-
دسترسی آزاد مقاله
1 - اثرات ایجاد دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد روستایی مورد: سکونتگاه-های روستایی شهرستان رومشگان
احمد رومیانیدر جهان امروز تنوع کارکردی فناوری اطلاعات و ارتباطات و نقش موثر آن در شئون مختلف زندگی انسانی سبب شده تا به عنوان محور بسیاری از تحولات و تغییرات به شمار آید. در واقع شعاع اثرگذاری فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در قرن بیست و یکم به اندازهای بوده که بهرهمندی از این ت چکیده کاملدر جهان امروز تنوع کارکردی فناوری اطلاعات و ارتباطات و نقش موثر آن در شئون مختلف زندگی انسانی سبب شده تا به عنوان محور بسیاری از تحولات و تغییرات به شمار آید. در واقع شعاع اثرگذاری فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در قرن بیست و یکم به اندازهای بوده که بهرهمندی از این تکنولوژی یکی از بسترهای اصلی توسعه همه جانبه قلمداد میشود.عرصه اثرگذاری فناوری اطلاعات دارای گستردگی خاصی است و تنها محدود و منحصر به محیطهای شهری نمیگردد و حتی دوردستترین مناطق را همچون نواحی روستایی در بر میگیرد (فاضل نیا و کیانی،2:1382). به بیان دیگر، از آنجا که فناوری اطلاعات یکی از عناصر ضروری برای دستیابی به پیشرفتهای اساسی در هر برنامه توسعه محسوب میشود و در مناطقی همچون روستاها که از یک سو به مثابه مهمترین قطبهای اقتصادی فضای کلان ملی است (افراخته و همکاران،1388: 2) و از سوی دیگر با مسائلی نظیر تراکم کم جمعیت، انزوای جغرافیایی و عدم دسترسی به اطلاعات مواجه بوده، دارای اهمیت قابل توجهی است(دیازپونیت و همکاران[1]،2012 : 121). از این رو برای اولین بار راهبرد ایجاد و توسعه دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات در فضاهای روستایی از سوی بانک جهانی ارائه گردید که تاکنون در بسیاری از کشورها به طور موفقیتآمیزی رشد در جهت توسعه داشته است(پروینزا و همکاران[2]،2001). در بسیاری از جوامع پیشگام در زمینه توسعه، تجربه ترویج دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات در نواحی روستایی آن نشان داده است که ICTها ارتباط متقابلی میان سیستم اداری، آموزشهای تکنولوژیکی و توسعه اقتصادی در نواحی روستایی برقرار میکند(تنیگ و یی[3]،2012:1). در واقع این دفاتر با کمک به ارتقاء دانش فنی کشاورزان، مدیریت صحیح منابع محیطی، افزایش کمی و کیفی تولید، بسترسازی جهت گسترش بازارهای اصلی و تجارت آزاد محصولات کشاورزی و رشد سازمانهای غیردولتی (NGOs) در ارتباط با بخش کشاورزی، افزایش رقابتپذیری، افزایش سرمایهگذاری و تجارت منطقهای- ملی، افزایش فرصتهای شغلی و کمک به اشتغالزایی زنان؛ در افزایش درآمد خانوارهای روستایی و توسعه اقتصادی این سکونتگاهها از نقش قابل توجهی برخوردار است)رائو[4]،2007:517-514). همچنین به ساکنین مناطق روستایی این امکان را میدهد تا ضمن غلبه بر موانع توسعه و کاستن انزوای جغرافیایی، به گسترش آگاهیهای فردی- اجتماعی خود بپردازند(اسکاپ[5]،1996: 4-1373 ). 2-روش تحقیق مقاله پیش رو به لحاظ هدف توسعهای و از حیث ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی میباشد. به منظور گردآوری دادهها از دو روش مطالعات اسنادی و بررسیهای پیمایشی استفاده شد. مهمترین ابزار روش پیمایشی، پرسشنامه محقق ساخته در سطح خانوار بوده است. سوالات پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت طراحی گردید. روایی ابزار گردآوری با استفاده از تجارب و نظرات پنج تن از متخصصین برنامهریزی و توسعه روستایی ارزیابی و مورد تأیید واقع شد. ضریب پایایی پرسشنامه برای بخشهای گوناگون آن بالاتر از 7/0 محاسبه شده است و میزان آلفای کل گویهها برابر 821/0 به دست آمده که در سطح قابل قبولی بوده است. جامعه تحقیق شامل 7 پارچه آبادی با 2781 خانوار برخوردار از دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) بخش مرکزی شهرستان رومشگان بوده که به صورت همه شماری مورد مطالعه واقع شد. حجم نمونه به کمک فرمول کوکران 230 خانوار تعیین و سپس با روش نسبت نسبتگیری و نمونهگیری تصادفی ساده در هر روستا انتخاب شد. 2-یافتههای تحقیق در این تحقیق تلاش گردید تا به واکاوی نقش اقتصادی دفاتر ICT در فضاهای روستایی بخش مرکزی شهرستان رومشگان پرداخته شود. نتایج نشان داد دفاتر ICT در تحقق اهداف اولیه خود که ارائه برخی از خدمات ارتباطی، مخابراتی، اطلاع رسانی و آموزشی در فضاهای روستایی بوده، توفیق درخوری داشتهاند و در سطح بعدی، کارکرد این دفاتر توانسته است تاحدودی نگرش و آگاهی جامعه روستایی را نسبت به محیط و فضای کسب و کار، مصرف و سبک زندگی متحول سازد. در زمینه اقتصادی که میتوان گفت تدوام حیات دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین میزان کارآمدی و رضایتمندی اهالی را از این خدمات تعیین مینماید، یافتهها حاکی است این دفاتر در توسعه اشتغال روستایی به عنوان یکی از ابعاد اساسی اقتصاد نواحی روستایی، نقش کمی ایفا نموده است. به علاوه، میزان نقش و اثرگذاری دفاتر یاد شده در بطن جامعه روستایی تابعی از شرایط سنی و ویژگیهای جنسیتی بوده به گونهای که دفاتر ICT در ایجاد و یا زمینهسازی فرصتهای اشتغال برای گروه جوانان و به ویژه مردان موثرتر بوده است. بالا بودن سطح سواد گروههای مذکور، موانع و شرایط خاص فرهنگی – اجتماعی نواحی روستایی از عمده عوامل اثرگذار بر این وضعیت برشمرده شده است. در بعد هزینه و درآمد نتایج نشان داد دفاتر ICT در کاهش هزینههای زندگی روستائیان و افزایش چشمگیر درآمد آنان نقش بسزایی نداشته و در برخی موارد که روستائیان از شرایط نامساعد مالی برخوردار بودهاند، بهرهگیری از امکانات این دفاتر هزینه بیشتری را بر دوش خانوار تحمیل نموده است. پایین بودن سطح آگاهی روستائیان از نحوه و چگونگی استفاده از این دفاتر و نداشتن اطلاعات بهروز از ظرفیتهای دفاتر ICT از مهمترین علل ناکارآمدی دفاتر مذکور در زمینه بهبود درآمد و کاهش هزینههای روستائیان است. [1]-Diazpuente et al [2] - Proenza et al [3] - Ting & Yi [4] - Rao [5] - ESCAP پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - • چالش های توسعه پایدار با بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) (مطالعه موردی روستاهای شهرستان ساوه)
تهمینه دانیالیدر پارادايم ها و رويكردهاي نوين توسعه ي روستايي، بهره گيري از دانش و اطلاعات و به دنبال آن، ابزارهـا و تكنولوژي هاي انتقال و تبادل آن، حائز اهميت و جايگاه ويژه اي بوده و تکنولوژي اطلاعات و ارتباطات از عوامل مهم توسعه ي پايدار شمرده مي شـود . پیمایش حاضر به منظور سنجش اب چکیده کاملدر پارادايم ها و رويكردهاي نوين توسعه ي روستايي، بهره گيري از دانش و اطلاعات و به دنبال آن، ابزارهـا و تكنولوژي هاي انتقال و تبادل آن، حائز اهميت و جايگاه ويژه اي بوده و تکنولوژي اطلاعات و ارتباطات از عوامل مهم توسعه ي پايدار شمرده مي شـود . پیمایش حاضر به منظور سنجش ابعاد این تئوریها در عمل، با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی به بررسی فناوریهای اطلاعات و ارتباطات و نقش آن در توسعه جوامع روستایی در روستاهای یل آباد و قردین شهرستان ساوه و همچنین نقش این فناوری در توسعه این روستاها پرداخته است. روستاهای یل آباد و قردین از روستاهای دهستان نورعلی بیک از توابع شهرستان ساوه هستند که علی رغم اینکه توسعه فناوریهای اطلاعات و ارتباطات میتواند نقش بسیار پرنگ و موثری در توسعه این روستاها داشته باشد ولی به نظر میرسد ساختار اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی روستاهای یل آباد و قردین دهستان نورعلی بیک جهت توسعه ICT در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. نتایج حاکی از آن است که روستاهای یل آباد و قردین با وجود پتانسیلهای بالا در زمینه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، از پتانسیلهای این فناوری بهره چندانی نبرده و ساختارهای ناپایدار روستایی آنها مجال این توسعه این فناوری را به آن نمی دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - ارزیابی عملکرد دهیاری ها در پیشبرد اهداف طرح های هادی روستایی(مطالعه موردی: شهرستان زنجان)
