جامعه‌شناسی تطبیقی خشونت در اندیشۀ فانون و اسپیواک
محورهای موضوعی : علوم سیاسیحامد حاجی حیدری 1 , داوود طالقانی 2
1 - عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران
2 - دانشجوی دکتری تخصصی Ph.D گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشگاه تهران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
مطالعات پسااستعماری به‌عنوان یکی از سنت‌های متأخر علوم انسانی شناخته می‌شود و از جمله شخصیت‌های مهم در این حوزه فرانتس فانون وگایاتری چاکراورتی اسپیواک هستند. این متفکران در زمینه مطالعه خشونت تلاش‌های مهمی را انجام داده‌اند و نظرات ایشان را می‌توان در زمینه جامعه‌شناسی خشونت قلمداد کرد. در این پژوهش، ضمن مرور و بررسی دیدگاه‌های فانون و اسپیواک، مطالعه‌ای مقایسه‌ای میان دیدگاه‌های این دو نظریه‌پرداز انجام شده است. مقایسه دیدگاه فانون و اسپیواک در این مقاله به میانجی نظریۀ کارل اشمیت در باب خشونت انجام گرفته است. بر اساس مطالعۀ مقایسه‌ای انجام گرفته، فانون، محتوای خشونت‌آمیز در سیاست و استعمار را به رسمیت می‌شناسد، و به فرودستان و استعمارشدگان توصیه می‌کند که به خشونت متوسل شوند، اما اسپیواک این وجه خشونت‌آمیز را به رسمیت نشناخته و دامنه‌ای از راه حل‌ها را پیشنهاد می‌کند. فرانتس فانون، در طراحی دیدگاه خود می‌پذیرد که استعمار به شیوه‌های خشونت‌آمیز بر بومیان و فرودستان سلطه‌گری می‌کند، و در مقام نظریه‌پرداز و مبارز انقلابی، تنها راه مبارزه علیه خشونت استعمار را خشونت قلمداد می‌کند. در مقابل، اسپیواک میان دو گونه از خشونت یعنی خشونت معقول و نامعقول تفکیک قائل می‌شود و هر دو نوع از خشونت را غیرانسانی و غیرقابل تجویز می‌داند. در این مقاله ریشه‌ها و ابعاد اختلاف این دو متفکر با چارچوب مرجع دیدگاه کارل اشمیت در باب خشونت بررسی شده است.
Postcolonial studies is known as one of the recent traditions of the humanities, and among the important figures in this field are Franz Fanon and Gayatri Chakravorty Spivak. These thinkers have made important efforts in the field of studying violence, and their views can be considered in the field of sociology of violence. In this research, while reviewing and examining the views of Fanon and Spivak, a comparative study has been conducted between the views of these two theorists. The comparison of the views of Fanon and Spivak in this article has been carried out through the mediation of Carl Schmitt's theory of violence. Based on a comparative study, Fanon recognizes the violent content of politics and colonialism, and advises the subjugated and the colonized to resort to violence, but Spivak does not recognize this violent aspect and proposes a range of solutions. In designing his perspective, Franz Fanon accepts that colonialism dominates the natives and the subjugated in violent ways, and as a theorist and revolutionary fighter, he considers violence as the only way to fight against colonial violence. In contrast, Spivak distinguishes between two types of violence, namely reasonable and unreasonable violence, and considers both types of violence to be inhuman and inadmissible. This article examines the roots and dimensions of the difference between these two thinkers with the reference frame of Carl Schmitt's view on violence.
