رابطه انزوای فردی و اعتیاد به اینترنت با گرایش به رفتارهای پورنوگرافی در دوران کرونا
محورهای موضوعی :زهرا تنها 1 , فاطمه بابایی مطلق 2
1 - استادیار گروه روان¬شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد، خرم‌آباد، ایران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد روان¬شناسی بالینی، گروه روان¬شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: انزوای اجتماعی, اعتیاد به اینترنت, پورنوگرافی, اضطراب کرونا, کرونا ویروس.,
چکیده مقاله :
یکی از پیامدهای انزوای اجتماعی افراد، پناه بردن آن ها به فضای مجازی و استفاده از اینترنت است که ممکن است منجر به اعتیاد آ ن ها به اینترنت شود. دسترسی به رسانه های صریح جنسی و برنامه های پورنوگرافی نیز می تواند متعاقب اعتیاد به اینترنت ایجاد شود که در شرایط قرنطینه ناشی از شیوع ویروس کرونا قابل تأمل است. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با رفتارهای جنسی نامتعارف در دوران کرونا است. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. بدین منظور، تعداد 365 نفر با روش نمونهگیری تصادفی ساده از میان دانشجویان کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد انتخاب شدند و به پرسش نامه های انزوای اجتماعی راسل و همکاران (1976)، اعتیاد به اینترنت یانگ (1998)، مقیاس استفاده از پورنوگرافی کارول و همکاران (2008)، مقیاس استفاده مشکل ساز از پورنوگرافی کر و همکاران (2014) و مقیاس اضطراب بیماری کرونا علی پور و همکاران (1398) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که بین انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با رفتارهای پورنوگرافی رابطه معنی دار مثبت وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که رفتارهای پورنوگرافی از طریق انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت قابل پیشبینی است. بر این اساس، در گام اول، تقریباً 56% از واریانس پورنوگرافی از طریق اعتیاد به اینترنت تبیین شد. در گام دوم، اعتیاد به اینترنت و انزوای اجتماعی 75% از واریانس پورنوگرافی را تبیین کردند. بر این اساس، بین انزوای فردی، اعتیاد به اینترنت و گرایش به رفتارهای پورنوگرافی نقاط تلاقی نظری وجود دارد و به نظر می رسد عوامل فردی و محیطی دیگری نیز در این ارتباط دخیل باشند. با توجه به اینکه این یافته در دوره کرونا به دست آمده است، انجام مطالعات بیشتر و در مقایسه با مطالعه حاضر می تواند مد نظر محققان قرار بگیرد.
One of the consequences of people's social isolation is their seeking refuge in virtual space and using the Internet, which may lead to their addiction to the Internet. Access to sexually explicit media and pornographic programs can also lead to Internet addiction, which can be considered in the quarantine conditions caused by the spread of the Corona virus. Therefore, the aim of the present study is to investigate the relationship between social isolation and Internet addiction with unconventional sexual behaviors in the era of Corona. The current research method is correlation type. For this purpose, 365 people were selected by a simple random sampling method among the undergraduate students of Islamic Azad University, Khorramabad branch, and answered the social isolation questionnaires of Russell et al. (1976), Internet addiction by Young (1998), the scale of pornography use by Carroll et al. The results showed that there is a significant positive relationship between social isolation and Internet addiction with pornographic behaviors. Also, the results of the regression analysis showed that pornographic behaviors can be predicted through social isolation and Internet addiction. Accordingly, in the first step, approximately 56% of the variance of pornography was explained through Internet addiction. In the second step, Internet addiction and social isolation explained 75% of the variance of pornography. Based on this, there are theoretical points of intersection between personal isolation, Internet addiction and pornographic behaviors and it seems that other personal and environmental factors are also involved in this relationship. Considering that this finding was obtained during the Corona period, conducting more studies compared to the present study can be considered by the researchers.
1- اقدسی، ع.، و محمودی، ا. (1390). بررسی رابطه استفاده از اینترنت و انزوای اجتماعی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز). مطالعات جامعه شناسی، 11(11)، 92-79.
2- بایزیدی، ه.، و شیخی، ز. (1397). رابطه اعتیاد به اینترنت با انزوای اجتماعی. پنجمین همایش ملی روانشناسی مدرسه.
3- پورخاتون، ا.، و نیک¬طبع، س. (1390). آسیب¬شناسی روانی- اجتماعی پورنوگرافی در اینترنت. دومین دوره همایش هجوم خاموش.
