تحلیل عوامل مؤثر بر ارتقاء سطوح تقسیمات کشوری (نمونه موردی: شهرهای استان چهار محال و بختیاری)
محورهای موضوعی :افشین متقی دستنایی 1 , آرش قربانی سپهر 2 , وحید امیری 3
1 - دانشگاه خوارزمی
2 - دانشگاه خوارزمی
3 - دانشگاه خوارزمی
کلید واژه: فضا, سازماندهی سیاسی فضا, تقسیمات کشوری, ایران, چهارمحال و بختیاری,
چکیده مقاله :
تقسیمات کشوری به فرایند تقسیم کشور به واحدهای کوچک تر، به منظور تسهیل در امر اداره ی آن، توزیع امکانات و خدمات عمومی، کنترول بر فضای سرزمین و تسهیل در زمینه ی اعمال حاکمیت دولت اطلاق می شود. به عبارت دیگر هر حکومتی برای اداره ی قلمرو سرزمینی خود و بهره برداری بیشتر ازآن، شکوفاسازی استعدادها و توانایی های مناطق، ایجاد شرایط مساعد برای بهبود اوضاع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... کشور و تأمین امنیت در کشور ناگزیر است که کشور را به واحدهای کوچک تر تقسیم کند. بر این مبنا، پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، پیمایشی است. روش گرداوری اطلاعات در این تحقیق روش کتابخانه ای اینترنتی و میدانی است و از لحاظ چگونگی پردازش و تفسیر یافته ها و متناسب با راهبرد کیفی، از روش پیمایش «توصیفی- تحلیلی» بهره گرفته شده است. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که عوامل مؤثر بر ارتقاء سطوح تقسیمات کشوری در شهرهای استان چهارمحال و بختیاری کدامند؟ نتایج نشان از آن دارد، در استان چهارمحال و بختیاری عواملی نظیر محرومیت و توسعه نیافته بودن منطقه، موقعیت جغرافیایی و وضعیت طبیعی استان، دور افتادگی و دسترسی نامناسب روستاییان به مراکز خدماتی و... در تقسیمات کشوری نقش مؤثر داشته‌اند.
Country divisions are referred to as the process of dividing the country into smaller units, in order to facilitate its administration, distribution of facilities and public services, control over land space and facilitate the exercise of state sovereignty. In other words, every government has the inevitability of managing its territorial territory and exploiting it, boosting the talents and capabilities of the regions, creating favorable conditions for improving the economic, social, political and ... state and security of the country. Divide into smaller units. Based on this, the present study is applied in terms of its purpose and is a survey in terms of its implementation. The information gathering method in this research is a web-based and field-based library method, and a descriptive-analytical survey method has been used in terms of how the results are processed and interpreted and in accordance with the qualitative strategy. Accordingly, the present study seeks to answer the following questions: What are the factors affecting the promotion of levels of country divisions in the cities of Chaharmahal and Bakhtiari? The results indicate that in Chaharmahal and Bakhtiari province, factors such as deprivation and underdevelopment of the region, geographical location and natural status of the province, remoteness and poor access of villagers to service centers and ... have played a role in national divisions.
1. احمدی پور ، زهرا، قنبری، عزیزالله و محمدرضا حافظ¬نیا (1389)، "تأثیر الگوی تقسیمات کشوری بر توسعه ی فضای جغرافیایی (مورد مطالعه : استان زنجان)"، فصالنامه¬ی مدرس علوم انسانی – برنامه ریزی و آمایش، دوره¬ی 14، شماره 4، صص 62-39.
2. احمدی پور ، زهرا؛ قنبری، قاسم و قاسم کرمی (1392)، سازمان دهی سیاسی فضا، تهران: انتشارات سازمان جغرافیای نیروهای مسلح.
3. احمدی پور، زهرا (1378)، "مروری بر تاریخچه و سیر تحولات تقسیمات کشوری در ایران"، مجله رشد جغرافیا . شماره 50.
4. احمدی پور، زهرا (1380)، همایش امنیت عمومی و وحدت ملی، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات وزارت کشور.
