سنجش توان پذیرش فعالیت¬های اقتصادی در پهنه سرزمین با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) نمونه مطالعه : فعالیت¬های بخش کشاورزی شهرستان¬های استان مازندران
محورهای موضوعی :حسین مجتبی زاده خانقاهی 1 , حامد رئیسی جلودار 2 , نسا خزاعی 3 , سید حسن رسولی 4
1 - دانشگاه آزاد تهران مرکزی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
3 - دانشگاه آزاد تهران مرکزی
4 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، ساری، ایران
کلید واژه: شاخص¬, های زیربخش زراعت, توان پذیرش, تحلیل سلسله مراتبی,
چکیده مقاله :
در پژوهش حاضر، هدف اصلی تعیین دارابودن بستر لازم، جهت استقرار فعالیتهای کشاورزی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی می باشد. با توجه به شرایط خاص اقلیمی، مکانی و پتانسیل های منتج از این شرایط در استان مازندران، فعالیت های کشاورزی از مهم ترین فعالیتهای در حال انجام در این استان به شمار می رود. هرکدام از شهرستانها، شرایط مناسب یا نامناسب را در پذیرش فعالیتهای مرتبط با بخش کشاورزی دارا هستند که تعیین سطح و رتبه توان آنها، مرجع مهمی برای توزیع خدمات و فعالیتهای مرتبط با کشاورزی در پهنه سرزمین است. بدین منظور، به تعیین شاخص های دخیل ودر دسترس در انجام فعالیت های کشاورزی پرداخته شده است. سپس توان شهرستان های استان در پذیرش فعالیتهای زراعت به عنوان یکی از زیر بخش های کشاورزی براساس شاخص های معین، مشخص شد و تناقضات موجود در بهره برداری از زمین و شدت استفاده از آن در بخش کشاورزی تعیین گردید.
In current research, the main objective is to determine the necessity requirements of establishing agricultural activities using hierarchical analysis method. Due to special climate and location conditions and resulting potentials from these conditions in Mazandaran province, agricultural activities are of the most important activities being done in this province. Each of these counties, have suitable or unsuitable conditions in accepting activities related to agriculture section, in which determining their level and their ability rank, is an important source for distribution of services and activities related to agriculture in the territory. Therefore, determination of related and accessible indicators in doing agricultural activities are done. Then the ability of counties of province in accepting farming activities as a subsection of agriculture based on specific indicators, was determined and available alternations in land exploitation and the intensity of its use in agriculture section were determined.
1. احمدی، علی¬محمد (1384)، توسعه صنعتی و نابرابری منطقه¬ای استان لرستان، خرم¬آباد، سازمان مدیریت و برنامه¬ریزی؛
2. امیراحمدی، هوشنگ (1375)، پویایی توسعه و نابرابری استانها در ایران، ترجمه علمی طایفی، اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شماره 109-110، سال یازدهم، مهر و آبان، 154-171؛
3. آنا مراد¬نژاد، رحیم¬بردی(1387)، جایگاه توسعه¬یافتگی استان¬های کشور در شاخص¬های عمده بخش کشاورزی، فصلنامه روستا و توسعه، سال 11 شماره 3؛
4. استاندارد حسابداری شماره 26، مفاهیم فعالیت¬های کشاورزی، سایت جامع حسابداران رسمی ایران، شهریور 1390؛
5. بدری، سیدعلی و اکبریان رونیزی، سعیدرضا (1385)، تعیین سطوح توسعه¬یافتگی نواحی روستایی شهرستان کامیاران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 82؛
6. برنامه آمایش استان مازندران (1388)، گزارش تحلیل وضعیت و ساختار موجود، مهندسین مشاور مازند طرح، سازمان مدیریت و برنامه¬ریزی استانداری مازندران؛
7. تقوایی، محمود و نیلی¬پور، شهره (1385)، بررسی شاخص¬های توسعه در مناطق روستایی استانهای کشور با استفاده از روش اسکالوگرام، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 14، شماره 56: صفحات 109 الی 141؛
8. زبردست، اسفندیار (1380)، کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه¬ریزی شهری و منطقه¬ای، تهران: مجله هنرهای زیبا دانشگاه تهران،زمستان:21-13؛
9. سند توسعه شهرستانهای استان مازندران در برنامه چهارم توسعه استان، گزارش کمیسیون هماهنگی بانکهای استان مازندران-1390؛
10. شـاخص¬های برنـامه¬ای اقتصـادی، اجتمـاعی و فـرهنگی استـان مـازنـدران سال 1388، معاونت برنامه¬ریزی استانداری مازندران؛
11. شهابی و همکاران (1390)، مقایسه و ارزیابی روش¬های رتبه¬ای وAHP در مکان¬یابی پارکینگ¬ها، مطالعه موردی ناحیه 4 منطقه 15 تهران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد 18، شماره 21، تابستان 1390؛
12. طاهرخانی، مهدی (1386)، کاربرد تکنیک Topsis در اولویت¬بندی مکانی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در مناطق روستایی، فصلنامه پژوهش¬های اقتصادی، سال ششم، شماره سوم، صفحه 61؛
13. قدسی¬پور، سیدحسن (1381)، فرایند سلسله مراتبی AHP، تهران: انتشارات دانشگاه امیرکبیر؛
14. محمدزاده، رحمت (1389)، بررسی اثرات زیست¬محیطی توسعه فیزیکی شتابان شهرها با تأکید بر شهرهای تهران و تبریز، دانشگاه فردوسی مشهد: جغرافیا و توسعه ناحیه¬ای؛
15. Rivera, wiliam(2001), Agricultural and rural extension worldwide: options for institutional reform in the developing country, FAO;
16. YevseyevaT, iryna(2007), solving classification problem with multi criteria decision aiding approach , yliopisto.