4- پورشهریاری، م. (1386). مقایسه افسردگی، انزوای اجتماعی و ارتباطات خانوادگی دانش¬آموزان دختر کاربر و غیرکاربر اینترنتی دبیرستان¬های تهران. مطالعات روانشناختی، 3(11)، 49-64.
5- سلیمی، ه.، حاجی¬علیزاده، ک.، عامری سیاهویی، م.، و بهدوست، پ. (1400). نقش میانجی استرس کرونا در رابطه بین اعتیاد به اینترنت با تعارضات و خشونت زناشویی و خانوادگی. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 12(45)، 100-83.
6- سیدهاشمی، س. ق.، حسین¬نژاد، ش.، و حسین¬آبادی، م. (1398). درستی¬آزمایی و قابلیت اعتماد نسخه فارسی مقیاس استفاده مشکل¬زا از پورنوگرافی در میان کاربران سایت¬های شبکه¬های اجتماعی. علوم روانشناختی، 18(75)، 363-372.
7- علی¬پور، ا.، قدمی، ا.، علیپور، ز.، و عبداله¬زاده، ح. (1398). اعتباریابی مقدماتی مقیاس اضطراب بیماری کرونا (CDAS) در نمونه ایرانی. روانشناسی سلامت، 8(32)، 163-175.
8- فیاضی، م.، حسنی، ج.، و محمدخانی، ش. (1395). نقش سیستم¬های مغزی- رفتاری در اعتیاد به اینترنت: بر اساس نظریه تجدیدنظر شده حساسیت به تقویت. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 24(2)، 119-129.
9- ظهرابی، چ.، و فرخی، م. (1400). تحلیل اجتماعی اعتیاد به اینترنت و رابطه آن با انزوای اجتماعی در میان دانش¬آموزان در دوران کرونا. نهمین کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین پژوهش در علوم تربیتی، روان¬شناسی و علوم اجتماعی.
10- محسنی، م.، دوران، ب.، و سهرابی، م. ه. (1385). بررسی اثرات استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی کاربران اینترنت (در میان کاربران کافی نت¬های تهران). مجله جامعه¬شناسی ایران، 7(4)، 72-95.
11- محمدی¬جو، ا. (1392). نقش اینترنت بر انزوای اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. مطالعات رسانه¬ای، 8(22)، 19-30.
1- Carroll, J. S., Padilla-Walker, L. M., Nelson, L. J., OALSEN, c. d., Barry, C. M., Madsen, S. D. (2008).Generation XXX: Pornography Acceptance and Use Among Emerging Adults. Journal of A dolescent Research, 23(1), 1-19.
2- Chebbi, P., Koong, K. S., Liu, L., Rottman, R. (2020). Some Observations on Internet Addiction Disorder Research. Journal of Information Systems Education, 11(3), 97-104.
3- Cranney, S. (2015). Internet Pornography use and Sexual Body Image in a Dutch Sample. International Journal of Sextual Health, 27(3), 1-17.
4- Doring, N., Kramer, N., Mikhailova, V., Brand, M., Kruger, T. H. C., Vowe, G. (2021). Sexual interaction in digital contexts and its implications for sexual health: A conceptual analysis. Front Psychology, 12, 769732.
5- Fisoun, V., Floros, G., Geroukalis, D., Ioannidi, N., Farkonas, N., Sergentani, E., ... & Siomos, K. (2012). Internet addiction in the island of Hippocrates: the associations between internet abuse and adolescent off‐line behaviours. Child and Adolescent Mental Health, 17(1), 37-44.
6- Grifftths, (2005). A omponnnss’ modll of dddoooooo within a biopsychosocial framework. Journal of Substance use, 10(4), 191-197.
7- Jatmiko, M. I., Syukron, M., Mekarsari, Y. (2020). Covid-19, Harassment and Social Media: A Study of Gender-Based Violence Facilitated by Technology during the Pandemic. The Journal of Society and Media, 4(2), 319–347.
8- Jest, D. V., Lee, E. E., Cacioppo, S. (2020). Battling the Modern Behavioral Epidemic of Loneliness: Suggestions for Research and Interventions. JAMA Psychiatry, 77(6), 553-554.
9- Kim, J., LaRose, R., & Peng, W. (2009). Loneliness as the cause and the effect of problematic Internet use: The relationship between Internet use and psychological well-being. Cyberpsychology & behavior, 12(4), 451-455.
10- Kor, A., Zilcha-Mano, S., Fogel, Y. A., Mikulincer, M., Reid, R. C., & Potenza, M. N. (2014). Psychometric development of the problematic pornography use scale. Addictive behaviors, 39(5), 861-868.
11- Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S., Mukophadhyay, T., Scherlis, W. (1998). Internet paradox: A social technology that reduces social involvement and psychological well-being? American Psychologist, 53(9), 1017–1031.
12- Leigh-Hunt, N., Bagguley, C., Bash, K., Turner, V., Turnbull, S., Valtorta, N., Caan, W. (2017). An overview of systematic reviews on the public health consequences of social isolation and loneliness. Public Health, 152,157-171.
13- Lubis, M., & Handayani, D. O. D. (2022). The relationship of personal data protection towards internet addiction: Cyber crimes, pornography and reduced physical activity. Procedia Computer Science, 197, 151-161.
14- Marston, H. R., Musselwhite, C., & Hadley, R. A. (2020). COVID-19 vs Social Isolation: the impact technology can have on communities, social connections and citizens. The British Society of Gerontology.
15- Omer, S. B., Malani, P., Rio, C. (2020). The COVID-19 Pandemic in the USA Clinical Update. JAMA, 323(18), 1767-1768.
16- Ornell, F., Schuch, J. B., Sordi, A. O., Paim Kessler, F. H. (2020). “Pandemic fear” and COVID-19: mental health burden and strategies. Braz J Psychiatry, 42(3), 232–235.
17- Pantell, M., Rehkopf, D., Jutte, D., Syme, S. L., Balmes, J., & Adler, N. (2013). Social isolation: a predictor of mortality comparable to traditional clinical risk factors. Am J Public Health, 103(11), 2056-62.
18- Qaderi, K., Yazdkhasti, M., Zangeneh, S., Behbahani, B. M., Kalhor, M., Shamsabadi, A., Jesmani, Y., Norouzi, S., Kajbafvala, M., Khodavirdilou, R., Rahmani, N., Namadian, M., Ezabadi, S. G., Alkatout, I., Mehraeen, E., Rasoal, D. (2023). Changes in sexual activities, function, and satisfaction during the COVID-19 pandemic era: a systematic review and meta-analysis. Sexual Medicine, 11(2), qfad005.
19- Rice, E., Rhoades, H., Winetrobe, H., Sanchez, M., Monotoya, J., Plant, A., Kordis, T. (2012). Sexually explicit cell phone messaging associated with sexual risk among adolescents. Pediatrics, 130(4), 667-673.
20- Russell, D. W. (1996). UCLA Loneliness Scale (Version 3): Reliability, validity, and factor structure. Journal of personality assessment, 66(1), 20-40.
21- Thomsen, K. R., Fjorback, L. O., Moller, A., Lou, H. C. (2014). Applying incentive sensitization models to behavioral addiction. Neuroscience & Bio behavioral Reviews , 45, 343-349.
22- Uzieblo, K., & Prescott, D. (2020). Online pornography use during the COVID-19 pandemic: Should we worry? Part I. Sexual Abuse-blogspot, 1-3.
23- World Health Organization (2020). World Health Statistics. Document Translation Instructions
24- Xia, N., & Li, H. (2018). Loneliness, social isolation, and cardiovascular health. Antioxidants & redox signaling, 28(9), 837-851.
25- Xia, S., Liu, M., Wang, C., Xu, W., Lan, Q., Feng, S., Qi, F., Bao, L., Du, L., Liu, S., Qin, C., Sun, F., Shi, Z., Zhu, Y, Jiang, S., Lu, L. (2020). Inhibition of SARS-CoV-2 (previously 2019-nCoV) infection by a highly potent pan-coronavirus fusion inhibitor targeting its spike protein that harbors a high capacity to mediate membrane fusion. Cell Research, 30, 343–355.
26- Xin, Y., Zhao, C., Zhu, H., & Gao, M. (2018, May). A survey of malicious accounts detection in large-scale online social networks. In 2018 IEEE 4th international conference on big data security on cloud (bigdatasecurity), IEEE international conference on high performance and smart computing,(HPSC) and IEEE international conference on intelligent data and security (IDS) (pp. 155-158). IEEE.
27- Yau, Y. H. C., Crowley, M. J., Mayes, L. C., & Potenza, M. N. (2012). Are internet use and video-game playing addictive behaviors? Biological, clinical and public health implications for youths and adults. Minerva Psichiatrica, 53, 153–170.
28- Young, K. S. (1998). Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder. Cyber Psychology & Behavior, 1, 237-244.
29- Zavaleta, D., Samuel, K., & Mills, C. (2014). Social isolation: A conceptual and measurement proposal (OPHI Working Paper No. 67). University of Oxford.
