منابع آب

دسترسی آزاد مقاله

1 - مطالعه مروری روش‌های حذف آرسنیک از منابع آبی
مرضیه حسن زاده فریبا استوار

10.29252/.4.6.39

بسیاری از آلاینده‌های موجود در آب برای سلامتی انسان و محیط زیست، مضر و سمی شناخته شده‌اند. در میان این آلاینده‌ها آرسنیک از اهمیت بیشتری برخوردار است، چرا که میلیون‌ها نفر در معرض آب آشامیدنی آلوده به آن قرار دارند. سازمان بهداشت جهانی، حد مجاز آن را کمتر از 01/0 میلی گ چکیده کامل

بسیاری از آلاینده‌های موجود در آب برای سلامتی انسان و محیط زیست، مضر و سمی شناخته شده‌اند. در میان این آلاینده‌ها آرسنیک از اهمیت بیشتری برخوردار است، چرا که میلیون‌ها نفر در معرض آب آشامیدنی آلوده به آن قرار دارند. سازمان بهداشت جهانی، حد مجاز آن را کمتر از 01/0 میلی گرم در لیتر (10 میکرو گرم در لیتر) در آب آشامیدنی مشخص کرده است و همچنین حد مجاز آرسنیک در استاندارد 1053 ایران نیز همین مقدار گزارش شده است. در این مطالعه به بررسی تکنیک های مختلف حذف آرسنیک و همچنین کارایی نانوذرات مختلف در تصفیه آرسنیک از آب آشامیدنی پرداخته شده است. از روشهای متداول حذف آرسنیک از منابع آبی می‌توان به اکسیداسیون، انعقاد و لخته سازی، اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون، تعویض یونی، گیاه پالایی و فناوری های نوین با تکیه بر استفاده از نانوذرات اشاره نمود. یافته ها نشان داد علی‌رغم درصد بالای حذف آرسنیک با استفاده از روش هایی مانند اکسیداسیون، تعویض یونی و شناورسازي با هواي محلول، این روش‌ها از لحاظ اقتصادی به صرفه نبوده و مدت زمان حصول به راندمان بهینه بالا می‌باشد. اخیراً استفاده از نانوذرات بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ بطوری‌که با استفاده از نانوذرات اکسید فلزاتی مانند آهن مغناطیسی، روی، مس، سریم و آلومینیم می‌توان آرسنیک محلول در منابع آبی با غلظت بالای mg/L 50 را به‌طور کامل حذف نمود و پس از اشباع شدن جاذب، با واجذب آلاینده، امکان چندبار استفاده از جاذب‌ها میسر می باشد. در نتیجه، استفاده از نانوذرات نسبت به فرایندهای شیمیایی بهتر بوده و با توجه به راندمان بالا در زمان کم، از لحاظ اقتصادی به صرفه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تأثیر مهاجرت روستایی در امنیت غذایی با تأکید بر منابع آب (مطالعه موردی : روستاهای شهرستان خوانسار استان اصفهان )
حمیده سادات آقامیری بیژن رحمانی

پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر بحران آب بر مهاجرت روستایی و امنیت غذایی در روستاهای شهرستان خوانسار صورت گرفته است . آمارها نشان می دهد در سال های اخیر کاهش منابع آب روستایی منجر به افزایش مهاجرت در این منطقه شده ، جمعیت کشاورز روستایی کاهش و بر سطح تولید و امنیت چکیده کامل

پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر بحران آب بر مهاجرت روستایی و امنیت غذایی در روستاهای شهرستان خوانسار صورت گرفته است . آمارها نشان می دهد در سال های اخیر کاهش منابع آب روستایی منجر به افزایش مهاجرت در این منطقه شده ، جمعیت کشاورز روستایی کاهش و بر سطح تولید و امنیت غذایی اثر گذاشته است. بر این اساس، سوال اصلی این تحقیق این است که آیا مهاجرت روستایی ناشی از منابع آب تهدیدی برای امنیت غذایی در مقیاس کل است؟ برای پاسخ به این سوال با توجه به نگرش منطقه ای تحقیق ابتدا وضعیت منابع آب روستایی در این نقاط و سطح استان بررسی و در ادامه تعاریف مختلف از امنیت غذایی مورد ارزیابی قرار گرفت . با توجه به نظریه ها و شاخص های تحقیق 5 روستا از 3 دهستان بخش مرکزی خوانسار به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شد . شاخص مهاجرت در کنار امنیت غذایی بررسی و با توجه به ارتباط نزدیک امنیت غذایی و کشاورزی شرایط اجتماعی و اقتصادی روستاییان در این بخش مورد توجه ویژه قرار گرفت . این شاخص شامل اهداف و سن مهاجرت، شرایط محیطی ، اقتصادی و اجتماعی مهاجران روستایی است. نتایج پژوهش نشان داد بیش از 60٪ مهاجرت به صورت مهاجرت روستاشهری است که جوانان در رأس قرار دارند. بنابراین، کاهش نیروی کار در جامعه روستایی و تفاوت جنسی به دلیل درصد بالای مهاجرت مردان نسبت به زنان، نتیجه اصلی وضعیت مهاجرت های وابسته به آب در مناطق روستایی بود. طبق نتایج با وجود رابطه نزدیک بین کشاورزی و امنیت غذایی، افزایش مهاجرت روستایی به دلیل آب، باعث کاهش نیروی تولید در روستاها شده و تهدید جدی برای امنیت غذایی است. این تحقیق یک یادآوری است که با با استفاده از روش توصيفی- تحليلی انجام شده و با توجه به تأثیر این مهاجرت در شرایط اقتصادی بررسی تئوری های اقتصادی در این بخش در رأس قرار دارد. نتیجه گیری این بررسی بر اساس ضریب همبستگی کندال صورت گرفته است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - ارزیابی سیاست¬های مواجهه با بحران حوضه آبریز «دریاچه ارومیه» با رویکرد پویایی¬شناسی سیستم
علیرضا لاری جابر مهرکار میرسامان پیشوایی

