بویلر- توربین یک سیستم چندمتغیره و پیچیده در نیروگاه‌های بخار است و از سه حلقه کنترل اصلی و مجزای احتراق، دما و سطح آب درام تشکیل شده است. انتخاب حلقه‌های کنترلی به عنوان یک حلقه واحد به منظور کنترل و شناسایی بویلر به صورت یکپارچه، به علت حضور مشخصه‌های دینامیکی غیر خطی متغیر با زمان بسیار سخت و پیچیده خواهد بود. بنابراین برای تحقق یک مدل واقعی و دقیق برای طراحی کنترل‌کننده مناسب، هر حلقه کنترلی باید جداگانه شناسایی شود. همچنین عملکرد مؤثر و کارامد مدل شناسایی‌شده در زمان تغییرات بار نیز حایز اهمیت است. در این مقاله شناسایی حلقه‌ بسته سیستم احتراق ارائه شده است. با توجه به حساسیت، پیچیدگی، غیر خطی و حلقه بسته بودن سیستم، شناسایی سیستم با استفاده از روش‌های هوشمند مانند سیستم استنباط فازی- عصبی تطبیقی (ANFIS) بازگشتی و شبکه با ورودی‌های برون‌زا (NARX) سری- موازی انجام می‌گیرد. در انتها مقایسه نتایج دو روش با یکدیگر و همچنین مقایسه با داده‌های واقعی نمونه‌برداری شده از بویلر واحد 320 مگاوات نیروگاه بخار اصفهان- ایران ارائه شده و دقت روش‌ها نشان داده می‌شود. پرونده مقاله