• فهرست مقالات سناریو

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی رابطه متغیرهای اثرگذار بر توسعه علم، توسعه فناوری و رشد اقتصادی درایران با رویکرد پویایی سیستم
        هومن شبابی محمود  يحيي زاده فر سعید راسخی میثم  شیرخدایی
        سهم خدمات دانش بنیان و صنایع مبتنی بر فناوری های پیشرفته در تولید ناخالص داخلی بسیاری از کشورها رو به افزایش است به طوری که در اقتصادهای توسعه یافته ای نظیر آمریکا این سهم به 40 درصد می رسد. ورود عنصر دانش و فناوری در تابع تولید به معنای افزایش چشمگیر بازدهی هاست و غفلت چکیده کامل
        سهم خدمات دانش بنیان و صنایع مبتنی بر فناوری های پیشرفته در تولید ناخالص داخلی بسیاری از کشورها رو به افزایش است به طوری که در اقتصادهای توسعه یافته ای نظیر آمریکا این سهم به 40 درصد می رسد. ورود عنصر دانش و فناوری در تابع تولید به معنای افزایش چشمگیر بازدهی هاست و غفلت از اهمیت روزافزون فناوری در رشد و توسعه اقتصادی، شکاف میان کشورهای پیشرو و عقب مانده تر را به صورت نمایی افزایش می دهد. پژوهش حاضر ضمن مطالعه عمیق ادبیات و مشخص کردن معیارهای اثرگذار بر سه حوزه توسعه علم، توسعه فناوری و رشد اقتصادی و تعیین روابط میان آنها، 14 معیار مشترک در ارتباط این سه حوزه را شناسایی نموده و با بهره گیری از نظر خبرگان این حوزه ها (13 خبره ایرانی ساکن داخل و خارج از ایران)، در قالب رویکرد پویایی سیستم و با استفاده از نرم افزارونسیم، به بررسی رابطه میان متغیرهای این سه حوزه در ایران پرداخته است. با بررسی چهار سناریوی مختلف طی بازه زمانی ده ساله، نتایج پژوهش نشان می دهد سه حوزه مورد بررسی در شبکه ای از ارتباطات پیچیده با هم در تعامل بوده و نفش کلیدی همگرایی سیاسی- اقتصادی در این ارتباط، زمینه ساز توسعه علم، توسعه فناوری و رشد اقتصادی در ایران است. این پژوهش می تواند راهگشای سیاستگذاریهای بهتر در ایران در حوزه های مورد بررسی باشد.   پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - آینده نگاری علوم و فناوری های شناختی ایران با رویکرد سناریونگاری
        حبیب الله طباطبائیان علی مرتضی  بی رنگ علی نقی  خرازی امیر  ناظمی
        علوم شناختی می تواند در آینده ای نه چندان دور، همراه با فناوری نانو، فناوری زیستی و فناوری ارتباطات، به عنوان علوم و فناوری­های نوظهور ، با ارتقای عملکردهای ذهنی و جسمی انسان، به عصری طلایی و نقطه عطفی در تاریخ بشر منجر شود. بر همین اساس، در این پژوهش برآنیم تا با بررسی چکیده کامل
        علوم شناختی می تواند در آینده ای نه چندان دور، همراه با فناوری نانو، فناوری زیستی و فناوری ارتباطات، به عنوان علوم و فناوری­های نوظهور ، با ارتقای عملکردهای ذهنی و جسمی انسان، به عصری طلایی و نقطه عطفی در تاریخ بشر منجر شود. بر همین اساس، در این پژوهش برآنیم تا با بررسی تجربیات آینده­نگاری کشورهای مختلف و شناخت پیشران­های تأثیرگذار برآینده علوم و فناری­های شناختی آینده حوزه علوم و فناوری­های شناختی را در ایران در افق 1404 را تدوین کنیم. به منظور استخراج و شناسایی پیشران­ها، مرور ادبیات و مطالعات جهانی به همراه مصاحبه با خبرگان در نظر گرفته شده است. سپس با استفاده از پرسشنامه روش دلفی، عدم قطعیت­های مؤثر بر آینده این حوزه استخراج گشت. بدین ترتیب با استفاده از فضای دو بعدی حاصل از همگرایی و واگرایی گروه­ها و رویکرد مهندسی ذهن در برابر توانمندسازی ذهن، 4 سناریوی معرف آینده­های بدیل حوزه علوم و فناوری­های شناختی معرفی شده­اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - آینده نگری تهدیدهای سایبری علیه ایران براساس وکتور حمله
        مهدی عمرانی مسعود شفیعی سیاوش خرسندی
        تهدیدات سایبری طی سالهای اخیر بسیار زیاد شده است. مهاجمان سایبری ، از جمله سازمان های دولتی یا هکرها ، در استفاده از ابزارهای مختلف برای حمله به سیستم های هدف در برخی از کشورها به ویژه جمهوری اسلامی ایران ، پیشرفت های چشمگیری داشته اند. پیچیدگی تهدیدات سایبری و تأثیرات چکیده کامل