محمدتقی حیدریدهياري به عنوان يک نهاد عمومي و غيردولتي، با شخصيت حقوقي مستقل و با درخواست روستائيان و مجوز وزارت کشور با هدف بهبود و توسعه شاخصهاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي، فرهنگي و محيطي-کالبدي در هر روستا تشکيل مي شود. یکی از وظایف دهیاری، همکاری با بنیاد مسکن در تهیه، تصویب و اجرای چکیده کاملدهياري به عنوان يک نهاد عمومي و غيردولتي، با شخصيت حقوقي مستقل و با درخواست روستائيان و مجوز وزارت کشور با هدف بهبود و توسعه شاخصهاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي، فرهنگي و محيطي-کالبدي در هر روستا تشکيل مي شود. یکی از وظایف دهیاری، همکاری با بنیاد مسکن در تهیه، تصویب و اجرای طرح هادی روستایی است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، عملکرد دهیار در نحوه تهیه و اجرای طرح هادی و نظارت بر ساخت و ساز بعد از اجرای طرح هادی روستایی بررسی می کند. جامعه آماری تحقیق شامل 24 روستای شهرستان زنجان است که با استفاده از جدول مورگان، 373 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از مدل نیکوئی برازش کلموگرونف-اسمیرنف و توزیع پواسن و تحلیل رگرسیونی چندگانه با کمک نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که، براساس مدل نیکویی برازش با سطح اطمینان 0.05P< ، عملکرد دهیار در طرح هادی مطلوب نیست. براساس توزیع پواسن، عملکرد دهیاری روند روبه رشدی دارد. همچنین تحلیل رگرسیونی نیز میزان همبستگی بین عملکرد دهیاری در توسعه و پیشبرد طرح هادی روستایی را، 0.929 برآورد کرده است. در بین شاخص های عملکرد دهیاری شاخص «عملکرد دهیار در نظارت بر ساخت و ساز بعد از اجرای طرح هادی» (0.447=β) بیشترین تاثیر و رضایت مندی را در اجرای طرح هادی داشته است. در این زمینه برای موفقیت دهیاران در اجرای طرح هادی، تاسیس دهیاریهای مستقل، آموزش دهیاران، و توسعه همکاری دهیار با سازمان ها و مشاوران و پیمانکاران ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توانمند¬سازی روان شناختی کشاورزان روستایی مورد مطالعه: روستاهای بخش مرکزی شهرستان کوهدشت (مقاله پژوهشی)
بهرام ایمانی معصومه عبدالهیپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توانمندسازی روانشناختی کشاورزان در مناطق روستای انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری کشاورزان روستایی بخش مرکزی شهرستان کوهدشت است که از این میان 27 روستا چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توانمندسازی روانشناختی کشاورزان در مناطق روستای انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری کشاورزان روستایی بخش مرکزی شهرستان کوهدشت است که از این میان 27 روستا و 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. جهت گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده گردید. به منظور تحلیل موضوع چهارچوبی از هشت شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات و توانمندسازی روانشناختی در قالب 59 گویه تدوین و انتخاب شد. نتایج حاصل از یافته های پژوهش بیانگر این است بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و توانمندسازی روانشناختی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد فناوری اطلاعات و ارتباطات 491/0 از تغییرات توانمندسازی روانشناختی را تبیین می کنند. همچنین بر اساس نتایج آزمون t تک نمونه ای می توان بیان کرد که شاخص های توانمندسازی روانشناختی در حد مطلوب قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - نقش گردشگری در توسعه روستایی شهرستان مریوان
