مقاله
1 -
شیوههای ادبی ناصرخسرو در استفاده از آیات قرآن کریم
پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم
,
شماره 1
,
سال
10
,
بهار-تابستان
1398
از آنجا که قرآن کریم منبع بیپایان اندیشههای اخلاقی، انسانی و تربیتی است، بسیاری از شاعران و نویسندگان فارسی زبان، همواره در خلق آثار خود از این گنجینهی پرفیض بهره بردهاند. همین آميختگي ميراث مكتوب فارسی با آموزههاي اسلامی، موجب دشواری درك اين ميراث بدون آشنايي با
چکیده کامل
از آنجا که قرآن کریم منبع بیپایان اندیشههای اخلاقی، انسانی و تربیتی است، بسیاری از شاعران و نویسندگان فارسی زبان، همواره در خلق آثار خود از این گنجینهی پرفیض بهره بردهاند. همین آميختگي ميراث مكتوب فارسی با آموزههاي اسلامی، موجب دشواری درك اين ميراث بدون آشنايي با قرآن و حديث شده است. ناصر بن خسرو قبادیانی یکی از شاعرانی که شعر را در خدمت ترویج افکار دینی و مذهبی خود قرار دادهاست؛ برای پیشبرد این اهداف و به انجام رساندن مأموریت مذهبی شعر خود، اشعارش را به این آیات نورانی آراسته است. با توجه به آبشخور مذهبی ناصرخسرو، اشعارش در برگیرنده هدایتهای اخلاقی ونصایح فراوانی است. ناصرخسرو با تسلط مناسب بر مفاهیم قرآنی و هنرمندی تمام و با بهترین شیوه ممکن، گاه از اصل آیه یا بخشی از آن و زمانی هم از مفهوم و معنای آن بهره برده، با استفاده از آیات قرآن به گونههای متنوعی بهره میبرد و شعر خود را به آیات مقدس قرآن میآراید؛ همین موجب اثر بخشی بیشتر سخنان وی شده است. دراین مقاله با بررسی همه دیوان ناصرخسرو و با استفاده از جدولهای آماری، گونههای مختلف انعکاس آیات در دیوان ناصرخسرو تحلیل میشود. همچنین نشان داده خواهد شد که مهمترین دلایل استفاده ناصرخسرو از آیات قرآن، همراهی ذهنی و زبانی با این کتاب مقدس و همچنین تبیین اهداف و افکار خود با استفاده از نفوذ و پذیرش قرآن در بین مسلمانان است؛ وی با این شیوه، خواننده را متوجه ضرورت پذیرفتن سخنان خود میکند؛ چراکه این سخنان در واقع برگرفته از قرآن کریم و به نوعی بیان شاعرانه این مفاهیم است.
پرونده مقاله