5. احمدی پور، زهرا و علیرضا منصوریان (1385)، "تاثیر الگوی تقسیمات کشوری و بی¬ثباتی سیاسی در ایران"، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوم، شماره اول، صص 82-69.
6. احمدی پور، زهرا و میثم میرزایی تبار (1390)، "نقش احساس مکانی در سازماندهی سیاسی فضا"، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، دوره 4، شماره 12، صص 62-47.
7. احمدی¬پور، زهرا (1387)، کارکرد تقسیمات کشوری در افزایش ضریب امنیت ملی، دهمین کنگره جغرافیایی، تهران.01382). تحلیل مبانی جغرافیایی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران، نشریه علوم جغرافیایی، شماره 1.
8. احمدی¬پور، زهرا، جعفرزاده، حسن و محمدرضا میرزایی (1393)، "تحلیل کارکردی تقسیمات کشوری در اجرای برنامه¬های آمایش سرزمین با تأکید بر ایران"، فصلنامه برنامه¬ریزی منطقه¬ای، سال چهارم، شماره 14، صص 12-1.
9. اعظمی، هادی و علی اکبر دبیری (1390)، "تحلیل نظام تقسیم سیاسی فضا در ایران"، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هفتم، شماره دوم، صص 181-147.
10. انوری، حسن (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، هشت جلد، تهران: نشر سخن.
11. اهلرز، اکارت (1365)، ایران: مبانی یک کشورشناسی جغرافیایی، ترجمه محمدتقی رهنمایی، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب.
12. بیگ محمدی، حسن (1376)، مقدمه¬ای بر جغرافیایی تاریخی ایران، چاپ چهارم، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
13. پاپلی یزدی، محمد حسن و حسین رجبی سناجردی (1382). نظریه¬های شهر و پیرامون، تهران: انتشارات سمت.
14. حافظ¬نیا، محمدرضا (1387)، جغرافیای سیاسی ایران، تهرا : انتشارات سمت.
15. حافظ¬نیا، محمدرضا و همکاران (1382)، تحلیل مبانی جغرافیایی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران، نشریه علوم جغرافیایی، شماره 1.
16. حیدری، زهرا (1395)، بررسی چگونگی تغییر در کیفیت آموزش معارف، تهران: مجموعه مقالات دهمین کنگره پیشگامان پیشرفت.
17. راحمی، محمد و همکاران (1397)، "بررسی سازماندهی سیاسی فضا در نواحی سکونتگاهی کشور مورد مطالعه: شهرستان کاشان"، فصلنامه برنامه¬ریزی منطقه¬ای، سال هشتم، شماره 30، صص 102-89.
18. رضاییان، علی (1385)، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم، تهران: انتشارات سمت.
19. روستایی، شهریور (1377)، سازمان فضایی نظام سکونتگاهی و نقش آن در تعادل ناحیه¬ای، مورد: آذربایجان، رساله دوره دکتری رشته جغرافیای انسانی، به راهنمایی گیتی اعتماد، دانشگاه تربیت مدرس.
20. رومینا، ابراهیم (1390)، تبیین مدیریت سیاسی فضا در سیستم¬های بسیط مرکزی، رسال دکتری رشته جغرافیای سیاسی به راهنمایی محمدرضا حافظ¬نیا، دانشگاه تربیت مدرس.
21. رهنما، محمد رحیم و احمدی پور، زهرا (1382)، "درجه¬بندی نظام تقسیمات کشوری"، فصلنامه¬ی تحقیقات جغرافیایی، شماره 69 و 70.
22. زاهدی، شمس السادات (1392)، تجزیه و تحلیل سیستم‌ها، تهران: انشارات دانشگاه پیام نور.
23. عاملی، فاطمه (1382)، تعیین مرکزیت واحدهای سیاسی و اداری براساس تحلیل همگن شرایط اجتماعی و دسترسی¬ها با استفاده از سنجش از دور و GIS، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی زهرا احمدی پور، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
24. غلامی، بهادر، احمدی، سیدعباس و حسین خالدی (1394)، "سازماندهی سیاسی فضا و چالش¬های ناحیه¬ای در ایران (مطالعه موردی: استان¬های ایلام و آذربایجان غربی)"، دوره نوزدهم، شماره 2، صص 120-89.