سعید احمدیان بهنام ولی زاده رشید بوکانیهدف کلی این پژوهش نقش گردشگری در توسعه روستایی شهرستان مریوان می باشد. به منظور رسیدن به این اهدف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. پژوهش حاضر با رويكرد و روش اكتشافي- تحليلي در پی این موضوع بوده است که گردشگری، چه نقشی در توسعه روستایی شهرستان مریوان، ایفا می چکیده کاملهدف کلی این پژوهش نقش گردشگری در توسعه روستایی شهرستان مریوان می باشد. به منظور رسیدن به این اهدف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. پژوهش حاضر با رويكرد و روش اكتشافي- تحليلي در پی این موضوع بوده است که گردشگری، چه نقشی در توسعه روستایی شهرستان مریوان، ایفا می نماید. جامعه آماري پژوهش حاضر (15 روستای مورد مطالعه)، شامل 3 گروه کارشناسان و کارکنان (236 نفر)، روستاییان(8570 نفر) و گردشگران (1200 نفر) بوده اند كه با استفاده از فرمول كوكران و جدول مورگان، به ترتیب تعداد 146 نفر کارشناس و 368 نفر روستاییان و291 نفر از گردشگران به عنوان حجم نمونه تعيين شده است. نحوه انتخاب افراد نيز به روش نمونه گيري سيستماتيك و نهايتاٌ تصادفي ساده مي باشد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون تحليل عاملي اكتشافي و آزمون ناپارامتريك فريدمن با استفاده از نرمافزار SPSS استفاده شده است. نتایج بدست آمده در مورد نقش گردشگری در توسعه روستایی نشان می دهد که بیشترین تاثیر گردشگری در بُعد اجتماعی مربوط به کاهش مهاجرت های روستایی و احیاء آداب و سنن محلی و در بُعد اقتصادی بیشترین تاثیر در افزایش قیمت زمین و مسکن بوده است. و در نهایت، با توجه به نتايج و يافته هاي به دست آمده از پژوهش، راهکارهایی در جهت توسعه فعالیت های گردشگری روستایی در شهرستان مریوان ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی و شناخت علل ناکارآمدی مدیریت روستایی از دیدگاه مردم محلی شهرستان سامان
اصغر نوروزی حیدرعلی غلامیانمدیریت روستایی را میتوان برنامهریزی برای روستا، سازماندهی، اقدام توسعهای و هماهنگی و نظارت بر کارهای انجامشده دانست. بررسی و شناخت نیازها، کمبودها و نارساییهای روستاییان، اقدام برای مشارکت مردم در انجام امور اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و ... نيز بر عهدة مدیران روستای چکیده کاملمدیریت روستایی را میتوان برنامهریزی برای روستا، سازماندهی، اقدام توسعهای و هماهنگی و نظارت بر کارهای انجامشده دانست. بررسی و شناخت نیازها، کمبودها و نارساییهای روستاییان، اقدام برای مشارکت مردم در انجام امور اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و ... نيز بر عهدة مدیران روستایی است. شهرستان سامان با وجود توانمندی های گسترده (طبيعی و انسانی) اما با مشکلات عديدة توسعهنیافتگی روستایی مواجه است و شايد بتوان آن را در شيوة مديريت يافت. بنابراين هدف پژوهش، بررسی و شناخت عوامل تأثیرگذار بر ناکارآمدی مدیریت روستایی از دیدگاه مردم محلی است. پژوهش از نوع کاربردی و روش آن توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر پیمایش است. جامعة آماری شامل روستائیان شهرستان سامان بوده و برای تعیین حجم نمونه ابتدا به روش نمونهگیری خوشهای پنج روستا انتخاب و با استفاده از فرمول کوکران 368 نفر از اهالی این روستاها جهت تکميل پرسشنامه به روش تصادفی ساده انتخاب و تکميل پرسشنامه صورت پذيرفت. دادههای جمعآوریشده با استفاده از نرمافزار spss24 تجزیهوتحلیل شدهاند. نتايج آزمون رگرسيون خطی نشان داد که عامل اقتصادی بهتنهایی47 % ناکارآمدی مدیریت روستایی را تبیین میکند. نتایج آزمون T نيز