دریاچه ی ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیست‌بوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخ چکیده کامل

دریاچه ی ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیست‌بوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخوردار است. متأسفانه در سال های اخیر به علت مشکلات مختلف و پیچیده، تراز آب دریاچه به‌شدت کاهش‌یافته و ادامه ی حیات دریاچه به مخاطره افتاده است چنانچه طیِ 10 سال اخیر حدود نیمی از مساحت دریاچه به دشت های نمک تبدیل‌شده است. پژوهش های بسیاری در حوضه ی آبریز ارومیه انجام‌شده ولی اکثر آن ها از مدل سازی پویایی حوضه ی آبریز به‌عنوان یک سیستم، در افق درازمدت عاجز می باشند. در این مقاله در راستای تبيين بحران درياچه اروميه به تبیین عوامل مؤثر در کاهش تراز آب دریاچه ی ارومیه پرداخته شده است. علاوه بر این، مدل شبیه سازی حوضه ی آبریز دریاچه با استفاده از رویکرد پویایی‌شناسی سیستم ها توسعه داده شده است. مدل توسعه داده شده از طريق مقايسه با داده‌های تاريخي اعتبارسنجي شده و نتايج شبيه‌سازی نشان‌دهنده ی دقت بالای مدل (حدود 97%) مي‌باشد. سه سياست برای افزایش دبی ورودی و تراز آبی دریاچه پیشنهاد و مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج نشان‌دهنده ی آن است که سياست ترکیبی اثربخشي بيشتری نسبت به دو سياست ديگر دارد. همچنین پس از اعمال سیاست های پیشنهادی، پیش بینی برای حجم دریاچه تا سال 1405 براساس مدل پیشنهادی صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - ارائه مدل آینده‌پژوهانۀ مدیریت پایدار منابع آب مبتنی بر رویکرد برنامه‌ریزی سناریو محور (مورد کاوی: استان گلستان)
سیدمنصور رحیم حسینی علی اکبر حسنی

منابع آب همواره در طول تاریخ کانون شکل گیری تمدن‌ها بوده و جوامع بشری ابتدابه‌ساکن حول محور این منابع شکل گرفته‌اند لذا صیانت از منابع آبی برای نسل‌های آینده و بهره برداری اصولی و صحیح از آن‌ها، اهمیت بسیاری در پایداری و توسعه تمدن‌ها و کشورها دارد، تا جایی که اغلب صاحب چکیده کامل

منابع آب همواره در طول تاریخ کانون شکل گیری تمدن‌ها بوده و جوامع بشری ابتدابه‌ساکن حول محور این منابع شکل گرفته‌اند لذا صیانت از منابع آبی برای نسل‌های آینده و بهره برداری اصولی و صحیح از آن‌ها، اهمیت بسیاری در پایداری و توسعه تمدن‌ها و کشورها دارد، تا جایی که اغلب صاحب‌نظران، جنگ‌های قرن 21 را جنگ بر سر منابع آب شیرین و سالم می دانند. امروزه و با افزایش چشمگیر عدم‌قطعیت های محیطی، روش‌های سنتی برنامه ریزی کارآیی خود را از دست داده اند. برنامه ریزی سناریو یکی از ابزارهای آینده نگاری است که به منظور مواجهه با عدم قطعیت ها در برنامه ریزی، طی دوران جنگ سرد ایجادشده و توسعه یافته است. در این روش، برخلاف روش‌های برنامه ریزی سنتی، آینده امتداد روندهای گذشته در نظر گرفته نمی شود بلکه نیروهای عمدۀ محیطی هستند که وضعیت آیندۀ یک سیستم را نشان می دهند. این پژوهش با توجه به عدم‏قطعیت‏های موجود در مدیریت منابع آب، از رویکرد برنامه‏ریزی سناریو جهت شناخت آینده استفاده نموده‏است و از طریق مصاحبه با خبرگان، داده‏های مورد نیاز را جمع‏آوری و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در نهایت 4 سناریوی مختلف را دربارۀ وضعیت آیندۀ منابع آبی در استان گلستان ارائه نموده و ضمن تعیین سناریوی مطلوب، راهکارهایی را نیز جهت تحقق این سناریو در مدیریت پایدار منابع آب ارائه کرده‏است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - قواعد حاکم بر بهره‌برداری از منابع آبی در مخاصمات مسلحانه
ابراهيم رحماني سيدداود آقايي سيامك مؤذني