25. قالیباف، محمدباقر (1386)، حکومت محلی یا استراتژی توزیع فضایی قدرت سیاسی در ایران، تهران: انتشارات امیرکبیر.
26. قانون تقسیمات کشری و و ظایف مدیران و بخشداران (1316).
27. قربانی سپهر، آرش (1397)، تبیین مفهوم و قلمرو جغرافیای سیاسی فضای شهر، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
28. قریب، فریدون (1387)، بررسی تطبیقی نظام¬های شهرسازی (هلند، نروژ، سوئد، فنلاند و دانمارک)، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
29. کریمی پور، یداالله (1381)، مقدمه¬ای بر تقسیمات کشوری ایران، جلد اول: وضع موجود، تهران: انجمن جغرافیای ایران.
30. گزارش درخواست¬های مردمی پس از انقلاب اسلامی (1386). دفتر تقسیمات کشوری وزارت کشور.
31. لطفی، حیدر (1394)، "بررسی تطبیقی تأثیر شکل مدیریت سیاسی فضا بر توسعه منطقه¬ای مطالعه موردی جزایر قشم و کیش"، فصلنامه آمایش محیط، شماره 32.
32. لطفی، حیدر (1395)، "سازماندهی سیاسی فضا بر اساس شاخص¬های توسعه پایدار در پراکنش فضایی نابرابری¬های ناحیه¬ای در سه استان خراسان بزرگ"، فصلنامه خراسان بزرگ، سال هفتم، شماره 24، صص 90-75.
33. مختاری، قاسم (1392)، تفکر سیستمی (مبانی، ابزار و روش)، قم: انتشارات دانشگاه قم.
34. مرصومی، نفیسه و همکاران (1388). "تحلیل توسعه ناحیه¬ای با تأکید بر تقویت سازمان فضایی شهرها مطالعه موردی: شهرهای کوچک ناحیه مرند"، نشریه جغرافیا، سال هفتم، شماره 22، صص 157-145.
35. معین، محمد (1381)، فرهنگ فارسی معین، یک جلدی بر اساس فرهنگ شش جلدی دکتر محمد معین، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
36. میرشکاران، یحیی (1386)، تحلیل عوامل مؤثر بر ناپایداری مرزهای تقسیمات کشوری ایران پس از انقلاب اسلامی (سطح شهرستان)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی، به راهنمایی زهرا احمدی¬پور، دانشگاه تربیت مدرس.
37. میرشکاران، یحیی (1392)، الگویابی سازماندهی سیاسی فضا در ساختارهای بسیط با تأکید بر ایران، رساله دکتری رشت جغرافیای سیاسی، به راهنمایی زهرا احمدی¬پور، دانشگاه تربیت مدرس.
38. هوشیار، محمد مهدی (1379)، تحلیل الگوی تقسیمات کشوری شمال خراسان، نمونه: شهر اسفراین، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی به راهنمایی زهرا احمدی پور، دانشگاه تربیت مدرس.
39. Brunet, R. (1996), Building Models for Spatial Analysis, special issue in English, geography and anthology, CNRS, Paris.
40. Cameron, A Maxwell & Falleti, Tulia. (2005), Federalism and the subnational sepration of power, oxford university press on behalf of csf association publius. Inc.
41. Dufaux, F, (2008), Birth announcement, justice spatial/ spatial justice, www.jssj.org. (October 2010).
42. Fullan. M. (2005), Leadership & Sustainability: System Thinkers in Action, Thousand Oaks, CA: Corwin Press, Inc.
43. Hillier, B and Hanson, J. (1984), The Social logic of Space, Cambridge Univercity Press, Cambridge.
44. Jedrej, M.C (2000). Time and Space, in Barnard, A. Spencer, Jonathan.
45. Kitchin, R. and Thrift, N. (2009), International Encyclopedia of Human Geography. Uk: Elsevier.
46. Soja, Edward, (1990), Postmodern geographies, reassertion of space in critical social theory, Verso, second expression, London – Newyork.