نشان داد بُعد اجتماعی- فرهنگی(با ميانگين 21/3)، بُعد اقتصادی(با ميانگين 18/3) و بُعد محیطی–کالبدی (با ميانگين 16/3) «تأثيرزياد» بر ناکارآمدی مدیران روستایی داشتهاند. همچنین نتایج نشان داد مهمترین عامل در بُعد اقتصادی مشکلات بودجه ای در سطح کلان، در بُعد اجتماعی – فرهنگی، عامل قومیتگرایی و اشکالات ساختاری انتخابات و در بُعد محیطی عدم توجه به محیطزیست و ناآگاهی به مسائل مربوطه بودهاند. بعلاوه نتايج نشان از تفاوت های مکانی در ابعاد مورد بررسی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - نقش گردشگری در اشتغال¬زایی مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان فیروزکوه)
رضا سير سعید احمدیان حمید جعفری کتایون علیزادهامروزه با توجه به تغییر دیدگاهها به مقوله گردشگری به خصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش ازپیش افزایش پیدا کرده است. رشد خودجوش گردشگری در مناطق روستایی، طی سال های اخیر، تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر، به دنبال بررسی چکیده کاملامروزه با توجه به تغییر دیدگاهها به مقوله گردشگری به خصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش ازپیش افزایش پیدا کرده است. رشد خودجوش گردشگری در مناطق روستایی، طی سال های اخیر، تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر، به دنبال بررسی نقش گردشگری در اشتغال روستاهای شهرستان فیروزکوه است. به منظور تدقیق مساله مورد پژوهش هشت روستا از روستاهای این شهرستان به صورت هدفمند انتخاب شده اند. به منظور گردآوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شد و لذا، پس از تدوین چارچوب نظری پژوهش عملیات میدانی از طریق تکمیل پرسش نامه جامعه محلی و کارشناسان انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و انجام آزمون t، آزمون لونANOVA و والش به مقایسه متغیرهای پژوهش، در تمامی روستاهای مورد بررسی پرداخته شده است. محاسبه پایایی ابزار اندازه گیری از روش آلفای کرونباخ بوده و ضریب پایایی 0.9 به دست آمده است. روایی پرسشنامه ها نیز براساس مطالعات قبلی و نظر کارشناسان موردتایید است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد گردشگری در روستاهای جلیزجند، بادرود، خمده و مزداران می تواند بر افزایش اشتغال در روستا نقش موثری داشته باشد و در روستاهای هرانده، لزور، طارس و سیمیندشت گردشگری بر افزایش اشتغال نقش موثری نداشته است، همچنین بیشترین اشتغالزایی در روستای خمده و کمترین اشتغالزایی مربوط به روستای سیمیندشت می باشد، در روستای خمده که بیشترین اشتغالزایی را داشته است، اشتغالزایی در زمینه عرضه و فروش محصولات زراعی و باغی، اجاره منزل، ویلا و یا سوئیت، خدمات رسانی به گردشگران، عرضه و فروش محصولات دامی و در نهایت، فروش صنایع دستی بوده است. به علاوه بیش از 60 درصد از پاسخ دهندگان اظهار داشتند مشاغل ایجاد شده توسط اهالی بومی اداره می-شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - سنجش سطح توسعه روستاهای ایران با استفاده از شاخص¬های طبیعی کیفیت زندگی (PQLI) (نوع مقاله : پژوهشی)
علی حاجی نژاد شیما دادفر مهرشاد طولابی نژادبرای سنجش سطح توسعه، تغییر و تحولات فرایند توسعه روستایی و با هدف برنامه ریزی و ارزشیابی طرح های توسعه روستایی از شاخص-های مختلفی استفاده می شود. یکی از شاخص های مهم برای سنجش برنامه های توسعه روستایی استفاده از شاخص های طبیعی کیفیت زندگی (PQLI) می باشد. این شاخص به دلی چکیده کاملبرای سنجش سطح توسعه، تغییر و تحولات فرایند توسعه روستایی و با هدف برنامه ریزی و ارزشیابی طرح های توسعه روستایی از شاخص-های مختلفی استفاده می شود. یکی از شاخص های مهم برای سنجش برنامه های توسعه روستایی استفاده از شاخص های طبیعی کیفیت زندگی (PQLI) می باشد. این شاخص به دلیل سادگی