اثرگذاري انسان بر محيط پيراموني خود به حدي رسيده كه ماهيت و اهميت جهاني يافته و بقاي نسل انسان و سلامت او به وجود محیط‌زیست سالم و پاك منوط شده است. مأموریت بنيادين سازمان ملل، حفظ نسل‌های آينده از مخاصمه و هدف اصلي يونسكو نيز یاری‌رسانی به‌منظور حفظ صلح و امنيت به‌واسط چکیده کامل

اثرگذاري انسان بر محيط پيراموني خود به حدي رسيده كه ماهيت و اهميت جهاني يافته و بقاي نسل انسان و سلامت او به وجود محیط‌زیست سالم و پاك منوط شده است. مأموریت بنيادين سازمان ملل، حفظ نسل‌های آينده از مخاصمه و هدف اصلي يونسكو نيز یاری‌رسانی به‌منظور حفظ صلح و امنيت به‌واسطه توسعه همكاري ميان ملل و با مدد از آموزش و پژوهش علم و فرهنگ عنوان ‌شده است. طي سده اخير، مخاصمات فراگير و متعدد بین‌المللی و غیربین‌المللی، حیاتی‌ترین عنصر خارجي براي دوام حيات نوع بشر در معرض تجاوزات بي‌شمار را هدف قرار داده و بشريت را مشغول خود كرده است. از نخستین روزهاي شکل‌گیری تمدن انساني، مديريت آب چالش اصلي بشر بوده و آب به‌عنوان نخستين منبع حياتي، جوامع انساني و اقتصاد را دچار محدوديت کرده است. در قرن 21 نحوه مديريت و حفاظت از منابع آب (رودخانه‌ها، تأسیسات و آب‌های زيرزميني) به هنگام بروز مخاصمات، همت همگاني را می‌طلبد تا جايي كه مجمع عمومي در جولاي 2010، حقي نوين به ميثاق حقوق بشر با عنوان «حق همگاني دسترسي به آب سالم» اضافه نمود و دهه 2005 تا 2015 را دهه آب و شعار «آب گنج هزاره سوم» اعلام كرده است. هدف از اين مقاله، بررسي اين موضوع است كه آيا حقوق بشردوستانه حاوي اصول و قواعدي هست كه ناظر بر نحوه حمايت و حفاظت از آب در همه انواع آن از قبيل رودخانه‌ها، تأسیسات آبي، منابع زيرزمين و غير است و چگونگي مواجهه نيروهاي نظامی با این ماده حیات‌بخش است؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - قواعد حاکم بر بهره‌برداری از منابع آبی در مخاصمات مسلحانه
ابراهيم رحماني سيدداود آقايي سيامك مؤذني

اثرگذاري انسان بر محيط پيراموني خود به حدي رسيده كه ماهيت و اهميت جهاني يافته و بقاي نسل انسان و سلامت او به وجود محیط‌زیست سالم و پاك منوط شده است. مأموریت بنيادين سازمان ملل، حفظ نسل‌های آينده از مخاصمه و هدف اصلي يونسكو نيز یاری‌رسانی به‌منظور حفظ صلح و امنيت به‌واسط چکیده کامل

