فهرست مقالات حسنعلی فرجی سبکبار


  • مقاله

    1 - تحلیل الگوی فضایی _ زمانی تولید غلات در ایران
    پژوهشنامه جغرافیا و نظام های فضایی , شماره 1 , سال 2 , بهار 1400
    کشاورزی با توجه به نقش مهمی که در تامین مواد غذایی، مقابله با چالش‌هایی همچون افزایش گرسنگی در سطح جهان و تهیه مواد مورد نیاز صنایع جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های حکومت‌ها مختلف دنیا به خود اختصاص داده است. در ایران نیز توجه به امنیت غذایی و تولیدات بخش کشاورزی هموار چکیده کامل
    کشاورزی با توجه به نقش مهمی که در تامین مواد غذایی، مقابله با چالش‌هایی همچون افزایش گرسنگی در سطح جهان و تهیه مواد مورد نیاز صنایع جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های حکومت‌ها مختلف دنیا به خود اختصاص داده است. در ایران نیز توجه به امنیت غذایی و تولیدات بخش کشاورزی همواره یکی از اهداف عمده برنامه‌های توسعه روستایی و کشاورزی بوده است. برای تحقق امنیت غذایی علاوه بر توجه به منابع تولید غذا توجه به توزیع فضایی تولید مواد غذایی نیز ضروری است. گروه غلات یکی از زیر بخش‌های کشاورزی است که بخش عمده نیازهای غذایی جوامع را تامین می‌کند. در همین زمینه، باتوجه به نقش موثر غلات آن در تامین امنیت غذایی کشور، در پژوهش حاضر به تحلیل روندها و تغییرات فضایی و زمانی تولید غلات(گندم و جو) طی یک دوره 35 ساله از 1362 تا 1397 پرداخته شده است. در این مطالعه روش پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه‌ای و داده‌های رسمی جهاد کشاورزی و مرکز آمار ایران صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک‌های آمار فضایی در محیط نرم‌افزار Arc Map انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد در سطح ملی روند کلی تولید گندم و جو با افزایش همراه بوده است. نتایج پژوهش در سطح استان‌ها نشان می‌دهد الگوی فضایی تمرکز تولید گندم از شرق و مناطق داخلی کشور به غرب کشور تغییر پیدا کرده است. و الگوی فضایی جو نشان دهنده کاهش تعداد استان‌های با تولید بالا و افزایش تعداد استان‌های با تولید کم است. همچنین نتایج تحلیل فضایی در سطح شهرستان‌های کشور نشان می‌دهد محل تمرکز تولید گندم در مناطقی از غرب، جنوب غرب و شمال شرق کشور شناسایی شده است و محل تمرکز تولید جو در یک منطقه از غرب تا مناطق داخلی و یک منطقه در شرق کشور شناسایی شده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - واکنش رفتاری شهروندان به آسیب شناسی اجتماعی در مواجه با بحرانهای طبیعی و پهنه بندی شهر
    فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی ایران) , شماره 3 , سال 8 , بهار 1397
    زمانیکه شرایط‌‌ آسیب‌‌پذیری شکل می‌‌گیرد سوانحی مانند زلزله و سیل تبدیل به بحران‌‌های‌‌عظیم می‌‌گردند. امروزه این بحران‌‌های‌‌طبیعی از جمله مسائل و مشکلاتی هستند که پیش‌‌روی جوامع شهری قرار می‌گیرند و می‌توانند زندگی روزمره را از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی دچا چکیده کامل