و قابلیت استفاده در سطح وسیع برای سنجش و یا مقایسه سطح توسعه بین مناطق مختلف کاربرد فراوانی دارد. در این مطالعه نیز با استفاده از شاخص های طبیعی کیفیت زندگی موریس و مک آلپین به بررسی سطح توسعه روستاهای کشور پرداخته شده است. در این پژوهش با رویکردی اثباتگرایانه و پوزیتیویسم که دارای ماهیتی کاربردی است و بر روش های کمی تاکید دارد، به پیگیری هدف تحقیق که سنجش سطح توسعه روستاهای ایران است، پرداخته شد. داده های تحقیق از منابعی چون مرکز آمار ایران، داده های وزارت بهداشت و درمان و سالنامه های آماری استان ها گردآوری و با استفاده از فرمول های سنجش ضریب سطح توسعه موریس و مک آلپین، سطح توسعه روستاهای کشور محاسبه و با یکدیگر مقایسه شد. نتایج نشان داد که سطح توسعه روستاهای کشور از نظر شاخص-های طبیعی کیفیت زندگی با همدیگر تفاوت دارند. استان های مرکزی کشور از نظر ضریب این شاخص نسبت به مناطق دیگر کشور در سطح مناسبی از توسعه روستایی قرار دارند. در حالی که استان های حاشیه ای کشور در سطح متوسطی از توسعه قرار دارند، و استان سیستان و بلوچستان که جز استان های توسعه نیافته کشور محسوب می شود، در پایین ترین سطح توسعه روستایی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - رفاه اجتماعی روستایی؛ معرف¬ها و سنجش عوامل موثر بر آن (موردپژوهی: روستاییان دهستان منصور آقایی روانسر)
شهپر گراوندیمطالعه و سنجش شاخص های رفاه اجتماعي روستایی ضرورت و نيازي اساسي تلقی می شود، زيرا تصميم گيرندگان بر مبناي يافته هاي حاصل از آن، بهتر می توانند کنش ها و سیاست هایی را شکل دهند که می تواند باعث بهبود وضعیت رفاه اجتماعی در مناطق روستایی شود. از این رو هدف کلی این مطالعه تو چکیده کاملمطالعه و سنجش شاخص های رفاه اجتماعي روستایی ضرورت و نيازي اساسي تلقی می شود، زيرا تصميم گيرندگان بر مبناي يافته هاي حاصل از آن، بهتر می توانند کنش ها و سیاست هایی را شکل دهند که می تواند باعث بهبود وضعیت رفاه اجتماعی در مناطق روستایی شود. از این رو هدف کلی این مطالعه توصیفی پیمایشی سنجش معرف های رفاه اجتماعی روستایی و تبیین عوامل موثر بر آن در دهستان منصورآقایی شهرستان روانسر است. جامعهی آماری مورد مطالعه روستائیان سرپرست خانوار دهستان منصور آقایی بودند (N= 2294) که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، 189 نفر از آنها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که روایی و پایایی آن از طریق پانل متخصصان و آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت. بر اساس نتایج، از بین شاخص های رفاه اجتماعی روستایی: شاخصهای رضایت شغلی، انسجام و مشارکت اجتماعی به ترتیب در اولویت اول تا سوم جای گرفتند. علاوه بر این یافته ها نشان داد تفاوتهای معنی داری بین میزان رفاه اجتماعی روستایی از لحاظ جنسیت، وضعیت تاهل و سطح تحصیلات افراد وجود داشت. لازم به ذکر است زنان مورد مطالعه به طور کلی از رفاه اجتماعی کمتری نسبت به مردان برخوردار بودند. بر اساس یافته ها، رابطه مثبت و معنیداری نیز بین سن، تحصیلات و میزان درآمد با رفاه اجتماعی روستایی وجود دارد، بهگونهای که با افزایش هرکدام از این متغیرها، میزان رفاه اجتماعی روستایی نیز افزایش مییابد. بر اساس یافته های استخراج شده سه متغیر سن، سطح تحصیلات و درآمد ماهیانه خانوار، 39 درصد از تغییرات متغیر وابسته رفاه اجتماعی روستایی را تبیین می نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - آسیب شناسی توسعه روستایی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی
احسان معصومیتوسعه روستایی دارای مباحث مهم و گسترده در زمینه های متنوع است. این مفهوم دارای طیف متنوعی از سطوح، ابعاد و مفاهیم میباشد. با توجه به این تنوع، توسعه روستایی یک علم بینرشتهای به شمار میرود. ازاینرو، مطالعه جامع توسعه روستایی نیازمند بهرهگیری از علوم مختلف میباشد. چکیده کاملتوسعه روستایی دارای مباحث مهم و گسترده در زمینه های متنوع است. این مفهوم دارای طیف متنوعی از سطوح، ابعاد و مفاهیم میباشد. با توجه به این تنوع، توسعه روستایی یک علم بینرشتهای به شمار میرود. ازاینرو، مطالعه جامع توسعه روستایی نیازمند بهرهگیری از علوم مختلف میباشد. به دلیل ماهیت انسانی توسعه روستایی، بهرهگیری از علوم اجتماعی نسبت به سایر علوم از اولویت ویژهای برخوردار است. روانشناسی اجتماعی، شاخهای از علوم اجتماعی میباشد که در مطالعات توسعه روستایی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. روانشناسی اجتماعی به مطالعه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری فرد در اجتماع میپردازد و در همین راستا، کاربرد مهمی در مطالعات توسعه روستایی دارد. هدف این مطالعه مروری، آسیبشناسی توسعه روستایی از دیدگاه علم روانشناسی اجتماعی بود. در این راستا، ابتدا مفاهیم روانشناسی اجتماعی مرتبط با توسعه روستایی شناسایی و پس از آن، آسیبشناسی توسعه روستایی بر مبنای این مفاهیم مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر این واقعیت است که بسیاری از ابعاد توسعه روستایی نیازمند ملاحظه مفاهیم روانشناسی اجتماعی می باشد. مفاهیمی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند شامل ارزیابی نیاز، همنوایی، منبع کنترل و مبادله اجتماعی می باشند. نتایج نشان داد که مفاهیم روانشناسی اجتماعی، ظرفیت بررسی ابعاد متنوع توسعه روستایی را دارند. در پایان بر اساس یافته ها و نتایج پژوهش، پیشنهادات کاربردی در هر یک از زمینه ها ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - گامهای توسعه گردشگری فرهنگی در روستاهای استان لرستان
زینب اسدپوریان یاسر محمدی مهدی رحیمیانپژوهش حاضر با هدف شناسایی و تعیین اولویت گامهای توسعه گردشگری فرهنگی در روستاهای استان لرستان به روش کیفی-کمی و با رویکرد اکتشافی انجام شد. در مرحله اول جهت شناسایی گامهای توسعه گردشگری فرهنگی 19 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان گردشگری فرهنگی انجام و با بهرهگیری ا چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف شناسایی و تعیین اولویت گامهای توسعه گردشگری فرهنگی در روستاهای استان لرستان به روش کیفی-کمی و با رویکرد اکتشافی انجام شد. در مرحله اول جهت شناسایی گامهای توسعه گردشگری فرهنگی 19 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان گردشگری فرهنگی انجام و با بهرهگیری از روش تئوری زمینهای و انواع کدگذاری باز، محوری و انتخابی، 33 راهکار در قالب چهار گام اصلی شناسایی شدند. در مرحله دوم، طی دو مرحله جهت دستیابی به توافق گروهی بین خبرگان و تعیین اولویت گامهای شناسایی شده از طریق فرایند فازیزدایی، از تکنیک دلفی-فازی استفاده شد. نتایج نشان داد که راهکارهای شناساییشده توسعه گردشگری فرهنگی در استان لرستان را میتوان در چهار گام «آموزش و نوآوری»، «کالبدی-زیرساختی»، «حمایتی-نهادی» و «فرهنگی-تبلیغاتی» طبقهبندی نمود و با توجه به اینکه اختلاف میانگین فازیزدایی شده نظر خبرگان در دو مرحله کمتر از 25/0 بود، همه راهکارهای شناسایی شده از اعتبار لازم برخوردار بودند. همچنین نتایج نشان داد که از بین گام های شناسایی شده، اولین و مهمترین گام توسعه گردشگری، گام آموزش و نوآوری است. سایر گام ها به ترتیب اولویت عبارت از کالبدی-زیرساختی، حمایتی-نهادی و فرهنگی- تبلیغاتی هستند. مهمترین راهکارها در هر گام نیز به ترتیب عبارت از راهکارهای اطلاعرسانی و تبلیغات در خصوص روستاهای گردشگری، شناسایی روستاهای دارای قابلیت گردشگری، راهکار ارائه تسهیلات بانکی جهت توسعه فعالیتهای گردشگری به روستاییان و توجه بیشتر و ساخت المانهای فرهنگی و معماری های خاص روستایی بودند. پرونده مقاله