اثرگذاري انسان بر محيط پيراموني خود به حدي رسيده كه ماهيت و اهميت جهاني يافته و بقاي نسل انسان و سلامت او به وجود محیط‌زیست سالم و پاك منوط شده است. مأموریت بنيادين سازمان ملل، حفظ نسل‌های آينده از مخاصمه و هدف اصلي يونسكو نيز یاری‌رسانی به‌منظور حفظ صلح و امنيت به‌واسطه توسعه همكاري ميان ملل و با مدد از آموزش و پژوهش علم و فرهنگ عنوان ‌شده است. طي سده اخير، مخاصمات فراگير و متعدد بین‌المللی و غیربین‌المللی، حیاتی‌ترین عنصر خارجي براي دوام حيات نوع بشر در معرض تجاوزات بي‌شمار را هدف قرار داده و بشريت را مشغول خود كرده است. از نخستین روزهاي شکل‌گیری تمدن انساني، مديريت آب چالش اصلي بشر بوده و آب به‌عنوان نخستين منبع حياتي، جوامع انساني و اقتصاد را دچار محدوديت کرده است. در قرن 21 نحوه مديريت و حفاظت از منابع آب (رودخانه‌ها، تأسیسات و آب‌های زيرزميني) به هنگام بروز مخاصمات، همت همگاني را می‌طلبد تا جايي كه مجمع عمومي در جولاي 2010، حقي نوين به ميثاق حقوق بشر با عنوان «حق همگاني دسترسي به آب سالم» اضافه نمود و دهه 2005 تا 2015 را دهه آب و شعار «آب گنج هزاره سوم» اعلام كرده است. هدف از اين مقاله، بررسي اين موضوع است كه آيا حقوق بشردوستانه حاوي اصول و قواعدي هست كه ناظر بر نحوه حمايت و حفاظت از آب در همه انواع آن از قبيل رودخانه‌ها، تأسیسات آبي، منابع زيرزمين و غير است و چگونگي مواجهه نيروهاي نظامی با این ماده حیات‌بخش است؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - تعیین منشاء و ارزیابی ریسک سلامت آرسنیک در منابع آب گستره معدنی تکاب
راحله هاتفی نسیم حیدریان

آرسنیک یک شبه فلز بالقوه سمی است، در صورت ورود به محیط زیست و منابع آبی می‌تواند اثرات زیان‌باری بر سلامتی انسان داشته باشد به‌طوری‌که بزرگ‌ترین خطر در معرض قرارگیری آرسنیک مربوط به آب آشامیدنی است. گستره مطالعاتی حوضه آبریز شهرستان تکاب در آذربایجان غربی است، دو معدن چکیده کامل

آرسنیک یک شبه فلز بالقوه سمی است، در صورت ورود به محیط زیست و منابع آبی می‌تواند اثرات زیان‌باری بر سلامتی انسان داشته باشد به‌طوری‌که بزرگ‌ترین خطر در معرض قرارگیری آرسنیک مربوط به آب آشامیدنی است. گستره مطالعاتی حوضه آبریز شهرستان تکاب در آذربایجان غربی است، دو معدن فعال و بزرگ طلای زرشوران و آغ دره با تیپ کارلین را در خود جای داده است. معادن طلای کارلین از نوع سولفیدی هستند که به دلیل ماهیت خود پتانسیل آلودگی منابع محیطی پایین‌دست از جمله آرسنیک را دارند. بنابراین، هدف از این مطالعه، تعیین منشاء و ارزیابی ریسک سلامت در جامعه است که در معرض آرسنیک از طریق بلع و تماس پوستی با منابع آبی آلوده است. در این راستا 45 نمونه از براساس قضاوت کارشناسی از منابع آبی به‌طور تصادفی چاه، چشمه و آب سطحی برداشت شد و به روش ICP-MS آنالیز شد و ریسک سلامتی با استفاده از خطر سرطان هدف (TR)، ضریب خطر (HQ) و شاخص خطر (HI) ارزیابی شد. نتایج کلی مبین آلودگی آرسنیک منابع آبی شرق و شمال گستره ناشی از فعالیت‌های آتشفشانی و دگرسانی کواترنری و فعالیت‌های معدنکاری است. بیشتر نمونه‌ها در بازه pH 9-10 و پتانسیل اکسایش- کاهش بین 100- تا 250- میلی ولت است که نشان‌دهنده غلبه گونه آرسنات (As5+) و به فرم H2AsO4 – است. مقدار HQ و HI در 52% از نمونه‌ها بالاتر از 10 هستند که مبین خطر بالای ابتلای جامعه در صورت مواجهه با آب آلوده هستند. مقادیر ریسک سرطان‌زایی گستره از 0 تا 2-10×7 متغیر است که مبین نبود ریسک سرطان‌زایی تا ریسک بسیار بالای ناشی از آرسنیک منابع آبی است. به‌طورکلی ریسک سرطان‌زایی و بیماری‌های غیر سرطانی در شرق و شمال گستره از دو مسیر مصرف مستقیم شامل بلع و آشامیدن و تماس پوستی به دلیل آلودگی ناشی از دو منبع زمین زاد و بشرزاد وجود دارد. بنابراین، توصیه می‌شود، توجه ویژه‌ای به پایش مستمر آلاینده‌های احتمالی، روش‌های مختلف جلوگیری از مواجهه با منابع آبی آلوده و روش‌های پاک‌سازی به‌منظور حداقل کردن خطر بهداشتی جامعه ساکن صورت پذیرد. پرونده مقاله

فهرست مقالات منابع آب

رایمگ

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی