نگاه انتقادی بر مبانی نگره‌تفکیک (با محوریت شیخ‌مجتبی‌قزوینی)
الموضوعات :
علی قدردان قراملکی
1
(دانشگاه معارف اسلامی/ عضو انجمن کلام اسلامی)
الکلمات المفتاحية: مبانی نگره‌تفکیک, مبانی معرفتشناختی نگره‌تفکیک, مبانی هستیشناختی نگره‌تفکیک, آقا‌‌مجتبی‌قزوینی, نقد نگره‌تفکیک,
ملخص المقالة :
نگره‌تفکیک دارای مبانی، اصول و قواعد مختلفی است که با تکیه بر آنها به تبیین آراء و دیدگاه‌های خود می‌پردازد. در این نوشتار تلاش شده تا مبانی این نگره تبیین و مورد ارزیابی قرار گیرند. هدف از انجام این تحقیق، نشان دادن ضعف و سستی مبانی این نگره است. ضعف مبانی یک نگره، منشأ تردید در اصل اعتبار آن نگره می‌شود. نگارنده با تحقیق کتابخانه‌ای در آثار تفکیکیان به ویژه آقا‌‌مجتبی‌قزوینی، مبانی آنان را اصطیاد و در قالب مبانی «معرفتشناختی و روش‌شناختی» و «هستیشناختی» تحلیل کرده است. نویسنده پس از تبیین این مبانی، به ارزیابی انتقادی آنان می‌پردازد. از آنجا که از سویی یکی از شرایط اساسی برای اطلاق «مکتب» بر یک رویکرد و نگرش، وجود مبانی صحیح و متقن است و از دیگر سو تفکیک فاقد این شرط است؛ باید گفت تفکیک یک نگرش و نگره فکری و نه یک مکتب است و اطلاق مکتب به آن مَجاز می‌باشد.
قرآن‌کریم
اصفهانی، میرزا مهدی (1385)، ابواب الهدی، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
تهرانی، میرزا جواد (1333)، میزان المطالب، چاپخانه آفتاب، تهران.
جوادی آملی، عبد الله (1383)، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، قم.
--------------(1386)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، مرکز نشر اسراء، قم.
حکیمی، محمد رضا (1383)، مکتب‌تفکیک، دلیل ما، قم.
خسروپناه، عبدالحسین (1391)، جریان‌شناسی فکری ایران معاصر، موسسه فرهنگی حکمت نوین اسلامی، قم.
قزوینی، مجتبی (1393)، بیان الفرقان، حدیث امروز، قزوین.
--------- (بی تا)، رساله‌ای در معرفة النفس، نسخه خطی، کتابخانه موسسه معارف اهل بیت (ع).
--------- (بی تا ب)، رساله‌ای در نقد اصول یازده‌گانه ملاصدرا، نسخه خطی، کتابخانه موسسه معارف اهل بیت (ع).
ابن ادریس، محمد بن احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، موسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، قم.
سهروردي، یحیی (1375)، مجموعه مصنفات شيخ اشراق، موسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگي، تهران.
شهید ثانی، زین الدین بن علی (1408ق)، الرعایة فی علم الدرایة، کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی، قم.
صدرالمتألّهین، محمد بن ابراهیم شیرازی (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، داراحیاء التراث، بیروت.
-------------------------- (بی تا)، الحاشية على الهيات الشفاء، انتشارات بيدار، قم.
طباطبايى، محمد حسين (1416ق)، نهاية الحكمة، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، قم.
عاملی، حسن بن زین الدین (1418ق)، معالم الدین و ملاذ المجتهدین، موسسة الفقه للطباعة و النشر، قم.
قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن (1378ق)، قوانین الأصول، مکتبة العلمیة الإسلامیة، تهران.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، دار الكتب الإسلامية، تهران.
محقق ثانی، علی بن حسین عاملی کرکی (1414ق)، جامع المقاصد في شرح القواعد، مؤسسه آل البيت (ع)، قم.
مروارید، حسنعلی (1418ق)، تنبيهات حول المبدأ و المعاد، آستان قدس رضوی، مشهد.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 224 ـ 201
نگاه انتقادی بر مبانی نگره‌تفکیک
(با محوریت شیخ‌مجتبی‌قزوینی)
علی قدردان قراملکی 1
چکيده
نگره‌تفکیک دارای مبانی، اصول و قواعد مختلفی است که با تکیه بر آنها به تبیین آراء و دیدگاه‌های خود می‌پردازد. در این نوشتار تلاش شده تا مبانی این نگره تبیین و مورد ارزیابی قرار گیرند. هدف از انجام این تحقیق، نشان دادن ضعف و سستی مبانی این نگره است. ضعف مبانی یک نگره، منشأ تردید در اصل اعتبار آن نگره می‌شود. نگارنده با تحقیق کتابخانه‌ای در آثار تفکیکیان به ویژه آقا‌‌مجتبی‌قزوینی، مبانی آنان را اصطیاد و در قالب مبانی «معرفتشناختی و روش‌شناختی» و «هستیشناختی» تحلیل کرده است. نویسنده پس از تبیین این مبانی، به ارزیابی انتقادی آنان می‌پردازد. از آنجا که از سویی یکی از شرایط اساسی برای اطلاق «مکتب» بر یک رویکرد و نگرش، وجود مبانی صحیح و متقن است و از دیگر سو تفکیک فاقد این شرط است؛ باید گفت تفکیک یک نگرش و نگره فکری و نه یک مکتب است و اطلاق مکتب به آن مَجاز می‌باشد.
واژگان کلیدی
مبانی نگره‌تفکیک، مبانی معرفتشناختی نگره‌تفکیک، مبانی هستیشناختی نگره‌تفکیک، آقا‌‌مجتبی‌قزوینی، نقد نگره‌تفکیک.
[1] . دانش آموخته مقطع دکتری دانشگاه معارف اسلامی/ عضو انجمن کلام اسلامی.
Email: agh0251@yahoo.com
تاریخ دریافت: 23/6/1399 پذیرش نهایی: 5/9/1399
