فصلنامه سازمانهای بین المللی
,
شماره6,سال
3
,
بهار
1398
یکی از فعالیتهای شورای حقوق بشر که با تأسیس آن از سال 2006 میلادی گسترشیافته است، استفاده از کارشناسان حقوق بشر برای بررسی، واکاوی و نظارت بر وضعیت حقوق بشر دولتهاست. رویههاي ويژه، نام كلي سازوکارهایی است كه كميسيون پيشين حقوق بشر، آن را تدوین و شورا انجام آنها را ت چکیده کامل
یکی از فعالیتهای شورای حقوق بشر که با تأسیس آن از سال 2006 میلادی گسترشیافته است، استفاده از کارشناسان حقوق بشر برای بررسی، واکاوی و نظارت بر وضعیت حقوق بشر دولتهاست. رویههاي ويژه، نام كلي سازوکارهایی است كه كميسيون پيشين حقوق بشر، آن را تدوین و شورا انجام آنها را تقبل كرده تا بر وضعيت حقوق بشر در كشورها يا سرزمينهاي معين (مأموريتهاي كشوري) يا پديدههاي مهم نقض حقوق بشر در جهان (مأموريتهاي موضوعي) نظارت کند و درباره آنها توصيه، راهنمايي و گزارش علني ارائه دهد. بحث اصلی این است که شورای حقوق بشر با برداشتن گامهای مؤثر در سازوکار رویههای ویژه در راستای نظم مدون حقوق بشری، از تجارب گرانسنگی در نظارت بر حقوق بشر بهرهمند است. این نظارتها بیشتر بر دولتهایی اعمال میشود که مایل یا قادر به انجام تکالیف خود در قبال شهروندان نیستند. این گزارشگران با توجه به مهارتهای فنی و تجربی خود در تنظیم و ارائه گزارشها و با اعمال فشار بر دولتها در حوزههای تقنینی، قضایی و اجرایی کشورها، اثرگذاری مطلوبی بر افزایش احترام به حقوق بشر داشتهاند؛ اگرچه پارهای نیز بدون توجه به ارزشها و هنجارهای سنتی جوامع- اعم از قانونی و عرفی- مباحث نظری گسترده و گاه جنجالآفرین به راه انداختهاند. با برطرفشدن عیوب کمیسیون پیشین حقوق بشر و همچنین، روزامدی نهادها و سازوکارهای آن، بسیاری از جوامع مدنی، صاحبنظران و کارشناسان، سازوکار رویههای ویژه را ستوده و این ابزار را معیاری جهانشمول و غیرقابلنقض معرفی کرده و بر اهمیت آن اهتمام داشتهاند؛ با اینهمه، پارهای از دولتها اشعار داشتهاند که این سازوکار، هیچگونه تقدم ذاتی نسبت به ارزشها و هنجارهای دولتها ندارد. در مقاله پیشرو، نویسندگان مقاله ضمن تبیین دستاوردهای این سازوکار، عملکرد شورای حقوق بشر را در زمینه ایجاد مقام گزارشگری بررسی خواهند کرد.
پرونده مقاله
رایمگ
سامانه رایمگ تمامی فرآیندهای دریافت، ارزیابی و داوری، ویراستاری، صفحهآرایی و انتشار الکترونیکی نشریات علمی را به انجام میرساند