        تهدیدات سایبری طی سالهای اخیر بسیار زیاد شده است. مهاجمان سایبری ، از جمله سازمان های دولتی یا هکرها ، در استفاده از ابزارهای مختلف برای حمله به سیستم های هدف در برخی از کشورها به ویژه جمهوری اسلامی ایران ، پیشرفت های چشمگیری داشته اند. پیچیدگی تهدیدات سایبری و تأثیرات مخرب آن بر سیستم های مهم ، ضرورت پیش بینی تهدیدات سایبری را برجسته می کند. این تحقیق می تواند کشور را برای مقابله با تهدیدات سایبری براساس وکتورهای حمله موجود و بالقوه آماده کند. اول از همه ، 18 راننده اصلی تهدیدات سایبری بر اساس وکتورها از طریق بررسی منابع و مصاحبه با هفت نفر از متخصصان ، حمله کنندگان را شناسایی می کنند. ما برای نشان دادن عوامل اصلی تهدیدهای سایبری در آینده مانند مهندسی اجتماعی ، انکار سرویس ، باج افزارها ، جعل و کلاهبرداری و بازیگران غیر دولتی از روش تحلیل متقابل استفاده می کنیم. برای این مرحله از نرم افزار Mic Mac استفاده خواهد شد. سرانجام ، سناریوهای آینده تهدیدهای سایبری با استفاده از رویکرد مبتنی بر سناریو شناسایی شدند. از نرم افزار Scenario Wizard استفاده خواهد شد. نتایج تحقیق شامل دو سناریوی قوی و 18 سناریوی احتمالی است که بر اساس قوی ترین سناریو ، باج افزار ، جعل اطلاعات ، کلاهبرداری ، مهندسی اجتماعی و محرومیت از خدمات به احتمال زیاد تهدیدات سایبری توسط بازیگران غیر دولتی در سطح محدود است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - آینده¬نگاری علوم و فناوری¬های شناختی ایران با رویکرد سناریونگاری
        حبیب الله طباطبائیان علی مرتضی   بی رنگ علی نقی  خرازی امیر  ناظمی
        علوم شناختی می تواند در آینده اي نه چندان دور، همراه با فناوري نانو، فناوري زیستی و فناوري ارتباطات، به عنوان علوم و فناوري هاي نوظهور ، با ارتقاي عملکردهاي ذهنی و جسمی انسان، به عصري طلایی و نقطه عطفی در تاریخ بشر منجر شود. بر همین اساس، در این پژوهش برآنیم تا با بررسی چکیده کامل
        علوم شناختی می تواند در آینده اي نه چندان دور، همراه با فناوري نانو، فناوري زیستی و فناوري ارتباطات، به عنوان علوم و فناوري هاي نوظهور ، با ارتقاي عملکردهاي ذهنی و جسمی انسان، به عصري طلایی و نقطه عطفی در تاریخ بشر منجر شود. بر همین اساس، در این پژوهش برآنیم تا با بررسی تجربیات آینده نگاری کشورهای مختلف و شناخت پیشران های تأثیرگذار برآینده علوم و فناری های شناختی آینده حوزه علوم و فناوری های شناختی را در ایران در افق 1404 را تدوین کنیم. به منظور استخراج و شناسایی پیشران ها، مرور ادبیات و مطالعات جهانی به همراه مصاحبه با خبرگان در نظر گرفته شده است. سپس با استفاده از پرسشنامه روش دلفی، عدم قطعیت های مؤثر بر آینده این حوزه استخراج گشت. بدین ترتیب با استفاده از فضای دو بعدی حاصل از همگرایی و واگرایی گروه ها و رویکرد مهندسی ذهن در برابر توانمندسازی ذهن، 4 سناریوی معرف آینده های بدیل حوزه علوم و فناوری های شناختی معرفی شده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - شبیه‌سازی و پیش‌بینی مؤلفه‌های اقلیمی دما و بارش در مناطق خشک (مطالعه موردی: دشت میناب)
        حسن خسروي حامد اسکندری دامنه غلامرضا زهتابیان حسین آذرنیوند علی اکبر  براتی
        در این پژوهش تغییرات متوسط دما و بارش ماهانه دو ایستگاه سینوپتیک بندرعباس و میناب در دو دوره زمانی (2015-2044 و 2074-2045) و بر اساس خروجی مدل گردش عمومی جو CanESM2 و سه سناریو RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از آزمون من-کندال، روند این دو پ چکیده کامل
        در این پژوهش تغییرات متوسط دما و بارش ماهانه دو ایستگاه سینوپتیک بندرعباس و میناب در دو دوره زمانی (2015-2044 و 2074-2045) و بر اساس خروجی مدل گردش عمومی جو CanESM2 و سه سناریو RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از آزمون من-کندال، روند این دو پارامتر ارزیابی شد. همچنین داده‌های شبیه‌سازی شده توسط این مدل‌ها با داده‌های مشاهداتی با استفاده از ضرایب (NS, R2 ,RMSE) مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی‌ این ضرایب، نشان‌دهنده توانایی بالای مدل SDSM در مدل‌سازی پارامتر بارش و دما در هر دو ایستگاه می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد که بارش سالانه در سناریو RCP2.6 ایستگاه سینوپتیک بندرعباس و در سناریو RCP4.5 و RCP8.5 ایستگاه میناب کاهش می‌یابد و بیشترین کاهش در مؤلفه بارش در ایستگاه سینوپتیک میناب اتفاق می‌افتد. مقادیر درجه حرارت متوسط در دوره آتی در سناریوی انتشار RCP8.5 بیشتر از سایر سناریوهای انتشار می‌باشد. به طور کلی، این نتایج نشان می‌دهد که مقادیر درجه حرارت در ابتدای قرن 21 در دشت میناب افزایش پیدا خواهد کرد، ولی مؤلفه بارندگی تنها در سناریو RCP2.6 افزایش می‌یابد. در حالی که در میانه قرن (2045-2074) در ایستگاه سینوپتیک میناب و بندرعباس تنها در سناریو RCP2.6، شاهد کاهش دما در مقیاس سالانه می‌باشیم. لذا با کاهش بارش و افزایش دما و نقش آن‌ها در افزایش میزان تبخیر و تعرق، پیشنهاد می‌گردد، برنامه‌ریزان به دنبال راهکار هایی برای مدیریت بهتر منابع آب و اصلاح روش‌های بهره‌برداری از آن به ‌ویژه در بخش کشاورزی، باشند و خود را با شرایط آینده تطبیق دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - آینده‌نگاری و سناریوسازی ظهور نسل پیر در آینده و مراقبت¬های لازم با توجه به دیجیتالی شدن امور رفاهی در نظام جمهوری اسلامی ایران در آینده
        باقر کرد
        در این پژوهش به دنبال شناسایی و دسته‌بندی ذهنیات مختلف بر اساس ادبیات پژوهش و اجماع نظرات خبرگان برای آینده‌نگاری رخدادها و مشکلات احتمالی پیش روی نسل آتی پیر با توجه به دیجیتالی شدن امور رفاهی در نظام جمهوری اسلامی ایران در آینده هستیم. در این پژوهش از فن دلفی که فنی آ چکیده کامل
        در این پژوهش به دنبال شناسایی و دسته‌بندی ذهنیات مختلف بر اساس ادبیات پژوهش و اجماع نظرات خبرگان برای آینده‌نگاری رخدادها و مشکلات احتمالی پیش روی نسل آتی پیر با توجه به دیجیتالی شدن امور رفاهی در نظام جمهوری اسلامی ایران در آینده هستیم. در این پژوهش از فن دلفی که فنی آینده‌نگرانه و بر اساس نظرات خبرگان و اجتماع است، استفاده‌شده است. تصاویر آینده شامل ساختارهای ذهنی است. رویکرد این مقاله عمدتاً توصیفی و اکتشافی است. در این پژوهش از نظرات 38 متخصص در راندهای دلفی استفاده‌شده است که در ابتدا 12 نفر از اعضا انتخاب شدند و توسط نمونه‌گیری گلوله برفی نفرات بعدی معرفی‌شده‌اند و در فرایند پژوهش مشارکت کرده‌اند. به دلیل ماهیت عملکردی فن‌آوری‌های رفاهی، برجسته کردن نقاط کور و خلأهای مطالعاتی را در شیوه‌ها، مشکلات مربوط به چگونگی ساخت فن‌آوری‌های رفاهی روشن می‌کند. ورای دیدگاه‌های خوش بینانه (مانند فن‌آوری به زندگی بهتر منجر می‌شود) و دیدگاه‌های بدبینانه (مانند فناوری زندگی را کنترل می‌کند)، این پژوهش به دنبال بررسی همه‌جانبه آینده‌نگاری آتی نسل پیر در ایران با رویکرد دیجیتالی شدن رفاه و فناوری‌های مربوطه به آن است به‌طورکلی چهار دسته سناریو در این پژوهش بر اساس ادبیات و اجماع نظرات خبرگان و در نهایت بر اساس ذهنیات مختلف شکل‌گرفته است که عبارت‌اند از: 1-دیدگاه خصوصی، 2- دیدگاه دولتی، 3- دیدگاه چشم‌انداز آکادمیک، 4- دیدگاه دستاورد اجتماعی- مادی شناور در مکان و زمان. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - آینده‌نگاری زندگی کاری و ارتباط کار و زندگی با رویکرد دلفی
        احسان نامدار جویمی
        اهداف کشور ایران در سال 1404 تمرکز بر سه هدف اصلی دارد: رشد پایدار، رشد جامع و تبدیل‌شدن به یک اقتصاددانشی. در ایران، نیروی کار توسط سه روند جمعیت شناختی اصلی در حال شکل‌گیری است: پیر شدن نسلی که با رشد سریع جمعیت در مدت کوتاهی به وجود آمده‌اند؛ زنانه شدن نیروی کار؛ و ا چکیده کامل
        اهداف کشور ایران در سال 1404 تمرکز بر سه هدف اصلی دارد: رشد پایدار، رشد جامع و تبدیل‌شدن به یک اقتصاددانشی. در ایران، نیروی کار توسط سه روند جمعیت شناختی اصلی در حال شکل‌گیری است: پیر شدن نسلی که با رشد سریع جمعیت در مدت کوتاهی به وجود آمده‌اند؛ زنانه شدن نیروی کار؛ و افزایش تنوع فرهنگی با ورود نیروی کار مهاجر. با توجه به این سه منظر در ادامه به تجمیع و اجماع نظرات خبرگان و حذف و اضافات در این زمینه خواهیم پرداخت و درنهایت برای این یافته‌ها ذهنیاتی که از این موارد می‌توان استخراج کرد سناریوسازی می‌شود. در این پژوهش از نظرات 32 متخصص در راندهای دلفی استفاده‌شده است که در ابتدا 6 نفر از اعضا انتخاب شدند و توسط نمونه‌گیری گلوله برفی نفرات بعدی معرفی‌شده‌اند و در فرایند پژوهش مشارکت کرده‌اند.رویکرد این مقاله عمدتاً توصیفی و اکتشافی است. درنهایت با توجه به یافته‌های پژوهش دو سناریو ساخته‌شده است که عبارت‌اند از: در سناریو اول، تعادل کار و زندگی، یک نکته ضروری در زندگی کارکنان است و یک ارتباط نزدیک‌بین کارکنان و کارفرمایان ایجاد می‌کند. در سناریوی دوم، تعادل کار و زندگی برای اکثریت کارکنانی که تلاش می‌کنند شغل خود را حفظ کنند مهم نیست و ازاین‌رو تنها در دسترس کارکنان ممتاز و دارای مزایا است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - سناریونگاری صنعت نفت و گاز ایران در شرایط تحریم، مبتنی بر رویکرد عدم قطعیت های کلیدی و تحلیل اثرات متقابل
