-
دسترسی آزاد مقاله
1 - طراحی مدل تحلیل تفسیری ساختاری عوامل مؤثر بر شکل گیری شرکت های دانش بنیان
میلاد بخشم نادر نادری مهدی حسین پورامروزه پایدارترین رشد اقتصادی مربوط به اقتصاد دانشبنیان است که شرکتهای دانشبنیان نقش مهمی در پیشبرد اهداف آن ایفا میکنند. هدف پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر شکلگیری شرکتهای دانشبنیان است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها به صورت ت چکیده کاملامروزه پایدارترین رشد اقتصادی مربوط به اقتصاد دانشبنیان است که شرکتهای دانشبنیان نقش مهمی در پیشبرد اهداف آن ایفا میکنند. هدف پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر شکلگیری شرکتهای دانشبنیان است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها به صورت توصیفی – تحلیلی است. به منظور تهیه دادهها ابتدا با مرور مبانی نظری و نظر 21 متخصص به عنوان اعضا پانل دلفی، 30 عامل به عنوان عوامل مؤثر بر شکلگیری شرکتهای دانشبنیان شناسایی شدند. خبرگان و متخصصین پژوهش، مدیران (مالکان) شرکتهای دانشبنیان استان کرمانشاه و متخصصین حوزه کسبوکار و کارآفرینی دانشگاه رازی بودند که با روش نمونهگیری هدفمند و با توجه به شاخصهایی همچون تجربه، تخصص، تمایل و توانایی مشارکت و در دسترس بودن انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری دادهها در روش دلفی، پرسشنامه محقق ساخته است که پایایی آن با روش آزمون مجدد بررسی شد که با میزان ضریب همبستگی 70/0 پایایی پرسشنامه تائید و به منظور بررسی روایی پرسشنامه نیز از معیار ضریب نسبی روایی محتوایی استفاده شد که با توجه به این معیار، هر یک از عوامل پرسشنامه دلفی حذف یا تائید گردید. به منظور تجزیهوتحلیل داده های حاصل از روش دلفی که 21 عامل مؤثر بر شکل گیری شرکت های دانش بنیان است، از روش مدلسازی ساختاری- تفسیری استفاده گردید. در نهایت نتایج پژوهش نشان داد که دو عامل توجه بیشتر دولت و دانشگاهها به دفاتر انتقال فناوری دانشگاهها و ارائه مشاوره در حوزه امکانسنجی، آیندهپژوهی و بازاریابی برای افراد مایل به راهاندازی شرکت دانشبنیان در کلیدیترین سطح عوامل پژوهش قرار میگیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارائه مدل آیندهپژوهانۀ مدیریت پایدار منابع آب مبتنی بر رویکرد برنامهریزی سناریو محور (مورد کاوی: استان گلستان)
سیدمنصور رحیم حسینی علی اکبر حسنیمنابع آب همواره در طول تاریخ کانون شکل گیری تمدنها بوده و جوامع بشری ابتدابهساکن حول محور این منابع شکل گرفتهاند لذا صیانت از منابع آبی برای نسلهای آینده و بهره برداری اصولی و صحیح از آنها، اهمیت بسیاری در پایداری و توسعه تمدنها و کشورها دارد، تا جایی که اغلب صاحب چکیده کاملمنابع آب همواره در طول تاریخ کانون شکل گیری تمدنها بوده و جوامع بشری ابتدابهساکن حول محور این منابع شکل گرفتهاند لذا صیانت از منابع آبی برای نسلهای آینده و بهره برداری اصولی و صحیح از آنها، اهمیت بسیاری در پایداری و توسعه تمدنها و کشورها دارد، تا جایی که اغلب صاحبنظران، جنگهای قرن 21 را جنگ بر سر منابع آب شیرین و سالم می دانند. امروزه و با افزایش چشمگیر عدمقطعیت های محیطی، روشهای سنتی برنامه ریزی کارآیی خود را از دست داده اند. برنامه ریزی سناریو یکی از ابزارهای آینده نگاری است که به منظور مواجهه با عدم قطعیت ها در برنامه ریزی، طی دوران جنگ سرد ایجادشده و توسعه یافته است. در این روش، برخلاف روشهای برنامه ریزی سنتی، آینده امتداد روندهای گذشته در نظر گرفته نمی شود بلکه نیروهای عمدۀ محیطی هستند که وضعیت آیندۀ یک سیستم را نشان