عوامل موثر بر باروری در ایران مبتنی بر داده های شبه پانلی
محورهای موضوعی : فرهنگیمینا اسفندیاری 1 , محسن مهرآرا 2 , آرش هادیزاده 3
1 - دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین، ایران
2 - گروه اقتصاد نظری دانشکده تهران
3 - گروه اقتصاد، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
کلید واژه: بعد خانوار, نرخ باروری, شبه پنل,
چکیده مقاله :
در این مطالعه سعی شده است، عوامل موثر بر بُعد خانوار شامل شاخصهای اقتصادی و غیراقتصادی؛ سن، میزان درآمد خانوار، تحصیلات سرپرست خانوار، نوع فعالیت خانوار جهت کسب درآمد (شغل سرپرست خانوار) در دو بخش شهری و روستایی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. در این راستا از روش داده های شبه پنل برای سال های 1385 تا 1400 استفاده شد. همچنین در این مطالعه به بررسی رابطه U شکل میان بعد خانوار و سن نیز پرداخته شد. نتایج در بخش شهری نشان داد، رابطهU شکل معکوس برقرار است، و همچنین در بخش شهری، اثر میزان تحصیلات بر بُعد خانوار منفی بوده است، این در حالی است که در بخش روستایی سن، مجذور سن و شغل معنیدار هستند و دو متغیر تحصیلات و درآمد هیچ تاثیری بر بعد خانوار ندارد. همچنین یافتههای این تحقیق نشان داد که در بخش روستایی کشور ایران نیز رابطه معکوس U شکل بین بعد خانوار و سن وجود دارد. مقایسه بخش شهری و روستایی نشان میدهد که اثر درآمد و قدر مطلق فعالیت در بخش شهری نسبت به بخش روستایی بیشتر است.
In this study, it has been tried to analyze the factors affecting the household dimension, including economic and non-economic indicators of age, household income, education of the head of the household, the type of household activity to earn income (occupation of the head of the household) in both urban and rural areas. . In this regard, the Pseudo panel data method was used for the years 1385 to 1400. Also, in this study, the U-shaped relationship between the household dimension and age was investigated. The results in the urban sector showed that there is an inverted U-shaped relationship, and also in the urban sector, the effect of education on the household dimension was negative, while in the rural sector, age, the square of age and occupation are significant, and the two variables of education And the income has no effect on the size of the household. Also, the findings of this research showed that there is an inverse U-shaped relationship between the size of the household and age in the rural part of Iran. The comparison of urban and rural sectors shows that the effect of income and the absolute value of activity in the urban sector is greater than in the rural sector.
اعزازی، شهلا. (1381). موقعیت زنان در مجلات تخصصی جامعه شناسی. زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، 1(4)، 86-111.
شیخی، محمد. (1380). برنامه ریزی منطقه ای در ایران (1360-1380)، ضرورت ها، گرایش ها و چالش ها). مدیریت شهری، 2(6)، 0-0.
عباسی شوازی، محمدجلال، و عسکری ندوشن، عباس. (1384). تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران؛ مطالعه موردی استان یزد. نامه علوم اجتماعی، 11(3 (پیاپی 25))، 35-75.
علی دوستی، عزالدین، ادهمی، عبدالرضا، و کاظمی پور، شهلا. (1400). عوامل اجتماعی-اقتصادی موثر بر نگرش به فرزند آوری: مطالعه موردی زوجین در آستانه ازدواج درشهر کرمانشاه. پایش، 20(4 )، 471-485.
قدرتی، حسین، یاراحمدی، علی، مختاری، مریم، و افراسیابی، حسین. (1390). تحلیل سرمایه اجتماعی و باروری زنان در مناطق شهری سبزوار. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 1(4)، 79-94.
گلی، یونس، محمودیانی، سراج الدین، دل انگیزان، سهراب. (1394). تأثیر مشخصههای جمعیّتی و اقتصادی-اجتماعی خانوار بر میزان باروری زنان در ایران. نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، 10 (11)، 188-211.
مکوندی، زینب، علیدوستی معصومه، شفاعیان، مرضیه، همتی، فرخنده.(1402)، عوامل مؤثر بر فرزند آوری در مادران تکفرزند و چند فرزند: یک مطالعه مقایسهای. مجله پرستاری و مامایی، ۲۱ (۵) :۳۸۵-۳۹۳
نیازی، محسن، تورنجی پور، فاطمه، نوروزی، میلاد، عسگری کویری، اسماء. (1395). فراتحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر باروری در ایران. برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 7(29)، 69-119.
هزارجریبی، جعفر، عباس پور، علیرضا. (1389). تاثیر عوامل اجتماعی - اقتصادی بر میزان باروری زنان (مطالعه موردی: شهر تبریز). پژوهش اجتماعی، 3(6)، 139-153.
Adelman, S., Charifson, M., Seok, E., Mehta-Lee, S. S., Brubaker, S. G., Liu, M., & Kahn, L. G. (2023). State-specific fertility rate changes across the USA following the first two waves of COVID-19. Human Reproduction, 38(6), 1202-1212.
Ariho, P., & Kabagenyi, A. (2020). Age at first marriage, age at first sex, family size preferences, contraception and change in fertility among women in Uganda: analysis of the 2006–2016 period. BMC women's health, 20, 1-13.
