-
مقاله
1 - موانع ترمینولوژیک همکاری میانرشتهای تاریخ با مطالعات قرآنی و راهکار برونرفت از آنپژوهش های میان رشته ای قرآن کریم , شماره 2 , سال 7 , پاییز-زمستان 1395در یک سازوکار میانرشتهای، تعاملی در سه بعد اصطلاحشناسی، معرفتشناسی و روششناسی میبایست رخ دهد. ناظر به ترتیبی که در میان این سه بعد وجود دارد، میبایست که تمامی گامها به درستی برداشته شود؛ زیرا بروز خطا در هر بخش قابلیت تسری به گامهای دیگر را داشته و در نهایت موج چکیده کاملدر یک سازوکار میانرشتهای، تعاملی در سه بعد اصطلاحشناسی، معرفتشناسی و روششناسی میبایست رخ دهد. ناظر به ترتیبی که در میان این سه بعد وجود دارد، میبایست که تمامی گامها به درستی برداشته شود؛ زیرا بروز خطا در هر بخش قابلیت تسری به گامهای دیگر را داشته و در نهایت موجب شکلگیری پیوندهایی غیراصولی در یک مطالعۀ میانرشتهای میشود. از میان سه سطحی که به آنها اشاره شد؛ موفقیت در رسیدن به زبانی مشترک، اصلیترین مسئلهای است که در همان آغازین گامهای یک مطالعۀ میانرشتهای میبایست مدنظر قرار بگیرد. چرا که عدم توفیق در این زمینه موجب شکلگیری برداشتهایی مختلف از مفاهیم میشود و بدین سبب شاهد پیشروی پژوهش تا مرز نافهمی برای خوانندگان اهل فن میگردیم؛ بررسی اصطلاح «تاریخ» و درکهای مختلفی که از آن در گفتمانهای مختلف وجود دارد میتواند نمونهای روشن برای تبیین این موضوع به حساب بیاید؛ در بسیاری از مواقع تلقی قرآنپژوهان ـ مخصوصا عالمانی که در دوران حاضر قرار دارند از اصطلاح «تاریخ» با تلقی مورخ متفاوت است. این تلقی متفاوت به صورت مستقل سوء تفاهمهایی جدی را پدید میآورد که گاهی موجب بیاعتباری یک پژوهش قرآنی ـ تاریخی نزد اهل تاریخ میشود. این پیشامد حاکی از نیازمندی دوباره به بازخوانی اصطلاح «تاریخ» و رسیدن به درکی مشترک از آن است. بدین سبب مقاله پیش رو قصد دارد با روش گفتمان کاوی معانی تاریخ، اولاً، ناهمگونی این اصطلاح را نشان داده و بدین نحو مانعی که در تعامل میانرشتهای تاریخ و مطالعات قرآنی وجود دارد را تبیین کند و ثانیاً، با ارائۀ راهکاری اصطلاح شناختی تلاشی در جهت از میان بردن این اختلافات کند. پرونده مقاله -
مقاله
2 - راهبرد قرآن کریم در جلوگیری از تبدیل خشم اجتماعی به خشونتپژوهش های میان رشته ای قرآن کریم , شماره 1 , سال 10 , بهار-تابستان 1398خشم اجتماعی پدیدهای شناخته شده در جهان است؛ ذات این پدیده نه منفی و نه مثبت است. نحوه اظهار و تأثیرات پس از بروز این هیجان است که خوب یا بد بودن آن را تعیین میکند. مقاله پیش رو با تمرکز بر رابطه مردمـ دولت سعی کرده است تا حدود ثغور وجه منفی یا مثبت بروز خشم اجتماعی ر چکیده کاملخشم اجتماعی پدیدهای شناخته شده در جهان است؛ ذات این پدیده نه منفی و نه مثبت است. نحوه اظهار و تأثیرات پس از بروز این هیجان است که خوب یا بد بودن آن را تعیین میکند. مقاله پیش رو با تمرکز بر رابطه مردمـ دولت سعی کرده است تا حدود ثغور وجه منفی یا مثبت بروز خشم اجتماعی را تعیین نماید و به بیان راهکارهایی قرآنی بپردازد که عمل بدانها مانع از تبدیل خشم اجتماعی به خشونتهای ویرانگر میشود. این مقاله که با روش کتابخانهای تدوینیافته است خشم اجتماعی مثبت را خشمی معرفی مینماید که باعث اصلاح و سازندگی حاکمان و قرار گرفتن ایشان در مسیر پاسخگویی به مطالبات مردمی گردد و خشم منفی را خشمی بیان میکند که به سبب بیتوجهی دولتمردان تبدیل به خشونت میگردد و توأم با آن موجب ازهمپاشیدگی انسجام اجتماعی و غلبه هرجومرج بر جامعه میگردد. بر اساس یافتههای این تحقیق راهحل قرآن برای جلوگیری از تبدیل خشم اجتماعی به خشونت در چهار مرحله خلاصه میشود که طبیعتاً عمل دولتمردان بدانها باعث خواهد شد تا به تبعات این حوزه دچار نگردند. این چهار مرحله به ترتیب عبارتاند از: 1ـ اجازه ارائه انتقاد و بروز خشم؛ 2ـ دریافت و تحلیل دقیق انتقادات؛ 3ـ گفتگو و پذیرش متواضعانه خطاها؛ 4ـ تلاش برای اصلاح. پرونده مقاله -
مقاله
3 - معناشناسی مفهوم «احسان» در قرآن کریم با رویکرد ساختاریپژوهش های میان رشته ای قرآن کریم , شماره 2 , سال 11 , پاییز-زمستان 1399احسان یکی از مفاهیم محوری در حیطه اخلاق فردی و اجتماعی بوده و در قرآن کریم نیز مورد توجه است. احسان مفهومی است دارای تنوع معنایی و گستردگی در مصادیق و همین امر ضرورت مطالعهای معناشناختی برای تبیین ابعاد گوناگون کاربرد آن در قرآن کریم را نمایان میسازد. این پژوهش بر پای چکیده کاملاحسان یکی از مفاهیم محوری در حیطه اخلاق فردی و اجتماعی بوده و در قرآن کریم نیز مورد توجه است. احسان مفهومی است دارای تنوع معنایی و گستردگی در مصادیق و همین امر ضرورت مطالعهای معناشناختی برای تبیین ابعاد گوناگون کاربرد آن در قرآن کریم را نمایان میسازد. این پژوهش بر پایه روش معناشناسی ساختاری، همنشینان و جانشینان این مفهوم در قرآن را استخراج کرده و از این طریق، به یک دستهبندی از ابعاد گوناگون احسان در قرآن رسیده است. بر این اساس، در قرآن درباره مصادیق گوناگون احسان، پذیرندگان آن، شروط مقبولیت آن و آثار دنیوی، اخروی و الهی آن سخن به میان آمده است. پرونده مقاله