<p>کودکان کم&zwnj;توان ذهنی به&zwnj;واسطه تفاوت در ویژگی&zwnj;های جسمانی، عقلانی، رفتاری و اجتماعی تمایز بسیار چشم&zwnj;گیری با سایر کودکان دارند. ازآنجایی&zwnj;که این قبیل از اختلالات، منجر به بروز مشکلات عدیده&zwnj;ای در زمینۀ رشد فردی و اجتماعی این کودکان می&zwnj;شود، در سال&zwnj;های اخیر، طراحی معماری فضاهای آموزشی به&zwnj;عنوان یکی از اصلی&zwnj;ترین و تأثیرگذارترین فضاها در بهره&zwnj;وری حداکثری از توانایی این کودکان محور توجه بسیاری از معماران قرار گرفته است. این پژوهش با هدف شناخت و ارائه راهکارهایی در راستای بهبود کیفیت فضاهای آموزشی کودکان کم&zwnj;توان ذهنی جامعه با تکیه بر دانش روانشناسی محیط سعی در ارتقاء رشد انگیزشی این کودکان دارد. بدین ترتیب پژوهش حاضر در راستای شناخت و پاسخگویی به این پرسش بوده که &laquo;در فرآیند بهبود حالات و اختلالات کودکان کم&zwnj;توان ذهنی چه مؤلفه&zwnj;ها و راهکارهایی در زمینۀ روانشناسی محیطی فضاهای آموزشی می&zwnj;تواند منجر به ارتقاء رشد انگیزشی این کودکان شود؟&raquo;. روش تحقیق حاضر دارای ماهیت کیفی و وابسته به راهبرد توصیفی-تحلیلی است. پردازش این موضوع در ابتدا بر پایۀ مطالعات اسنادی و کتابخانه&zwnj;ای در راستای شناخت و تحلیل مولفه&zwnj;های محیطی مؤثر بر روان این کودکان بوده و در ادامه از بررسی&zwnj;های میدانی و مشاهده جهت تقویت روایی تحقیق بهره برده است. نتایج نشان می&zwnj;دهد که کودکان کم&zwnj;توان ذهنی به جهت برخورداری از ذهنی مضطرب&zwnj; و آشفته&zwnj;تر نسبت به سایر کودکان حساسیت بیشتری در برخورد با محیط&zwnj;های گوناگون از خود بروز می&zwnj;دهند. در این راستا بهره&zwnj;گیری از عناصر معماری نظیر رنگ و فرم مناسب، جنس مصالح و تناسبات و همچنین ایجاد فضاهای اجتماع&zwnj;پذیر و فعالیت&zwnj;های مشارکتی در کنار بازی&zwnj;سازی&zwnj;های مطلوب در فضای آموزشی، تأثیر به&zwnj;سزایی در بهبود عملکرد ذهنی آنان داشته و منجر به افزایش آرامش ذهنی، استقلال فردی، ارتباطات اجتماعی و درنهایت ارتقاء رشد انگیزشی این کودکان در فضاهای آموزشی می&zwnj;گردد.</p> پرونده مقاله