        حامد امینی علی  بنیادی نایینی میرسامان  پیشوایی
        در سال‌های اخیر با توجه به تحریم‌های شورای امنیت، ایالات‌متحده آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران، برنامه‌ریزی برای حوزه انرژی‌های فسیلی که سال‌ها منبع درآمد اصلی اقتصاد ایران به شمار می‌رفته، با دشواری‌های زیادی مواجه شده است. بخش نفت و گاز ایران در سطوح مختلف از سرمایه چکیده کامل
        در سال‌های اخیر با توجه به تحریم‌های شورای امنیت، ایالات‌متحده آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران، برنامه‌ریزی برای حوزه انرژی‌های فسیلی که سال‌ها منبع درآمد اصلی اقتصاد ایران به شمار می‌رفته، با دشواری‌های زیادی مواجه شده است. بخش نفت و گاز ایران در سطوح مختلف از سرمایه‌گذاری تا فروش با محدودیت‌هایی روبروست که وجود یا عدم وجود آن‌ها می‌تواند سیاست‌گذاری بخش انرژی را دستخوش تغییرات عمده‌ای کند. علاوه بر این ضرورت توجه به عدم قطعیت‌های ذاتی حوزه انرژی سبب می‌گردد تا برای ارائه راهبرد، استفاده از آینده‌های بدیل بجای یک آینده قطعی ضرورت داشته باشد. مسئله‌ای که کمتر در پژوهش‌های گذشته موردتوجه قرار نگرفته است. این تحقیق بر آن است، با استفاده از روش برنامه‌ریزی سناریویی و مبتنی بر عدم قطعیت‌های کلیدی صنعت نفت و گاز ایران به خلق و توسعه سناریوهای بدیل برای این بخش بپردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - طراحی مدل آینده‌نگاری توسعه‌ پایدار با رویکرد برنامه‌ریزی سناریو مبنا و سیستم داینامیک (مورد مطالعه: استان یزد)
        حمید بابایی میبدی غلامرضا گودرزی عادل آذر فیروزه  عزیزی
        امروزه تغییرات بسیار گسترده در ابعاد مختلف؛ مدیران را با یک چالش بسیار جدی روبرو کرده که برنامه ریزی های کنونی دیگر جوابگوی آن ها نخواهد بود و لذا ضرورت دارد از رویکردهای جدیدی در برنامه-ریزی هایی نظیر رویکردهای آینده نگاری استفاده شود. ضمناً یکی از دغدغه های اصلی مدیرا چکیده کامل
        امروزه تغییرات بسیار گسترده در ابعاد مختلف؛ مدیران را با یک چالش بسیار جدی روبرو کرده که برنامه ریزی های کنونی دیگر جوابگوی آن ها نخواهد بود و لذا ضرورت دارد از رویکردهای جدیدی در برنامه-ریزی هایی نظیر رویکردهای آینده نگاری استفاده شود. ضمناً یکی از دغدغه های اصلی مدیران این است که تصمیماتی که برای آینده خواهند داشت، چه تأثیراتی را بر متغیرهای کلیدی مدنظر آن ها خواهد گذاشت. این پژوهش با بهره گیری از رویکردهای آینده پژوهی و سیستمی و با اتکا به طراحی مدل پویای توسعه پایدار، به دنبال پاسخی برای حل این مسئله مهم مدیریتی می باشد. در این پژوهش ابتدا چارچوبی برای توسعه پایدار ارائه و سپس با استفاده از روش میک مک (Mic Mac) به شناسایی پیشران های کلیدی توسعه پایدار پرداخته است. در مرحله بعد با طراحی سبد سناریو، سناریوهای ممکن و محتمل آتی توسعه پایدار تعیین گردیدند و در نهایت با طراحی مدل توسعه پایدار منطقه ای، ضمن امکان شبیه سازی سناریوها و تصمیمات مدیران، تعیین سناریوهای مطلوب را از سناریوهای ممکن چندبعدی و به ویژه متضاد را امکان پذیر می سازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - طراحی پایدار زنجیره تأمین تولید اتانول زیستی از نیشکر
        هادی صاحبی هانی گیلانی
        گراني و خطر پايان يافتن سوخت هاي فسيلي و شدت آلودگي هوا امروزه کلان شهرها را به شدت تهديد مي کند و از این رو توجه به انرژی های تجدید پذیر امری اجتناب ناپذیر است. در این مقاله یک زنجیره تأمین سه سطحی تولید اتانول زیستی با سه هدف ماکزیمم کردن سود، کاهش اثرات زیست محیطی و چکیده کامل
        گراني و خطر پايان يافتن سوخت هاي فسيلي و شدت آلودگي هوا امروزه کلان شهرها را به شدت تهديد مي کند و از این رو توجه به انرژی های تجدید پذیر امری اجتناب ناپذیر است. در این مقاله یک زنجیره تأمین سه سطحی تولید اتانول زیستی با سه هدف ماکزیمم کردن سود، کاهش اثرات زیست محیطی و ماکزیمم کردن اثرات اجتماعی ارائه گردید است که برای حل آن از روش اپسیلون- محدودیت استفاده شده است. در سطح سوم چندین بازار مصرف وجود دارد که به ارضا کردن تقاضای مشتری نهایی می پردازند. نوع خوراک در نظر گرفته شده نیشکر است که می توان از آن ها برای تولید اتانول زیستی استفاده کرد. افق برنامه ریزی چند دوره ای با فرض این که ارتباط سطوح زنجیره با یکدیگر ممکن است دچار اختلال شوند. در نهایت با یک مطالعه موردی در منطقه جنوب شرقی ایران کارکرد مدل نشان داده شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - ارائه مدل آینده‌پژوهانۀ مدیریت پایدار منابع آب مبتنی بر رویکرد برنامه‌ریزی سناریو محور (مورد کاوی: استان گلستان)