رابطه انزوای فردی و اعتیاد به اینترنت با گرایش به رفتارهای پورنوگرافی در دوران کرونا
زهرا تنها1*، فاطمه بابایی مطلق2
1. استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد، خرم‌آباد، ایران. (نویسنده مسئول)
2. دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
fatemeh.babaie.motlagh@gmail.com
تاریخ دریافت: [21/4/1402] تاریخ پذیرش: [3/5/1402]
چکیده
یکی از پیامدهای انزوای اجتماعی افراد، پناه بردن آنها به فضای مجازی و استفاده از اینترنت است که ممکن است منجر به اعتیاد آنها به اینترنت شود. دسترسی به رسانههای صریح جنسی و برنامههای پورنوگرافی نیز میتواند متعاقب اعتیاد به اینترنت ایجاد شود که در شرایط قرنطینه ناشی از شیوع ویروس کرونا قابل تأمل است. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با رفتارهای جنسی نامتعارف در دوران کرونا است. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. بدین منظور، تعداد 365 نفر با روش نمونهگیری تصادفی ساده از میان دانشجویان کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد انتخاب شدند و به پرسشنامههای انزوای اجتماعی راسل و همکاران (1976)، اعتیاد به اینترنت یانگ (1998)، مقیاس استفاده از پورنوگرافی کارول و همکاران (2008)، مقیاس استفاده مشکلساز از پورنوگرافی کر و همکاران (2014) و مقیاس اضطراب بیماری کرونا علیپور و همکاران (1398) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که بین انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با رفتارهای پورنوگرافی رابطه معنیدار مثبت وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که رفتارهای پورنوگرافی از طریق انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت قابل پیشبینی است. بر این اساس، در گام اول، تقریباً 56% از واریانس پورنوگرافی از طریق اعتیاد به اینترنت تبیین شد. در گام دوم، اعتیاد به اینترنت و انزوای اجتماعی 75% از واریانس پورنوگرافی را تبیین کردند. بر این اساس، بین انزوای فردی، اعتیاد به اینترنت و گرایش به رفتارهای پورنوگرافی نقاط تلاقی نظری وجود دارد و بهنظر میرسد عوامل فردی و محیطی دیگری نیز در این ارتباط دخیل باشند. با توجه به اینکه این یافته در دوره کرونا بهدست آمده است، انجام مطالعات بیشتر و در مقایسه با مطالعه حاضر میتواند مد نظر محققان قرار بگیرد.
واژگان کلیدی: انزوای اجتماعی، اعتیاد به اینترنت، پورنوگرافی، اضطراب کرونا، کرونا ویروس.
1- مقدمه
اپیدمی ویروس کرونا1 در حالی به یک رویداد جهانی تبدیل شد که بر اثر آن صدها میلیون انسان در سراسر جهان خود را قرنطینه کردند، درحالی‌که پیامدهای بهداشتی و درمانی کرونا باید مسئله اصلی مورد مطالعه میبود، امّا نمیتوان از مسائل روانشناختی که افراد در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی با آن درگیر بودند، چشمپوشی کرد. زندگی در قرنطینه بهرغم پیامدهای مثبتی که بهدنبال داشت گاهاً منجر به برخی اثرات منفی روانشناختی نیز شد. یکی از اثرات منفی زندگی در قرنطینه کاهش روابط بین فردی بود که ممکن است نوعی احساس تنهایی2 را بهدنبال داشته باشد (Jeste, Lee & Caciappo, 2020). نتایج مطالعات لیق-هانت، باگولی، باش، ترنر، ترنبال، والتورا و همکاران3 (2017) و ژاو و لی4 (2018) نشان میدهد که احساس تنهایی معمولاً با نشانههای انزوای اجتماعی5 همراه است.
