نوآوری رایگان فرآیندی مهم و درحال توسعه در بخش خانگی اقتصادهای ملی است و سبب شکوفایی انسانی و رفاه اجتماعی می شود. هدف اصلی این پژوهش، شناسايی عوامل تاثيرگذار بر فرآیند شکل گیری نوآوری رایگان در ایران با تحلیل دلفی فازی و تکنیک دیمتل است. جامعه آماری پژوهش، کلیه خبرگان حوزه ی نوآوری رایگان است که 12 خبره از دانشگاه های شهید بهشتی، علامه طباطبایی، تهران، امام صادق(ع) انتخاب شدند و در نهایت 12 پرسشنامه دلفی تکمیل و توسط محقق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل از تکنیک دلفی فازی در پنل خبرگان، 8 مؤلفه مؤثر بر شکل گیری فرآیند نوآوری رایگان شناسایی شدند و در سه گروه اصلی دسته بندی گردید. در ادامه نیز جهت بررسی چگونگی تاثيرگذاری و تاثیرپذیری زیرمؤلفه ها، این عوامل بواسطه تکنیک دیمتل مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد از میان عوامل سه گانه مؤثر بر شکل گیری فرآیند نوآوری رایگان، عامل محیطی بیشترین تاثیر را دارد و عوامل فردی و زمینه ای در رتبه های بعدی قرار دارند. همچنین از بین 8 زیرمؤلفه، عامل فرهنگ درک و حمایت از نوآوری بیشترین تأثیرگذاری را در بین سایر عوامل داراست. پرونده مقاله

در این مقاله، به بررسی تطبیقی تاریخچه و رویکردهای مختلف اقتصاد دانش‎بنیان به‌عنوان مفهومی تأثیرگذار در ارتقای تاب‎آوری ملی و توسعه‌پایدار، در ایران و چند کشور منتخب (از کشورهای توسعه‎یافته و در حال توسعه) پرداخته شده است. در این راستا، ضمن مقایسه سیاست‌گذاری در کشورهای مختلف در جهت استقرار اقتصاد دانش‎بنیان، درس‎آموخته‎هایی برای ایران به‎‏جهت نیل به اقتصاد مبتنی بر دانش ارائه شود. از مهم‌ترین نکاتی که از مطالعه کشورها به‌‌عنوان نقاط تمرکز مشترک استخراج گردید، خاص و بعضاً منحصر به فرد‌بودن سیاست‌های توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در هر کشور با توجه به شرایط زمینه‌ای صنعتی و فناورانه هر کشور (سرمایه‎گذاری هدفمند در اقتصاد در کشورهایی نظیر هند و ترکیه در مقابل هماهنگی میان بازیگران اصلی صنعتی، علمی، فناورانه در توسعۀ اقتصادی فنلاند) است. بر این اساس سیاست‌هایی که در یک کشور در حال توسعه و یا توسعه‎یافته موجب توسعه اقتصاد دانش‌بنیان شده است، الزاماً در دیگر کشورها منجر به نتایج مشابه نمی‌شوند. نکته بعدی لزوم توجه به این مسأله می‌باشد که اقتصاد دانش‌بنیان فقط به حوزه فناوری‌های پیشرفته اختصاص ندارد و عامل اصلی نیل به اقتصاد دانش‌بنیان، علاوه ‌بر فناوری‌های پیشرفته، توجه به نوآوری به‌عنوان محور افزایش بهره‌وری فعالیت‌های اقتصادی و ارتقاي رقابت‌پذیری است که می‌تواند طیف وسیعی از فعالیت‌های با فناوری‌ پایین و متوسط را نیز شامل شود. به علاوه، هماهنگی بین بازیگران، مخصوصاً سیاست‌گذاران و بازیگران دولتی در سطوح عالی الزامی کلیدی در راستای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان در سطح ملی محسوب می‌شود. پرونده مقاله

مفهوم نوآوری رایگان در مقایسه با سایر نوآوری ها مورد غفلت زیادی قرار گرفته است. لذا، واكاوي تعریف‌های موجود و ارائه تعريفي واضح، يكپارچه و جامع از نوآوري رایگان ضرورتي اجتناب‌ناپذیر است كه می‌تواند به برداشت و درك مشترك و منطقي از آن كمك نمايد. بدین منظور پژوهش حاضر در پی تبیین تحلیلی ـ منطقی (تعریف، پیشینه، تمایز و تشابه، انتشار و گسترش) نوآوری رایگان است. در این پژوهش، به منظور دستیابی به غنای تئوریک برای تدوین مدل نهایی2 کتاب، ۳۲ سایت مورد تایید نخبگان حوزه، حداقل ۴۱ مقاله مورد تحلیل قرار گرفت. برای دستیابی به تعریف منتخب، مولفه های تمایز و تشابه، عوامل محدودکننده انتشار و راهکارهای برطرف ساختن کمبود انتشار منتخب از روش دلفی فازی استفاده گردید. درمجموع، 16 مصاحبه طی 3 دوره دلفی با 6 خبره برای رسیدن به نقطة اشباع صورت گرفته است. از میان 6 مولفه مطرح شده برای تعریف نوآوری رایگان، سه مولفه رد و سه مولفه مورد تایید خبرگان واقع شد که در نهایت تعریف منتخب نوآوری رایگان از نظر خبرگان، نوآوری هایی است که توسط مصرف کنندگان با هزینه ی شخصی، بدون محدودیت زمانی و مکانی و به طور اختیاری توسعه یافته است. از میان 17 مولفه مطرح شده ی تمایز نوآوری رایگان از سایر نوآوری ها، عدم وجود معاملات جبرانی و مالی، عدم محافظت ها از طرح ها، توجه به کسب ارزش و پاداش از جانب خود، عدم ریسک ناشی از توزیع دانش مهم ترین مولفه های تمایز مورد تایید خبرگان محسوب شدند. در بخش دلفی فازی یافتن محدودیت های گسترش و انتشار نوآوری رایگان، در نهایت محدودیت های قانونی و حقوقی، ارزش زیاد نوآوری از نظر عموم، عدم تمایل به سرمایه گذاری بهینه، عدم اعتماد به نفس نوآوران رایگان، موانع فرهنگی و اجتماعی به ترتیب به عنوان مهمترین محدودیت های انتشار نوآوری رایگان مطرح شدند. پرونده مقاله