        سیدمنصور رحیم حسینی علی اکبر حسنی
        منابع آب همواره در طول تاریخ کانون شکل گیری تمدن‌ها بوده و جوامع بشری ابتدابه‌ساکن حول محور این منابع شکل گرفته‌اند لذا صیانت از منابع آبی برای نسل‌های آینده و بهره برداری اصولی و صحیح از آن‌ها، اهمیت بسیاری در پایداری و توسعه تمدن‌ها و کشورها دارد، تا جایی که اغلب صاحب چکیده کامل
        منابع آب همواره در طول تاریخ کانون شکل گیری تمدن‌ها بوده و جوامع بشری ابتدابه‌ساکن حول محور این منابع شکل گرفته‌اند لذا صیانت از منابع آبی برای نسل‌های آینده و بهره برداری اصولی و صحیح از آن‌ها، اهمیت بسیاری در پایداری و توسعه تمدن‌ها و کشورها دارد، تا جایی که اغلب صاحب‌نظران، جنگ‌های قرن 21 را جنگ بر سر منابع آب شیرین و سالم می دانند. امروزه و با افزایش چشمگیر عدم‌قطعیت های محیطی، روش‌های سنتی برنامه ریزی کارآیی خود را از دست داده اند. برنامه ریزی سناریو یکی از ابزارهای آینده نگاری است که به منظور مواجهه با عدم قطعیت ها در برنامه ریزی، طی دوران جنگ سرد ایجادشده و توسعه یافته است. در این روش، برخلاف روش‌های برنامه ریزی سنتی، آینده امتداد روندهای گذشته در نظر گرفته نمی شود بلکه نیروهای عمدۀ محیطی هستند که وضعیت آیندۀ یک سیستم را نشان می دهند. این پژوهش با توجه به عدم‏قطعیت‏های موجود در مدیریت منابع آب، از رویکرد برنامه‏ریزی سناریو جهت شناخت آینده استفاده نموده‏است و از طریق مصاحبه با خبرگان، داده‏های مورد نیاز را جمع‏آوری و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در نهایت 4 سناریوی مختلف را دربارۀ وضعیت آیندۀ منابع آبی در استان گلستان ارائه نموده و ضمن تعیین سناریوی مطلوب، راهکارهایی را نیز جهت تحقق این سناریو در مدیریت پایدار منابع آب ارائه کرده‏است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - سناريو‌های حضور گردشگران خارجی غيرمسلمان در افق 1404 در مشهد
        آرش قهرمان احمد رومیانی ساره   نعمتيان زهرا بستان
        عدم قطعيت ناشی از پیچیدگی‌های محیطی، پیش بینی آینده را در ارتباط با گردشگران خارجی غیرمسلمان، که اطلاعات مکفی از آن¬‌ها در دسترس نیست، در شهر مشهد با مشكل مواجه کرده است. هدف از این پژوهش، برآورد روند تغييرات حضور گردشگران خارجی غيرمسلمان در شهر مشهد، با استفاده از روش چکیده کامل
        عدم قطعيت ناشی از پیچیدگی‌های محیطی، پیش بینی آینده را در ارتباط با گردشگران خارجی غیرمسلمان، که اطلاعات مکفی از آن¬‌ها در دسترس نیست، در شهر مشهد با مشكل مواجه کرده است. هدف از این پژوهش، برآورد روند تغييرات حضور گردشگران خارجی غيرمسلمان در شهر مشهد، با استفاده از روش سناریونویسی ‌می باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده تحلیلی ـ کیفی و گردآوری اطلاعات به روش‌‌ مصاحبه¬ای صورت گرفته است. لذا بیست و هفت مصاحبه با کارشناسان حوزه گردشگری از زیرگروه¬‌‌های جامعه¬شناسی، اقتصاد، برنامه¬ریزی و خدمات تخصصی گردشگری در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول بر اساس تکنیک دلفی، کارشناسان عوامل مؤثر بر حضور گردشگران خارجی غیرمسلمان را در شهر مشهد بیان نمودند. در مرحله دوم، پیشران¬‌‌های بحرانی بر مبنای دو معیار ‌میزان تأثیرگذاری و عدم قطعیت شناسایی شدند. سپس بر اساس پیشران¬‌‌ها، سناریو‌‌های گردشگری شهر مشهد در دو روند خوش¬بینانه و بدبینانه در خصوص آیندة حضور گردشگران خارجی غیرمسلمان، معرفی شد. یافته¬‌‌های تحقیق نشان داد که در سطح محلی، هوشمند¬سازی گردشگری، اتصال گردشگری مشهد به گردشگری شهر‌‌های اطراف، گسترش تبليغات رسانه¬ای، ارتقاء فرهنگ ميزبانی از گردشگران خارجی و احساس امنيت، از مهم¬ترین پیشران¬‌‌های کلیدی ‌می¬باشند. بنابراین با ارتقاء زیرساخت¬‌‌های فناوری اطلاعات نظیر تجارت الكترونیك، بانكداری الكترونیك، معرفی شهرستان¬‌های اطراف مشهد و جاذبه های گردشگری آن‌‌ها، آموزش فرهنگ ‌میزبانی خصوصا برای کسبه، بازاریان و رانندگان تاکسی، ایجاد پلیس گردشگری و برقراری امنیت در نقاط پرتردد شهری، ‌می توان شاهد حضور بیشتر گردشگران خارجی غیرمسلمان در افق مورد مطالعه بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - شناسایی عوامل مؤثر بر پیاده سازی اینترنت اشیاء برای هوشمندسازی مقاصد گردشگری با رویکرد آینده¬پژوهی (مورد مطالعه: استان فارس)