می دهند. این پژوهش با توجه به عدمقطعیتهای موجود در مدیریت منابع آب، از رویکرد برنامهریزی سناریو جهت شناخت آینده استفاده نمودهاست و از طریق مصاحبه با خبرگان، دادههای مورد نیاز را جمعآوری و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در نهایت 4 سناریوی مختلف را دربارۀ وضعیت آیندۀ منابع آبی در استان گلستان ارائه نموده و ضمن تعیین سناریوی مطلوب، راهکارهایی را نیز جهت تحقق این سناریو در مدیریت پایدار منابع آب ارائه کردهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - شناسايي عوامل مؤثر بر توسعه حرفهای مدیران مدارس با رويکرد آیندهپژوهی
هادي براتيپژوهش حاضر، باهدف شناسايي عوامل مؤثر بر توسعه حرفهای مدیران مدارس مقطع متوسطه آموزشوپرورش استان خراسان جنوبي با رويکرد آیندهپژوهی انجام شد. اين پژوهش بر مبنای هدف، در ذیل پژوهشهای کاربردی و بر مبنای ماهیت پژوهش؛ جزء پژوهشهای توصیفی- همبستگی محسوب میشود که به روش چکیده کاملپژوهش حاضر، باهدف شناسايي عوامل مؤثر بر توسعه حرفهای مدیران مدارس مقطع متوسطه آموزشوپرورش استان خراسان جنوبي با رويکرد آیندهپژوهی انجام شد. اين پژوهش بر مبنای هدف، در ذیل پژوهشهای کاربردی و بر مبنای ماهیت پژوهش؛ جزء پژوهشهای توصیفی- همبستگی محسوب میشود که به روش ترکیبی و طرح اکتشافی متوالی انجامشده است. در اين پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند (18 نفر)؛ به بررسي نظر و ديدگاه مدیران ستادی آموزشوپرورش استان خراسان جنوبي در ارتباط با عوامل مؤثر بر توسعه حرفهای مدیران مدارس در آينده پرداخته شد. در ادامه براي تأیید عوامل شناساییشده پرسشنامهای محقق ساخته در بين 201 از مدیران و معاونین مدارس مقطع متوسطه استان خراسان جنوبي توزيع شد. اعتبار ابزار اندازهگیری در بخش کیفی با استفاده از روش توافق کدگذاران و در بخش کمی، از طریق روایی همگرا و روایی واگرا مورد تأیید واقع شد. همچنین؛ پایایی پرسشنامه محقق ساخته بر اساس سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ (81/0) و پایایی ترکیبی (87/0) با استفاده از نرمافزار PLS موردبررسی قرار گرفت. برای آزمون سؤالهای پژوهش، از نرمافزار MAXQDA10 و نرمافزار PLS3 استفاده شد. نتایج بخش کیفی پژوهش، بیانگر 39 کدباز، 6 کد سازمان دهنده و 3 کد انتخابي بود. نتایج بخش کمی پژوهش نشان داد که عوامل مؤثر بر توسعه حرفهای مدارس با رويکرد آیندهپژوهی را مي توان در قالب سه سه بعد (فردی، سازماني و محیطی) و 6 مؤلفه (مدیریتی، ارتباطي، رفتاري، روانشناختی، اعتقادي، عوامل محیطی و زمینهای) و 39 شاخص طبقه بندي کرد که در اين بين، بعد سازماني (62/0) نقش مؤثرتری در تبیین توسعه حرفهای مدیران مقطع متوسطه آموزشوپرورش استان خراسان جنوبی دارد. بنابراین؛ بر مبنای یافتههای حاصل از این پژوهش، بهمنظور برنامهریزی براي بهبود فرايند توسعه حرفهای مدیران در آينده، در گام اول؛ میبایست مؤلفههای سازمانی موردتوجه قرار گيرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - واکاوی و دسته بندی عوامل و ظرفیت¬های موثر بر ارتقای وضعیت سرمایه اجتماعی با روش تحلیل علی لایه¬ای