    زمانیکه شرایط‌‌ آسیب‌‌پذیری شکل می‌‌گیرد سوانحی مانند زلزله و سیل تبدیل به بحران‌‌های‌‌عظیم می‌‌گردند. امروزه این بحران‌‌های‌‌طبیعی از جمله مسائل و مشکلاتی هستند که پیش‌‌روی جوامع شهری قرار می‌گیرند و می‌توانند زندگی روزمره را از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی دچار بحران کنند. این پژوهش نیز به دنبال تبیین عوامل اجتماعی است که شرایط آسیب‌‌پذیری را فراهم می‌‌کنند. بر این مبنا از لحاظ ماهیت جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع توسعه‌‌ای- کاربردی است. جامعه‌‌آماری آن منطقه 6 شهرداری تهران می‌‌باشد که بر مبنای قدمت و مرکزیت به عنوان نمونه انتخاب شده است. داده‌‌ها به دو صورت میدانی و کتابخانه‌‌ای با ابزارهایی چون پرسشنامه دیمتل و تحلیل شبکه، کتب، مقالات و نقشه‌‌های گوناگون، جمع‌‌آوری و با استفاده از نرم‌‌‌‌افزارهایEXCEL, MATLAB , IDRISI وARC GIS 10.1، مورد تحلیل واقع شده‌‌اند. نتایج بیانگر آن است که؛ بیشترین میزان آسیب‌‌پذیری مربوط به مرکز، جنوب و به ویژه جنوب‌‌شرقی محدوده است که جزو بافت‌‌های مسئله‌‌دار با عمر و قدمت بالا هستند، و همچنین بیشترین تراکم ساختمان، جمعیت و بعد خانوار را نیز دارا می‌‌باشند. وجود چنین عواملی در نحوه دسترسی مناطق مسکونی به مراکز آتش‌‌نشانی، درمانی و فضاهای باز در حین و بعد از وقوع بحران‌‌های‌‌طبیعی، اثر بسزایی دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - تبیین عوامل و نقش پیشران‌های مؤثر بر طرح‌های محرک توسعه در الگوی بازآفرینی پایدار با تکیه بر تحلیل خود همبستگی فضایی (مورد مطالعه: شهر کوهسار)
    مطالعات شهر ایرانی-اسلامی , شماره 51 , سال 14 , بهار 1402
    در طی چند دهه اخیر، رویکرد بازآفرینی شهری در نتیجه تکامل اندیشه¬ها و سیاست¬ها از نوسازی کالبدی به سوی بازآفرینی پایدار شهری با هدف رشد اقتصادی، پویای اجتماعی، ارتقاء کیفیت محیط شهری و پایداری زیست¬محیطی مورد توجه قرار گرفته¬ است. بافت ناکارآمد شهری به عنوان مهمترین محدو چکیده کامل
    در طی چند دهه اخیر، رویکرد بازآفرینی شهری در نتیجه تکامل اندیشه¬ها و سیاست¬ها از نوسازی کالبدی به سوی بازآفرینی پایدار شهری با هدف رشد اقتصادی، پویای اجتماعی، ارتقاء کیفیت محیط شهری و پایداری زیست¬محیطی مورد توجه قرار گرفته¬ است. بافت ناکارآمد شهری به عنوان مهمترین محدوده هدف بازآفرینی، پهنه¬هایی از شهر هستند که در مقایسه با سایر پهنه¬های شهری مشکلات عدیده¬ای از نظر اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و ناپایداری زیست¬محیطی دارند. یکی از راهکارهای مهم در راستای بهره¬گیری از محرک¬های توسعه در قالب مجموعه¬ای از اقدامات و طرح¬های شهری برای حل مشکلات محدوده¬های شهری در زمینه¬های گوناگون است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل و عناصر محرک¬توسعه و تبیین نقش آنها در الگوی بازآفرینی پایدار در شهرکوهسار است که یکی از مهمترین محدوده¬های ناکارآمد شهری در استان البرز می¬باشد. از این رو شناسایی پیشران¬های محرک¬توسعه و چگونگی توزیع فضایی آنها و تبیین نقش محرک¬توسعه در راستای بازآفرینی پایدار شهری مهمترین مسئله پیشرو است. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیل¬های کمی و کیفی با تکیه بر نرم¬افزار GIS و با بهره¬گیری از تکنیک خود¬همبستگی موران انجام شده است و نتایج نشان داده است که معیار کالبدی، اجتماعی و زیست¬محیطی به صورت خوشه¬ای و معیار اقتصادی به صورت تصادفی و نامتوازن در شهر کوهسار توزیع یافته است.یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که در شهر کوهسار پیشران¬های محرک توسعه با تمرکز بر ظرفیت¬های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی موجود شهری و توزیع آنها در محدوده¬های ناکارآمد می¬تواند نقش بسزایی در تسریع فرایند بازآفرینی پایدار و رفع چالش¬های بافت ناکارآمد داشته باشند. پرونده مقاله