تعاملات ژئوپلتیک جمهوری اسلامی ایران با آسیای مرکزی و تاثیر آن بر امنیت ملی کشور
محورهای موضوعی :محمد اخباری 1 , تهمینه دانیالی 2 , نظامعلی صالحی 3
1 - تهران مرکز
2 - دانشگاه یادگار امام (ره)
3 - دانشگاه آزاد
کلید واژه: کشورهای مشترک المنافع ژئواکونومیک ژئوپلتیک ژئوکالچر,
چکیده مقاله :
تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که منجر به استقلال جمهوریهای آسیای مرکزی(CSI) گردید ، برای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت ویژهای برخوردار است . زیرا بستر مناسبی برای نزدیکی بیشتر در راستای تعاملات ژئوپلتیکی ایران و آسیای مرکزی فراهم آمده است . بحث رژیم حقوقی دریای خزر و تاثیرات این دریا در زندگی انسانهای ساکن در پنج جمهوری حاشیه خزر نیز از تعاملات ژئوپلتیکی معنا و مفهوم خاصی پیدا میکند و لازم است که ج.ا.ا با سایر کشورهای ساحلی به نتیجه قابل قبولی دست یابد . ج.ا.ا با وضعیت خاص خود به دلیل دارا بودن نقش بارز ژئواکونومیکی ، ژئوکالچر و سایر مولفههای موجود میتواند در زمینه صدور انرژی نفت و گاز منطقه از طریق مسیر ایران و در تعاملات فرهنگی منطقه نقش مهمی ایفا نماید و از آثار و تبعات منفی ناشی از حضور کشورهای فرا منطقهای به ویژه غرب در کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز بکاهد و همچنین در زمینه جلوگیری از قاچاق کالا و مواد مخدر و نیز استرداد مجرمین همکاری نماید و خلاصه ، احترام متقابل به ارزشهای ملی و میهنی ، مسافرت مقامات این کشورها به یکدیگر ، تقویت نمایندگیهای سیاسی و توجه ویژه به امر صادرات و واردات کالا و خدمات در راستای منافع ملی ما خواهد بود .
The movement during the years 1991 before soviet union that land the independence central Asian republic (CIS) it is very important for the Islamic republic of Iran because of we close more to these countries in geopolitical section . the argument of Caspian sea regime and the effect of this sea about the people that live in literal state (five state).it is necessary that the five countries to cooperate with each other . Islamic republic of Iran in geo-economics , geo-culture and other factors as exporting petrol and gas of the central Asia through Iran to the European countries this kind of cooperating cause that to prevent from the influence America and Western countries and also for preventing drug traffickers and delivering criminal persons in the both side of the borders . And also respecting to the national value , and traveling responsible person in being level to countries and also imperilment the political reaper sensitive and special attention to import and export goods for preparing our national benefit .and also it is very necessary for us to take very strong steps a lout short time and long time strategic for improve our national benefit , the Turkmenistan is just like a window for in trance to the central Asian countries to the free world and the warm water . finally the importance of these factors are very important for both side in the region and the world and the being success needs the effort for all this countries
1. میر حیدر، دره، فصلنامهی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز ، چاپ وزارت امور خارجه .
2. سیاست خارجی در دریای خزر (1378)، فصلنامهی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز .
3. میر حیدر، دره، (1380)، ژئوپلتیک دریای خزر ، فصلنامهی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز .
4. ژئوپلتیک جدید ایران – قزاقستان تا تاجیکستان ، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه .
5. حیدری، مسی الرضا، سیاست خارجی روسیه در دریای خزر ، فصلنامهی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز .
6. شورشی، توسعه در آسیای مرکزی قفقاز ، مترجم : زهرا اکبری .
7. شوکوی، تیئو، (1372)، فصلنامهی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز ، مترجم : شاهرخ بهار ، انتشارات وزارت امورخارجه.
8. مارلی آراز محمد، (1357)، دیار آشنا ، چاپ ترکمنستان ، سال.
9. مجتهدزاده پیروز، (1380)، ایران و آسیای مرکزی ، انتشارات دانشگاه تهران.
10. محمودزاده، اصغر، (1381)، نگاهی به اوضاع اقتصادی ترکمنستان ، تهران ، چاپ سپهر.
نشریات و مجلات :
11. سیاستهای فرا منطقهای و منطقهای در قبال نظام حقوقی دریای خزر ، عصر آزادگان .
12. بولتن خبرگذاری ج.ا.ا ، (1383)، نگاهی به جمهوری ترکمنستان ، تهران.
13. روزنامه همشهری دیماه سال 1376 .
14. روزنامه عسگر چاپ ترکمنستان، (1375)، از انتشارات موسسه مختوم قلی.
وب سایت
15. صفوی مهدی، (1384)، امنیت دریای خزر ، ادرس www.did.ir ، تهران.