حاکم قاسمی مهدی نیکویه شهریار شیرویه پورسرمایه اجتماعی دارایی و اعتباری است که از روابط اجتماعی حاصل میشود. برخورداری از این سرمایه موجب تسهیل در پیشبرد امور، کاهش هزینهها و ذخیره کردن سرمایهها میشود. اهمیت آن به حدی است که وجود آن موجب اثربخشی و بهینه شدن امور برای بهرهبرداری از سایر سرمایهها میگردد. چکیده کاملسرمایه اجتماعی دارایی و اعتباری است که از روابط اجتماعی حاصل میشود. برخورداری از این سرمایه موجب تسهیل در پیشبرد امور، کاهش هزینهها و ذخیره کردن سرمایهها میشود. اهمیت آن به حدی است که وجود آن موجب اثربخشی و بهینه شدن امور برای بهرهبرداری از سایر سرمایهها میگردد. بااینوجود تاکنون اقداماتی که جهت جلوگیری از کاهش این سرمایه ارزشمند صورت گرفته است نتوانسته توفیقی حاصل نماید و همچنان شناسایی عوامل مؤثر بر وضعیت سرمایه اجتماعی و آثار و پیامدهایی که میتواند داشته باشد ضرورت دارد. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل لایهای علتها بهعنوان یکی از روشهای آیندهپژوهی برای بررسی عمیق علت رخداد یک پدیده در لایههای مختلف، به شناسایی عوامل مؤثر بر وضعیت سرمایه اجتماعی در چهار لایه پرداختهشده است. بر این اساس این عوامل در چهار لایه لیتانی، سیستمی، جهانبینی و استعارهای مشخص و دستهبندی و بر همین مبنا ظرفیتهای موجود در استان برای ارتقای وضعیت سرمایه اجتماعی در این چهار لایه تعیینشدهاند. نتایج تحقیق نشان می دهد که توجه به عوامل موثر در لایه های زیرین مثل لایه جهان بینی و گفتمان و همچنین عوامل موثر لایه اسطوره و استعاره می تواند تا حدود زیادی به کمک مسئله کاهش سرمایه اجتماعی آمده و با کاربست راهبردهایی بر مبنای همین روش می توان به ارتقا سرمایه اجتماعی امیدوار تر بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - آیندهپژوهی هوش کسبوکار در صنعت گردشگری
سیده نیر ابطحی نصیری محمدحسن ملکی بهروز بیات تحفه قبادیبا وجود ظرفیتهای بالقوه گردشگری در کشور، به علت فقدان زیرساختها، موانع قانونی و تحریمهای خارجی، گردشگران خارجی کمی در مقایسه با کشورهای رقیب از ایران بازدید میکنند. یکی از روندهای مهم در این صنعت، رشد چشمگیر استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات در این حوزه است. تح چکیده کاملبا وجود ظرفیتهای بالقوه گردشگری در کشور، به علت فقدان زیرساختها، موانع قانونی و تحریمهای خارجی، گردشگران خارجی کمی در مقایسه با کشورهای رقیب از ایران بازدید میکنند. یکی از روندهای مهم در این صنعت، رشد چشمگیر استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات در این حوزه است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی سناریوهای آینده هوش کسبوکار در صنعت گردشگری ایران انجام شده است. تحقیق حاضر از نظر جهتگیری، کاربردی و از منظر هدف، اکتشافی است. همچنین از روشهای کیفی و کمی برای تحلیل دادهها استفاده شد. جامعه نظری پژوهش، خبرگان گردشگری، آیندهپژوهی و هوش کسبوکار بودند و نمونهها با استفاده از روش نمونهگیری قضاوتی انتخاب شدند. تحقیق در سه مرحله انجام شد. در گام اول، پیشرانهای مؤثر روی آینده هوش کسبوکار در گردشگری از طریق مرور پیشینه و اخذ نظر از خبرگان، بدست آمد. در مرحله بعد، 30 پیشران بدست آمده غربال و بعد با ایداس، اولویتبندی شدند. در ابتدا پیشرانها با آزمون دوجملهای غربال شدند و 20 پیشران از تحلیل حذف شد. 10 پیشران باقیمانده با ایداس، ارزیابی و دو پیشران نوع فرهنگ تصمیمگیری و ورود گردشگران خارجی به عنوان پیشرانهای نهایی، انتخاب شدند. بر اساس پیشرانهای نهایی و کاربست ابزار تعاریف ریشهای و کارگاه هماندیشی، چهار سناریو با اسامی عصر شکوفایی، عصر ناهمسانی، خانه عنکبوت و عصر یخی پرورش یافت. سناریوهای عصر شکوفایی و عصر یخی، بهترتیب بهترین و بدترین شرایط را در مورد آینده هوش کسبوکار در گردشگری به تصویر میکشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - سناریوها و الگوهای آموزش عالی آینده در افق 1410
رضا مهدی مسعود شفیعی احمد کیخاآیندهپژوهی و توسعه سناریوهای پیشرو و فراهم کردن الزامات و راهکارهای مواجهه با آینده، یکی از مسئولیتهای مهم سیاستگذاران، رهبران و برنامهریزان آموزش عالی است. انواع عوامل و پیشرانها بهویژه فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی و تحولات دیجیتال، نقش دانشگاهها را برای شکل چکیده کاملآیندهپژوهی و توسعه سناریوهای پیشرو و فراهم کردن الزامات و راهکارهای مواجهه با آینده، یکی از مسئولیتهای مهم سیاستگذاران، رهبران و برنامهریزان آموزش عالی است. انواع عوامل و پیشرانها بهویژه فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی و تحولات دیجیتال، نقش دانشگاهها را برای شکلدهی نظام آموزش عالی گستردهتر، متحول کرده است. در این مقاله برمبنای مطالعه اور و همکاران (2020) پنج سناریو و الگوی آموزش عالی برای سال 1410 ارائه شده است. این سناریوها شامل تاماگوچی، جنگا، لگو، ترانسفورمر و کاربیجکن است. الگوی تاماگوچی، رویکرد کلاسیک به آموزش عالی است که بلافاصله پس از دبیرستان شروع، به مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد منتهی و به شغل تبدیل میشود و مسیر آموزش عالی به پایان میرسد. الگوی جنگا، برای دانشجویان غیرسنتی دورههای یادگیری کوتاهمدت جذابتر است و بر مراحل بعدی خودآموزی و سازماندهی تمرکز دارد. الگوی لگو بهصورت پودمانهای ترکیبی مجزا با اندازههای مختلف نامگذاری شده است که بهجای یک واحد فشرده، یک مسیر یادگیری متکی به خود و غیراستاندارد ایجاد میکند. الگوی ترانسفورمر، یادگیرندگانی را نشان میدهد که ممکن است مدتها از آموزش پایه و اولیه آنها گذشته باشد، اما مجدداً برای کسب دانش جدید یا ارتقای مهارتهای مورد نیاز به آموزش عالی باز گردند. براساس این الگو، همه باید فرصتهایی برای ترک مسیرهای حرفهای فعلی و تغییر آن داشته باشند. در سناریوی کاربیجکن، فراگیران متناسب با شرایط و موقعیت کاری- زیستی و اهداف فردی و دانشگاهها و مؤسسات آموزشی بسته به رسالت نهادی و ارزشهای کانونی، ترکیبی از سناریوهای تاماگوچی، جنگا، لگو و ترانسفورمر را انتخاب میکنند. در این سناریو، انتخابهای یاددهی- یادگیری متعددی برای متقاضیان و نهادهای آموزشی فراهم خواهد شد. تحولات دیجیتال، نوآوری فنی و نوآوری اجتماعی است که پیامدهای آن برای جامعه، بازار کار و نظام آموزش عالی باید مد نظر باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تحولات دیجیتال و دورنماهایی از آموزش عالی آینده در افق 1410
احمد کیخا مسعود شفیعی رضا مهدیتغییرات گسترده محیطی همه نظامهای سیاسی،اقتصادی،اجتماعی،فناوری وزیستمحیطی رادربرگرفته است.دراین میان،نظام علم و فناوری به طور عام و نظام آموزش عالی ودانشگاه نیز به طور خاص درمعرض تغییرات اساسی قرار گرفتهاند.براساس شواهد موجود میتوان گفت که در آینده نیز سطح و عمق تحولا چکیده کاملتغییرات گسترده محیطی همه نظامهای سیاسی،اقتصادی،اجتماعی،فناوری وزیستمحیطی رادربرگرفته است.دراین میان،نظام علم و فناوری به طور عام و نظام آموزش عالی ودانشگاه نیز به طور خاص درمعرض تغییرات اساسی قرار گرفتهاند.براساس شواهد موجود میتوان گفت که در آینده نیز سطح و عمق تحولات آموزش عالی و دانشگاه بیشتر خواهد شد.از اینرو،آیندهپژوهی آموزش عالی ودانشگاه و پیشبینی سناریوهای فرارووتمهیدلوازم وراهکارهای مواجهه با آینده،یکی از وظایف مهم سیاستگذاران،رهبران وصاحبنظران آموزش عالی است.در میان انواع عوامل و پیشرانها،تحولات دیجیتال به طور مشخص نقش دانشگاههارابرای شکلدهی نظام آموزش عالی بازتر،تغییر داده است.در این نگاه،آموزش برای همه افرادی که میتوانندازآن بهرهمند شوند،قابل دسترس میشود.