        خدیجه کاوه مریم نکوئی زاده مسلم  علیمحمدلو
        استان فارس یکی از قطب¬های مهم گردشگری ایران می¬باشد. بنابراین توجه ویژه به گردشگری و استفاده از فناوری اینترنت اشیاء در آن، می¬تواند امکانات مناسب و خوبی را برای افزایش رفاه گردشگران در مقاصد گردشگری استان، فراهم آورده، همچنین نرخ ورود آن ها را به مقاصد گردشگری افزایش چکیده کامل
        استان فارس یکی از قطب¬های مهم گردشگری ایران می¬باشد. بنابراین توجه ویژه به گردشگری و استفاده از فناوری اینترنت اشیاء در آن، می¬تواند امکانات مناسب و خوبی را برای افزایش رفاه گردشگران در مقاصد گردشگری استان، فراهم آورده، همچنین نرخ ورود آن ها را به مقاصد گردشگری افزایش دهد. در این راستا، هدف مطالعه حاضر، پیش بینی و شناسایی مهم¬ترین عوامل مؤثر و تدوین آینده های باورکردنی و مطلوب، در راستای پیاده¬سازی اینترنت اشیاء برای هوشمندسازی مقاصد گردشگری استان فارس است. باتوجه به ماهیت کاربردی مطالعه، داده ها بااستفاده از روش¬های مرورسیستماتیک ادبیات، مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری شده و با کمک میک مک و سناریویزارد، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج روش میک مک نشان داد که 14 متغیر کلیدی بر پیاده سازی اینترنت اشیاء برای هوشمندسازی مقاصد گردشگری استان فارس، نقش اصلی دارند. با کمک سناریوویزارد نیز، 2 سناریوی قوی، 1548 سناریوی ضعیف و 9 سناریوی با سازگاری بالا به دست آمد. مبنای این پژوهش 9 سناریو با سازگاری بالا قرار گرفت. این سناریوها نشان دادند که، وضعیت آینده گردشگری استان فارس بیشتر ادامه دهنده شرایط فعلی و روند تغییرات کند و آرام و احتمال کم برای پیاده¬سازی اینترنت اشیاء در آن خواهد بود. در نهایت متناسب با سناریوهای بدست آمده و برای رسیدن به شرایط مطلوب، استراتژی¬هایی ارائه شد. نتایج پژوهش، به فعالان حوزه گردشگری کمک می¬کند تا با یک برنامه¬ریزی بلندمدت بتوانند زمینه را برای ورود فناوری¬هایی همچون اینترنت اشیاء به گردشگری فراهم کرده و به رشد و توسعه آن کمک کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - بررسی اثرات پدیده تغییر اقلیم بر دما، بارش با استفاده از مدل¬LARS-WG (مطالعه موردی حوضه آبخیز رودخانه بشار)
        حمیدرضا  پناهی حسین  منتصری علی‌اکبر حکمت زاده رضا خلیلی
        افزایش گاز های گلخانه ای در چند دهه اخیر و افزایش دمای ناشی از آن باعث به هم خوردن تعادل سیستم اقلیمی کره زمین و تغییرات اقلیمی در اغلب نواحی کره زمین شده است. ازاین‌رو تطبیق و مقابله با تغییرات اقلیمی در بخش منابع آب به همراه کاهش بازتاب آن‌ها می بایستی به‌عنوان بخشی چکیده کامل
        افزایش گاز های گلخانه ای در چند دهه اخیر و افزایش دمای ناشی از آن باعث به هم خوردن تعادل سیستم اقلیمی کره زمین و تغییرات اقلیمی در اغلب نواحی کره زمین شده است. ازاین‌رو تطبیق و مقابله با تغییرات اقلیمی در بخش منابع آب به همراه کاهش بازتاب آن‌ها می بایستی به‌عنوان بخشی از یک پاسخ جامع منطقه‌ای به آسیب‌پذیری ناشی از تغییر اقلیم مورد رسیدگی جدی قرار گیرد. در این مطالعه با استفاده از نرم‌افزار ریزمقیاس نمایی LARS-WG و مدل گردش عمومی جوی اقیانوسی HadCM3 در قالب سناریو های مختلف تعریف‌شده در گزارش چهارم IPCC (سناریوهای پایه) ازجمله سناریو A1، A2، B1، B2 که بیشتر به مسائل منطقه ای و جهانی از منظر اقتصادی و محیط‌زیستی توجه دارد، میزان تغییرات دمایی و بارش در 100 سال آینده حوضه رودخانه بشار پیش نگری شد. سپس با استفاده از سناریوی گزارش پنجم (RCP) استفاده شد و نتایج با سناریوهای پایه مقایسه گردد. نتایج نشان داد در هر دو سناریو در دوره آتی با افزایش زیاد متوسط دمای هوا مواجه خواهیم بود ولی کاهش میزان بارش چشمگیر نخواهد بود. در بخش سناریوسازی تغییرات اقلیمی RCP ها تا انتهای قرن 21 نشان از افزایش درجه حرارت و کاهش بارش در سال های آتی دارد. میزان تغییرات دمایی در RCP2.6 بین 3 تا 13 درصد و در RCP8.5 بین 4 تا 14 درصد تخمین زده شد؛ این افزایش دما در مقیاس های بزرگ باعث افزایش تبخیر و طولانی‌تر شدن دوره های خشک‌سالی می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - سناریوها و الگوهای آموزش عالی آینده در افق 1410
        رضا مهدی مسعود شفیعی احمد کیخا
