تحلیل روند دماي بلند مدت ایستگاههاي همدیدي ایران (بازه زمانی 2010-1960)
محورهای موضوعی :مینا میریان 1 , مصطفی کرمپور 2 , محمد مرادی 3 , هوشنگ قائمی 4 , بهروز نصیری 5
1 - دانشگاه لرستان
2 - دانشگاه لرستان
3 - پژوهشکده هواشناسی
4 - پژوهشکده هواشناسی
5 - دانشگاه لرستان
کلید واژه: روند دما من-کندال ایران,
چکیده مقاله :
این پژوهش به منظور شناخت رفتار بلندمدت سری های میانگین دمای کمینه و میانگین دمای بیشینه و همچنین شناسایی دوره های سرد و گرم 35 ایستگاه همدیدی ایران در بازه زمانی 2010-1960 صورت گرفته است. در ابتدا جهت شناخت تغییرات دماهای کمینه و بیشینه، نقشه های میانگین دماهای کمینه و بیشینه و شاخص ضریب تغییرات آن ها با استفاده از روش کریجینگ ترسیم گردید. سپس با استفاده از آزمون آماری من – کندال معناداري روند بر روي هر کدام از ایستگاه ها در سطح اطمینان 95 درصد مورد آزمون قرار گرفت. در نهایت با استفاده از احتمال های 20 درصد بالا و پایین میانگین دماهای کمینه و بیشینه در طول دوره مطالعاتی 50 ساله، دوره های سرد و گرم شناسایی شد. نتایج نشان می دهد که پراکنش و توزیع دمایی بر روی ایران در مقیاس فصلی از الگوی مشابهی پیروی می کند، که نشانگر رژیم منظم دمایی در منطقه است. دامنه ی تغییرات شبانه روزی در اکثر ایستگاه های همدیدی مورد مطالعه، به غیر از فصل زمستان که در اغلب نقاط روند کاهشی داشته است، تغییر قابل ملاحظه ای را نشان نمی دهد. روند افزایشی میانگین دماهای کمینه در فصول مختلف به ویژه در فصل زمستان نسبت به میانگین دماهای بیشینه بالاتر می باشد، در نتیجه می-توان گفت که اثر میانگین دماهای کمینه در مقیاس فصلی بر روی متوسط دمای مناطق مختلف ایران در زی دوره مورد بررسی، بیشتر می باشد. بیشترین فراوانی وقوع دوره های سرد نیز در نیمه اول دوره مطالعاتی و بیشترین فراوانی وقوع دوره های گرم در نیمه آخر دوره مطالعاتی به ویژه در دهه ی 2000 می باشد.
This study was conducted to determine the long-term behavior of the series of the minimum average temperature and maximum average temperature as well as to identify the hot and cold periods of 35 Iranian stations during the period of 1960-2010.Initially, in order to understand the changes in the minimum and maximum temperatures, the average maps of minimum and maximum temperatures and their coefficient of variation were drawn using the Kriging method. Then, by using of the Mann-Kendall statistical test, the significance of the trend on each station was tested at 95% confidence level. Finally, with the use of the 20% high and low probabilities of the minimum and maximum averages temperature during the 50-year study period, cold and hot courses were identified. The results show that the dispersion and temperature distribution on Iran in the seasonal and annual scale follows a similar pattern, which indicates a regular temperature regime in the region. The range of day-to-day variations in most of the study synoptic stations, except for the winter season which has been decreasing in most of the points, does not show a significant change. The average effect of minimum temperatures on seasonal scale during the studied period is higher on the average temperature of different regions of Iran. The most frequent occurrence of cold periods is in the first half of the study period and the most frequent occurrence of warm periods is in the second half of the study period, especially in the 2000s.