این مقاله بر مبنای تحقیق لوبکه و همکاران (2020) به دنبال تحلیل دقیقتر تحولات پیشروی آموزش عالی تاپایان دهه حاضراست.در این مقاله،پنج پیشفرض شامل دیدگاه نوآوری تجربه نشده، دیدگاه انتقال و نوسازی از طریق دیجیتالیشدن، دیدگاه واقعگرایی، منظر یادگیرنده و دیدگاه تنوع در آموزش عالی، مبنایی برای جستجوی مفاهیم آموزش عالی آینده، تعیین شده است. سناریوهای آینده مبیّن ضرورت حرکت دانشگاهها به سمت دیجیتالیشدن و پیروی از الگوی دانشگاه هوشمند است. با توجه به تغییرات بازار کار، بازتعریف و سازماندهی مجدد نظام آموزش عالی بر مبنای این تغییرات ضروری خواهد بود. دیجیتالیشدن باید در لایههای مختلف دانشگاه مستقر شود و بهشکل نظاممند و در قالب یک جامعه دیجیتال بسط یابد. مسیرهای شغلی دانشآموختگان متغیر خواهد شد و نمیتوان و نباید مسیر شغلی یکسان و از پیشتعریف شدهای را برای دانشآموختگان در نظر گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - مسألهیابی و آیندهپژوهی در برنامهها و خدمات دامپزشکی
علیرضا باهنر حمید شریفیافزایش جمعیت و نیاز به تأمین مواد غدایی، اهمیت بهداشت دام و فعالیتهای دامپزشکی را بیش از هر زمان دیگر در امنیت غدایی و توسعه کشور مطرح نموده است. در این مقاله که فعالیتهای دامپزشکی در حوزه دامهای مولد غذا مورد توجه قرار میگیرد، مفاهیم نیاز، عرضه و تقاضا تعریف و روش چکیده کاملافزایش جمعیت و نیاز به تأمین مواد غدایی، اهمیت بهداشت دام و فعالیتهای دامپزشکی را بیش از هر زمان دیگر در امنیت غدایی و توسعه کشور مطرح نموده است. در این مقاله که فعالیتهای دامپزشکی در حوزه دامهای مولد غذا مورد توجه قرار میگیرد، مفاهیم نیاز، عرضه و تقاضا تعریف و روشهای تعیین و اولویتهای نیازهای بهداشتی در جمعیت دامی کشور ارائه شده است. در زمینه مشکلات موجود در تعیین اولویتها نیز نکات مهمی همچون آمار جمعیت دامی، کمبود نیروی انسانی، تغییرات سریع مدیریتی، عوامل اقتصادی، ملاحظههای مدیریتِ، ساختار سنتی پروش دام، آموزش ناکافی تولیدکنندگان و مسئولان فنی- بهداشتی دامداریها، فقدان همکاریهای بینبخشی و حمایتهای لازم از سازمان دامپزشکی کشور، نبود اطلاعات کافی از بیماریها و وضعیت بهداشت دام در کشورهای همسایه بهویژه عراق و افغانستان و ضعف در سیستمهای قرنطینهای مرزی و بین استانی مورد توجه قرار گرفته است. همچنین عوامل مؤثر بر بهرهمندی از خدمات بهداشت دام نکاتی چون دسترسی به خدمات، احساس نیاز یا تقاضا، اطمینان از کیفیت، قیمت و هزینه خدمات و پوشش بیمه مورد اشاره قرار گرفته است. از طرف دیگر، در دهههای اخیر موضوعهایی مانند تغییرات اقلیمی و آبوهوایی، تغییر قوانین و مقررات بینالمللی در رابطه با بهداشت دام و محیط زیست، محصولات تراریخته، بیوتروریسم و خشکسالی که هر کدام به شکلی بر سلامت و تولیدات دامی تأثیر میگذارد، ضرورت توجه به آیندهپژوهی را مطرح مینماید. آیندهپژوهی علمی است که کمک میکند که این تغییرات بهتر دیده شود و برای آنها آمادگی وجود داشته باشد. پدیدار شدن برخی حیطههای جدید مانند هوش مصنوعی، پزشکی و دامپزشکی از راه دور (Telemedicine)، پزشکی و دامپزشکی شخصی (Personalized medicine)، پیدایش رباتها در پزشکی و دامپزشکی و ... از مواردی است که برای آمادگی بهتر در آینده باید به آنها توجه نمود. مجموع این موضوعها، باید ما را به این فکر وا دارد که چقدر برای آینده و این تغییرات آمادگی وجود دارد. پیشنهاد میشود در حیطههای مهم دامپزشکی همچون آموزش و پژوهش، ساختارهای دامپزشکی در سطوح ملی و بینالمللی و مشاغل مرتبط با دامپزشکی، در راستای آیندهنگاری و آیندهپژوهی تغییراتی صورت گیرد. پرونده مقاله