        آینده‌پژوهی و توسعه سناریوهای پیش‌رو و فراهم کردن الزامات و راهکارهای مواجهه با آینده، یکی از مسئولیت‌های مهم سیاست‌گذاران، رهبران و برنامه‌ریزان آموزش عالی است. انواع عوامل و پیشران‌ها به‌ویژه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی و تحولات دیجیتال، نقش دانشگاه‌ها را برای شکل چکیده کامل
        آینده‌پژوهی و توسعه سناریوهای پیش‌رو و فراهم کردن الزامات و راهکارهای مواجهه با آینده، یکی از مسئولیت‌های مهم سیاست‌گذاران، رهبران و برنامه‌ریزان آموزش عالی است. انواع عوامل و پیشران‌ها به‌ویژه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی و تحولات دیجیتال، نقش دانشگاه‌ها را برای شکل‌دهی نظام آموزش عالی گسترده‌تر، متحول کرده است. در این مقاله برمبنای مطالعه اور و همکاران (2020) پنج سناریو و الگوی آموزش عالی برای سال 1410 ارائه شده است. این سناریوها شامل تاماگوچی، جنگا، لگو، ترانسفورمر و کاربیج‌کن است. الگوی تاماگوچی، رویکرد کلاسیک به آموزش عالی است که بلافاصله پس از دبیرستان شروع، به مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد منتهی و به شغل تبدیل می‌شود و مسیر آموزش عالی به پایان می‌رسد. الگوی جنگا، برای دانشجویان غیرسنتی دوره‌های یادگیری کوتاه‌‌مدت جذاب‌تر است و بر مراحل بعدی خودآموزی و سازمان‌دهی تمرکز دارد. الگوی لگو به‌صورت پودمان‌های ترکیبی مجزا با اندازه‌های مختلف نام‌گذاری شده است که به‌جای یک واحد فشرده، یک مسیر یادگیری متکی به خود و غیراستاندارد ایجاد می‌کند. الگوی ترانسفورمر، یادگیرندگانی را نشان می‌دهد که ممکن است مدت‌ها از آموزش پایه و اولیه آنها گذشته باشد، اما مجدداً برای کسب دانش جدید یا ارتقای مهارت‌های مورد نیاز به آموزش عالی باز ‌گردند. براساس این الگو، همه باید فرصت‌هایی برای ترک مسیرهای حرفه‌ای فعلی و تغییر آن داشته باشند. در سناریوی کاربیج‌کن، فراگیران متناسب با شرایط و موقعیت کاری- زیستی و اهداف فردی و دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی بسته به رسالت نهادی و ارزش‌های کانونی، ترکیبی از سناریوهای تاماگوچی، جنگا، لگو و ترانسفورمر را انتخاب می‌کنند. در این سناریو، انتخاب‌های یاددهی- یادگیری متعددی برای متقاضیان و نهادهای آموزشی فراهم خواهد شد. تحولات دیجیتال، نوآوری فنی و نوآوری اجتماعی است که پیامدهای آن برای جامعه، بازار کار و نظام آموزش عالی باید مد نظر باشد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - تحولات دیجیتال و دورنماهایی از آموزش عالی آینده در افق 1410
        احمد  کیخا مسعود  شفیعی رضا مهدی
        تغییرات گسترده محیطی همه نظام‌های سیاسی،اقتصادی،اجتماعی،فناوری وزیست‌محیطی رادربرگرفته است.دراین میان،نظام علم و فناوری به طور عام و نظام آموزش عالی ودانشگاه نیز به طور خاص درمعرض تغییرات اساسی قرار گرفته‌اند.براساس شواهد موجود میتوان گفت که در آینده نیز سطح و عمق تحولا چکیده کامل
        تغییرات گسترده محیطی همه نظام‌های سیاسی،اقتصادی،اجتماعی،فناوری وزیست‌محیطی رادربرگرفته است.دراین میان،نظام علم و فناوری به طور عام و نظام آموزش عالی ودانشگاه نیز به طور خاص درمعرض تغییرات اساسی قرار گرفته‌اند.براساس شواهد موجود میتوان گفت که در آینده نیز سطح و عمق تحولات آموزش عالی و دانشگاه بیشتر خواهد شد.از این‌رو،آینده‌پژوهی آموزش عالی ودانشگاه و پیش‌بینی سناریوهای فرارووتمهیدلوازم وراهکارهای مواجهه با آینده،یکی از وظایف مهم سیاست‌گذاران،رهبران وصاحب‌نظران آموزش عالی است.در میان انواع عوامل و پیشران‌ها،تحولات دیجیتال به طور مشخص نقش دانشگاه‌هارابرای شکل‌دهی نظام آموزش عالی بازتر،تغییر داده است.در این نگاه،آموزش برای همه افرادی که می‌توانندازآن بهره‌مند شوند،قابل دسترس می‌شود.این مقاله بر مبنای تحقیق لوبکه و همکاران (2020) به دنبال تحلیل دقیق‌تر تحولات پیش‌روی آموزش عالی تاپایان دهه حاضراست.در این مقاله،پنج پیش‌فرض شامل دیدگاه نوآوری تجربه نشده، دیدگاه انتقال و نوسازی از طریق دیجیتالی‌شدن، دیدگاه واقع‌گرایی، منظر یادگیرنده و دیدگاه تنوع در آموزش عالی، مبنایی برای جستجوی مفاهیم آموزش عالی آینده، تعیین شده است. سناریوهای آینده مبیّن ضرورت حرکت دانشگاه‌ها به سمت دیجیتالی‌شدن و پیروی از الگوی دانشگاه هوشمند است. با توجه به تغییرات بازار کار، بازتعریف و سازماندهی مجدد نظام آموزش عالی بر مبنای این تغییرات ضروری خواهد بود. دیجیتالی‌شدن باید در لایه‌های مختلف دانشگاه مستقر شود و به‌شکل نظام‌مند و در قالب یک جامعه دیجیتال بسط یابد. مسیرهای شغلی دانش‌آموختگان متغیر خواهد شد و نمی‌توان و نباید مسیر شغلی یکسان و از پیش‌تعریف شده‌ای را برای دانش‌آموختگان در نظر گرفت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - پیش بینی ریسک نقدینگی با استفاده از تحلیل تمایلات خبری
