ارزیابی میزان تاب¬آوری اقتصادی ایران و تعیین عوامل مؤثر بر آن: قبل و بعد از برجام
محورهای موضوعی :فرهاد خداداد کاشی 1 , داود حمیدی 2 , مریم خلیلی اصل 3
1 - عضو گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - دکترای اقتصاد، پژوهشگر مؤسسه مطالعات و پژوهش¬های بازرگانی (نویسنده مسئول).
کلید واژه:
چکیده مقاله :
چكيده در این تحقیق میزان تاب¬آوری اقتصاد ایران قبل و بعد از برجام و عوامل مؤثر بر آن ارزیابی می-شود. برای اندازه¬گیری تاب¬آوری اقتصادی ایران از یک شاخص ترکیبی استفاده می¬شود. این شاخص، سه بعد ثبات اقتصادی، اثرات رفاهی، تمرکز و تنوع صادراتی را پوشش می¬دهد. نتایج مؤید آن است که اندازه تاب¬آوری اقتصادی ایران از 0.31 تا 0.51 طی سال های 1995 تا 2016 تغییر کرده است. لازم به ذکر است که اندازه این شاخص در سال 2013 بدلیل تحریم¬های تحمیلی سازمان ملل به کمترین میزان خود کاهش یافت. علاوه بر این، متغیرهایی همچون پیچیدگی اقتصادی، آزادی اقتصادی، حکمرانی خوب و تشکیل سرمایه اثر مثبت و معنی¬داری بر تاب¬آوری اقتصاد ایران داشته¬اند درحالی که باز بودن اقتصاد اثر منفی بر آن داشته است. نتایج برآورد مدل گویای این است که برجام اثر مثبت و معنی¬داری بر تاب¬آوری اقتصاد ایران داشته است. این توافق با لغو و برداشته شدن تحریم¬های هسته¬ای علیه ایران تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد ایران و بازارهای جهانی داشته است. اجرای این توافق، تسهیل ورود فناوری و سرمایه¬گذاری¬ شرکت¬های نفتی جهان در ایران را به همراه داشته است.
Dawood Hamidi Maryam Khalili Asl Farhad Khodadad Kashi Abstract In this research, the Iran's economy resilience before and after the JCPOA and the factors affecting it are evaluated. A composite index is used to measure Iran's economic resilience. This index covers the three dimensions of economic stability, welfare effects, concentration and export variety. The results confirm that Iran's economic resilience has changed from 0.31 to 0.51 during the period 1995-2016. It should be mentioned that the size of this index decreased to its lowest level in 2013 due to the sanctions imposed by the United Nations. In addition, variables such as economic complexity, economic freedom, good governance and capital formation have positive and significant effect on the Iran's economy resilience, while the openness of the economy had a negative effect on it. The estimation results of the model show that JCPOA has had a positive and significant effect on Iran's economy resilience. This agreement has had a significant effect on Iran's economy and world markets by canceling and removing nuclear sanctions against Iran. The implementation of this agreement has facilitated the entry of technology and investment of the world's oil companies in Iran.
