شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های نظام بیمه و ضمانت صادرات کشور
محورهای موضوعی :
1 - استادیار، گروه علوم اداری و اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و علوم ورزشی، دانشگاه گنبد کاووس (نویسنده مسئول).
کلید واژه:
چکیده مقاله :
چكيده یکی از اقدامات سیاستی دولت‌ها برای توسعه صادرات، پوشش ریسک¬های سیاسی و تجاری از طریق صدور محصولات بیمه و ضمانت صادرات توسط موسسات اعتبار صادراتی (ECA) است. در ایران این موضوع توسط صندوق ضمانت صادرات ایران انجام می‌شود. شواهد حاکی از آن است که ارزش بیمه‌نامه¬ها و ضمانت¬نامه¬های صادراتی و نیز تعداد صادرکنندگان بهره¬مند از آن پایین است. از اینرو هدف اصلی تحقیق حاضر شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های محصولات بیمه و ضمانت صادرات کشور بر اساس رویکرد سه شاخکی (SBC) است. علاوه بر این، این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی-پیمایشی انجام شده است به طوری که پس از بررسی مطالعات نظری و تجربی و نیز اخذ نظرات خبرگان، چالش‌های اصلی صادرکنندگان در بهره‌مندی از خدمات بیمه و ضمانت صادرات در قالب پرسشنامه‌ای (مشتمل بر 34 مولفه) احصا شد و پس از تایید روایی و پایایی آن، پرسشنامه میان صادرکنندگان منتخب (مشتریان فعلی و سابق صندوق ضمانت) توزیع و به وسیله نرم¬افزار SPSS مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل حاصل از پرسشنامه بیانگر آن است که چالش¬های صادرکنندگان در بهره‌مندی از خدمات صندوق مشتمل بر سه دسته عوامل محیطی (نظیر فقدان پوشش نوسانات ارز، ریسک بالای کشورهای مقصد صادراتی، اعتبارات تکلیفی دولت و کفایت سرمایه پایین صندوق)، عوامل رفتاری یا عملکردی (محدودیت در صدور ضمانت‌نامه‌های ارزی، ضعف روابط کارگزاری مالی صندوق با همتایان خارجی، عدم وضع حق بیمه ترجیحی، عدم تنوع ابزار بیمه‌ای و فقدان زیرساخت‌های الکترونیکی) و عوامل ساختاری (مشکلات وثیقه، عدم هماهنگی سیاست‌ها میان صندوق ضمانت و بانک توسعه صادرات، عدم وجود یک نقشه ریسک جامع و عدم وجود برنامه بیمه و ضمانت صادرات مخصوص صنایع کوچک و متوسط) می‌باشد. در پایان راهکارهای توسعه خدمات بیمه و ضمانت صادرات بر مبنای سه دسته عوامل مذکور ارائه شده است.
Bagher Adabi Firouzjaee Abstract One of the governments' policy for export development is to cover political and commercial risks through the issuance of export insurance and guarantees products by export credit Agencies (ECA). In Iran, this plan is done by The Export Guarantee Fund of Iran (EGFI). The evidence indicates that the value of export insurance and guarantees product and also the number of exporters benefiting from them are low. Therefore, the main purpose of this study is to identify and prioritize the challenges of export insurance and guarantee products in the country based on the SBC approach. In addition, this study has been carried out by analytical-descriptive-survey method. In this approach after surveying of theoretical and experimental studies and obtaining the opinions of experts, the main challenges of exporters in using of export insurance and guarantee services are collected in the form of a questionnaire (including 34 component). After confirming its validity and reliability, the questionnaire was distributed among the selected exporters (current and former customers of the EGFI) and analyzed by SPSS software. The results of the questionnaire analysis indicate that, the exporters are faced with three types of challenges including content factors (such as the lack of exchange rate coverage, high risk of export destination countries, Obligatory credits of government and low capital adequacy of the fund), behavioral factors (restriction in foreign guarantees issuance, weak financial brokerage relations of the fund with foreign financial institution, lack of preferential insurance premiums, shortage of diversity of insurance instruments and weakness of electronic infrastructure) and structural factors (collateral problems, lack of policy coordination between the guarantee fund and Export Development Bank, lack of a comprehensive online risk map and Absence of export insurance and guarantee program for SME industries). Finally, some policy implication are presented in based on the three categories of factors mentioned.