        حامد میرشک امیر البدوی مهرداد کارگری محمد علی رستگار محمد طالبی
        یکي از م شکلات ا سا س ي بانکهاي ایراني نبود فرآیند مدیریت ری سک با رویکردي آیندهنگر ا ست . از مهمترین این ری سک ها در بانک، ميتوان به ری سک نقدینگي ا شاره کرد ؛ بنابراین پيشبيني ری سک نقدینگي به مو ضوع ي مهم براي بانکها تبدیل شده ا س ت. روشهاي مرسوم اندازه گيري ریسک ن چکیده کامل
        یکي از م شکلات ا سا س ي بانکهاي ایراني نبود فرآیند مدیریت ری سک با رویکردي آیندهنگر ا ست . از مهمترین این ری سک ها در بانک، ميتوان به ری سک نقدینگي ا شاره کرد ؛ بنابراین پيشبيني ری سک نقدینگي به مو ضوع ي مهم براي بانکها تبدیل شده ا س ت. روشهاي مرسوم اندازه گيري ریسک نقدینگي پيچيده، زمانبر و پرهزینه هستند که پيشبيني آن را نيز غير قابل دسترس نموده اس ت. پيشبيني ریسک نقدینگي در زمان مناسب ميتواند از بروز مشکلات یا بحرانهاي جدي در بانک جلوگيري نماید. در این مطالعه سعي شده است تا راهحلي نوآورانه براي پيشبيني ریسک نقدینگي بانک و سناریوهاي پيشرو با استفاده از رویکرد تحليل تمایلات خبري ارائه شود . از رویکرد تحليل تمایل اخبار پيرامون یکي از بانکهاي ایراني در را ستاي شنا سایي متغيرهاي کيفي پ ویا و مؤثر در ریسککک نقدینگي بهره برده شده تا روشي سادهتر و با کارایي بالاتر براي پيشبيني روند ریسک نقدینگي ارائه نماید. روش پيشنهادي سناریوهاي عملي را براي تص ميمگيرندگان ریسک بانکي در دنياي واقعي فراهم ميکند. س کناریوهاي ریسک نقدینگي به د ست آمده در مقای سه با سنار یوهاي رخ داده در بانک طبق د ستورالعمل کم يته بازل و نظر کار شنا سان بانک ي ارزیابي مي شوند تا از صحت پ يشبينيها و همسو یي آن اطمينان حاصل شود. نتيجه ارزیابي سنار یوهاي موردمطالعه بهصورت دورهاي حاکي از دقت نسبتاً بالا است. معيار دقت 1 پيشبيني در سککناریوهاي محتمل اسککتاراش شده از کميته بازل، 95.5 % و در سککناریوهاي برگرفته از نظرات خبرگان، 75 % است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - سناریوهای آینده نگر در مبانی اخلاق اسلامی: روش‌های علمی در پاسخگویی به چالش‌ها
        محمد اسماعیل  عبداللهی سارا  حسین پور چایجانی
        <p>اخلاق اسلامی به عنوان یک سیستم ارزشی و راهنمای زندگی برای مسلمانان، بر پایه تعالیم قرآن و سنت پیامبر اسلام (ص) استوار است. در حال حاضر، با توجه به تغییرات سریع در جوامع مختلف و پدیدار شدن مسائل جدید، نیاز به آینده نگری در حوزه اخلاق اسلامی برجسته شده است. در حوزه مبا چکیده کامل
        <p>اخلاق اسلامی به عنوان یک سیستم ارزشی و راهنمای زندگی برای مسلمانان، بر پایه تعالیم قرآن و سنت پیامبر اسلام (ص) استوار است. در حال حاضر، با توجه به تغییرات سریع در جوامع مختلف و پدیدار شدن مسائل جدید، نیاز به آینده نگری در حوزه اخلاق اسلامی برجسته شده است. در حوزه مبانی اخلاق اسلامی، استفاده از روش&zwnj;های علمی مانند سناریوهای آینده&zwnj;نگری برای پاسخگویی به چالش&zwnj;ها و تحولات آینده بسیار مهم است. با استفاده از این روش، می&zwnj;توان به وسیله تصور و پیش&zwnj;بینی ممکن&zwnj;های آینده، تحلیل اثرات احتمالی آن&zwnj;ها و ارائه راهکارهای منطقی، به شکل هوشمندانه و علمی به چالش&zwnj;های اخلاقی پاسخ داد.روش&zwnj;های مورد استفاده در آینده نگری اخلاق اسلامی شامل تحقیقات علمی، تفسیر قرآن و سنت، مشورت با عالمان دین و فعالان اجتماعی و همچنین برگزاری کارگاه&zwnj;ها و همایش&zwnj;های متخصصان است. با استفاده از روش&zwnj;های علمی و دقت در تحقیقات، مبانی قرآن و سنت به خوبی بررسی و تفسیر می&zwnj;شوند. همچنین، مشورت با عالمان دین و فعالان اجتماعی که در حوزه اخلاق اسلامی تخصص دارند، می&zwnj;تواند به دست&zwnj;یابی به راهکارهای مناسب برای آینده نگری کمک کند. با وجود روش&zwnj;های متعدد، چالش&zwnj;های زیادی در آینده نگری اخلاق اسلامی وجود دارد. لذا در این مقاله قصد داریم با شناسایی سناریوهای آینده نگر در مبانی اخلاق اسلامی: روش&zwnj;های علمی در پاسخگویی به چالش&zwnj;ها، گامی روشن را برای آیندگان هموار سازیم.</p> پرونده مقاله