرده است. نویسنده پس از تبیین این مبانی، به ارزیابی انتقادی آنان می‌پردازد. از آنجا که از سویی یکی از شرایط اساسی برای اطلاق «مکتب» بر یک رویکرد و نگرش، وجود مبانی صحیح و متقن است و از دیگر سو تفکیک فاقد این شرط است؛ باید گفت تفکیک یک نگرش و نگره فکری و نه یک مکتب است و اطلاق مکتب به آن مَجاز می‌باشد.
The Tafkik School has different principles, principles and rules that rely on them to explain their views and opinions. In this article, an attempt has been made to explain and evaluate the principles of this view. The purpose of this study is to show the weakness of the foundations of this view. The weakness of the foundations of a view is the source of doubt in the validity of that view. By researching the library in the works of the separatists, especially Mr. Mojtaba Qazvini, the author has studied their foundations and analyzed them in the form of "epistemological and methodological" and "ontological" foundations. After explaining these principles, the author critically evaluates them. Whereas, on the one hand, one of the basic conditions for the application of "school" to an approach and attitude is the existence of correct and sound foundations, and on the other hand, segregation lacks this condition; It should be said that separation is an attitude and an intellectual view and not a school, and it is permissible to refer to a school.
قرآن‌کریم
اصفهانی، میرزا مهدی (1385)، ابواب الهدی، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
تهرانی، میرزا جواد (1333)، میزان المطالب، چاپخانه آفتاب، تهران.
جوادی آملی، عبد الله (1383)، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، قم.
--------------(1386)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، مرکز نشر اسراء، قم.
حکیمی، محمد رضا (1383)، مکتب‌تفکیک، دلیل ما، قم.
خسروپناه، عبدالحسین (1391)، جریان‌شناسی فکری ایران معاصر، موسسه فرهنگی حکمت نوین اسلامی، قم.
قزوینی، مجتبی (1393)، بیان الفرقان، حدیث امروز، قزوین.
--------- (بی تا)، رساله‌ای در معرفة النفس، نسخه خطی، کتابخانه موسسه معارف اهل بیت (ع).
--------- (بی تا ب)، رساله‌ای در نقد اصول یازده‌گانه ملاصدرا، نسخه خطی، کتابخانه موسسه معارف اهل بیت (ع).
ابن ادریس، محمد بن احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، موسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، قم.
سهروردي، یحیی (1375)، مجموعه مصنفات شيخ اشراق، موسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگي، تهران.
شهید ثانی، زین الدین بن علی (1408ق)، الرعایة فی علم الدرایة، کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی، قم.
صدرالمتألّهین، محمد بن ابراهیم شیرازی (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، داراحیاء التراث، بیروت.
-------------------------- (بی تا)، الحاشية على الهيات الشفاء، انتشارات بيدار، قم.
طباطبايى، محمد حسين (1416ق)، نهاية الحكمة، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، قم.
عاملی، حسن بن زین الدین (1418ق)، معالم الدین و ملاذ المجتهدین، موسسة الفقه للطباعة و النشر، قم.
قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن (1378ق)، قوانین الأصول، مکتبة العلمیة الإسلامیة، تهران.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، دار الكتب الإسلامية، تهران.
محقق ثانی، علی بن حسین عاملی کرکی (1414ق)، جامع المقاصد في شرح القواعد، مؤسسه آل البيت (ع)، قم.
مروارید، حسنعلی (1418ق)، تنبيهات حول المبدأ و المعاد، آستان قدس رضوی، مشهد.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 224 ـ 201
نگاه انتقادی بر مبانی نگره‌تفکیک
(با محوریت شیخ‌مجتبی‌قزوینی)
علی قدردان قراملکی 1
چکيده
نگره‌تفکیک دارای مبانی، اصول و قواعد مختلفی است که با تکیه بر آنها به تبیین آراء و دیدگاه‌های خود می‌پردازد. در این نوشتار تلاش شده تا مبانی این نگره تبیین و مورد ارزیابی قرار گیرند. هدف از انجام این تحقیق، نشان دادن ضعف و سستی مبانی این نگره است. ضعف مبانی یک نگره، منشأ تردید در اصل اعتبار آن نگره می‌شود. نگارنده با تحقیق کتابخانه‌ای در آثار تفکیکیان به ویژه آقا‌‌مجتبی‌قزوینی، مبانی آنان را اصطیاد و در قالب مبانی «معرفتشناختی و روش‌شناختی» و «هستیشناختی» تحلیل کرده است. نویسنده پس از تبیین این مبانی، به ارزیابی انتقادی آنان می‌پردازد. از آنجا که از سویی یکی از شرایط اساسی برای اطلاق «مکتب» بر یک رویکرد و نگرش، وجود مبانی صحیح و متقن است و از دیگر سو تفکیک فاقد این شرط است؛ باید گفت تفکیک یک نگرش و نگره فکری و نه یک مکتب است و اطلاق مکتب به آن مَجاز می‌باشد.
واژگان کلیدی
مبانی نگره‌تفکیک، مبانی معرفتشناختی نگره‌تفکیک، مبانی هستیشناختی نگره‌تفکیک، آقا‌‌مجتبی‌قزوینی، نقد نگره‌تفکیک.
[1] . دانش آموخته مقطع دکتری دانشگاه معارف اسلامی/ عضو انجمن کلام اسلامی.
Email: agh0251@yahoo.com
تاریخ دریافت: 23/6/1399 پذیرش نهایی: 5/9/1399