Barro, R. J., & Lee, J. W. (1993). International comparisons of educational attainment. Journal of monetary economics, 32(3), 363-394.
Becker, G. S., Murphy, K. M., & Tamura, R. (1990). Human capital, fertility, and economic growth. Journal of political economy, 98(5, Part 2), S12-S37.
Bernard, J. T., Bolduc, D., & Yameogo, N. D. (2011). A pseudo-panel data model of household electricity demand. Resource and Energy Economics, 33(1), 315-325.
Bernardi, L. & Klarner, A. (2014). Social networks and fertility, journal of population sciences, No. 30: 641-670.
Bongaarts, J. (2006). The causes of stalling fertility transitions. Studies in family planning, 37(1), 1-16.
Bongaarts, J. (2009). Human population growth and the demographic transition. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 364(1532), 2985-2990.
Bora, J. K., Saikia, N., Kebede, E. B., & Lutz, W. (2023). Revisiting the causes of fertility decline in Bangladesh: the relative importance of female education and family planning programs. Asian Population Studies, 19(1), 81-104.
Cavallini, F. (2024). Not the right time for children: Unemployment, fertility, and abortion. Labour Economics, 87, 102492.
Corcoran, M. E., & Courant, P. N. (1987). Sex-role socialization and occupational segregation: An exploratory investigation. Journal of Post Keynesian Economics, 9(3), 330-346.
Cygan-Rehm, K. and Maeder, M. (2013) The Effect of Education on Fertility:Evidence from a Compulsory Schooling Reform; Labor Economics, 25, 35-48.
Despotović, D., Kostić, V., Kostić, A., & Nedić, V. (2022). Fertility and economic growth of selected transition countries. BizInfo (Blace) Journal of Economics, Management and Informatics, 13(2), 29-40.
Dioikitopoulos, E., & Varvarigos, D. (2023). Delay in childbearing and the evolution of fertility rates. Journal of Population Economics, 36(3), 1545-1571.
Doepke, M., Hannusch, A., Kindermann, F., & Tertilt, M. (2023). The economics of fertility: A new era. In Handbook of the Economics of the Family (Vol. 1, No. 1, pp. 151-254). North-Holland.
Fusco, A., & Islam, N. (2020). Household size and poverty. In Inequality, redistribution and mobility (pp. 151-177). Emerald Publishing Limited.
Juodis, A. (2018). Pseudo panel data models with cohort interactive effects. Journal of Business & Economic Statistics, 36(1), 47-61.
Karra, M., Canning, D., & Wilde, J. (2017). The effect of fertility decline on economic growth in Africa: A macrosimulation model. Population and development review, 43, 237-263.
Lacalle-Calderon, M., Perez-Trujillo, M., & Neira, I. (2017). Fertility and economic development: Quantile regression evidence on the inverse J-shaped pattern. European Journal of Population, 33, 1-31.
Łakoma, K., Kukharuk, O., & Śliż, D. (2023). The influence of metabolic factors and diet on fertility. Nutrients, 15(5), 1180.
Leibenstion, H. M. (1975). “The economic theory of fertility declineˮ, Quarterly Journal of Economics, No 89:pp.1-31.
Mcallister, L., Gurven, M., Kaplan, H., & Stieglitz, J. (2012). Why do women have more children than they want? Understanding differences in women's ideal and actual family size in a natural fertility population. American Journal of Human Biology, 24(6), 786-799.
Mondal, R., Aburto, J. M., Sear, R., Tuljapurkar, S. D., Mishra, U. S., & Salguero-Gomez, R. (2024). Human populations with low survival at advanced ages and postponed fertility reduce long-term growth in high inflation environments. bioRxiv, 2024-07.
Odimegwu, C. O., Akinyemi, J. O., Banjo, O. O., Olamijuwon, E., & Amoo, E. O. (2018). Fertility, family size preference and contraceptive use in sub-Saharan Africa: 1990-2014. African journal of reproductive health, 22(4), 44-53.
Pilotto, A., Custodero, C., Maggi, S., Polidori, M. C., Veronese, N., & Ferrucci, L. (2020). A multidimensional approach to frailty in older people. Ageing research reviews, 60, 101047.
Shen, C., & Zhao, X. (2023). How does income inequality affects economic growth at different income levels?. Economic research-Ekonomska istraživanja, 36(1), 864-884.
Stoenchev, N., & Hrischeva, Y. (2023). Study of the impact of housing affordability on the fertility rate in Bulgaria (2014–2021): a regional aspect. Baltic Journal of Real Estate Economics and Construction Management, 11(1), 101-119.
Theou, O., Brothers, T. D., Rockwood, M. R., Haardt, D., Mitnitski, A., & Rockwood, K. (2013). Exploring the relationship between national economic indicators and relative fitness and frailty in middle-aged and older Europeans. Age and ageing, 42(5), 614-619.
Tripathi, S. (2020). Does economic development reduce household size? Evidence from India. Journal of Policy Modeling, 42(5), 982-999.
Verbeek, M. (1996). Pseudo panel data. In The Econometrics of Panel Data: A Handbook of the Theory with Applications (pp. 280-292). Dordrecht: Springer Netherlands.
Zhou, M., & Guo, W. (2021). Comparison of second-child fertility intentions between local and migrant women in urban China: A Blinder–Oaxaca decomposition. Journal of Ethnic and Migration Studies, 47(11), 2417-2438.