انسان ذاتاً موجودی اجتماعی است و تعاملات فعال نقش مهمی در نوسانات روانی او ایفا میکند (Pantell, Rehkopf, Jutte, Syme, Balmes & Adler, 2013). انتظار میرود شرايط سخت ناشي از اين ويروس همه‌گير، با دستورات دوری اجتماعی و ماندن در خانه با احساس ترس، ناامنی، عدم‌کنترل و عصبانیت همراه باشد. بسیاری از مباحث سایکودینامیک در روانشناسی به تلاش انسان برای حفظ ارتباط و مقابله با ترس از مرگ تأکید دارند (Xia, Liu, Wang, Xu, Lan, Feng & et al., 2020). تلاش برای حفظ ارتباط و ماندن در روابط حتی سطحی، نشان از این میل ذاتی دارد. تمایل به تنهایی و فرورفتن در خود زمینه ابتلاء به برخی اختلالات روانی را فراهم میکند و گاهاً اختلالات موجود را تشدید میکند. همسو با پیش‌بینی‌های سازمان بهداشت جهانی6 (2020) مبنی بر افزایش آمار ابتلاء به انواع اختلالات افسردگی، نشانگان افزایش تمایل به‌تنهایی و انزوای فردی و اجتماعی گواهی بر این پیشبینی است (Marston, Musselwhite & Hadley, 2020). اولین نشانههای ابتلاء به افسردگی در محیطهای خانوادگی به شکل زودرنجی و پرخاشگری کلامی خود را نشان میدهد (Ornell, Schuch, Sordi & Paim Kessler, 2020). اجتناب از برقراری روابط نزدیک، اکتفاء به تماسهای تلفنی در مواقع ضروری، اجتناب از حضور در گردهمآییهای خانوادگی و دوستانه و گرایش به فضای مجازی از نشانههای انزوای فردی و اجتماعی پس از کرونا است (Omer, Malani & Rio, 2020; WHO, 2020). کرات، پاترسون، لاندمارک، کیسلر، ماکوفادیهای و شرلیس7 (1998) نشان دادند که وابستگی به فناوریهای نوین مانند اینترنت، الزام و تعهد اجتماعی افراد را نسبت به دنیای واقعی کاهش میدهد و درنتیجه، سلامت روان آنها را تضعیف میکند و باعث بروز آسیبهای روانی – اجتماعی، انزوای اجتماعی و تنهایی میشود. درنتیجه، افراد سعی میکنند این آسیبها را با اینترنت جبران کنند که در یک دور باطل گرفتار میشوند و روابط آنها با خانواده کم شده و بر میزان انزوای اجتماعی آنها افزوده میشود (محسنی، دوران و سهرابی، 1385).
با توجه به گرایش زیاد به استفاده از فضای مجازی، احتمالاً با پدیده اعتیاد به اینترنت8 (Young, 1998) در دوران پساکرونا مواجهایم که علائم آن در دوره شیوع بیماری نیز قابل‌توجه بود. پدیدهای نه‌چندان غریب که مدتهاست حجم گستردهای از بدنه ادبیات پژوهش حوزه اختلالات مرتبط با فضای مجازی را به خود اختصاص داده است. استفاده بیش‌ازحد از اینترنت میتواند بهطور قابل‌توجهی بر دیگر زمینههای زندگی مانند روابط، تحصیلات، کار، سلامتی و احساسات تأثیرگذار باشد (Chebbi, Koong, Liu & Rottman, 2020). فارغ از نشانههای ابتلاء به اعتیاد به اینترنت، تأثیر این اختلال و همراهی آن با سایر اختلالات روانی میتواند زمینه مداخله متخصصان حوزه بهداشت روان را ضروریتر کند (Vaidya, Jaiganesh & Krishnan, 2016). فضای مجازی، فضایی متناقض با فرصتهای بی‌شمار و البته تهدیدهای پیشبینی نشدهای نیز هست. اعتیاد به اینترنت زمینه انزوای فردی و اجتماعی افراد را تسریع میکند و محیطی را به ارمغان میآورد که فرد بدون تعامل رودررو میتواند آنطور که تمایلات درونی ایجاب میکنند، خود را نشان دهند (محمدیجو، 1392). شرط‌بندی آنلاین و قماربازی‌های مداوم نیز در جوانان بهعنوان پدیدهای هم لاکچری و هم سرگرم‌کننده رواج یافته است. این پدیده از دیدگاه جامعه‌شناختی قابلیت بررسی دارد چرا که سرگرم شدن به قیمت حتی ورشکست شدن در بین قماربازان گاهاً یک افتخار است (Zavaleta, Samuel & Mills, 2014).
از دیدگاه روانشناختی، تکانههایی که فرد را وادار به استفاده مکرر از اینترنت و قمار میکند بخشهایی از مغز را تحت تأثیر قرار میدهد. متخصصان علوم اعصاب با بررسی مناطق مغزی افراد معتاد به فضای مجازی ارتباط بین مغز و رفتارهای نابهنجار را تشریح میکنند (فیاضی، حسنی و محمدخانی، 1395). یافتههای جدید علمی ثابت کرده است که سازوکار شکلگیری و تأثیر اعتیاد مجازی یا اینترنتی بر مغز انسان که از طریق ترشح هورمون دوپامین اتفاق میافتد همانند اعتیاد به مواد مخدر است و همانطور که فرد معتاد به مواد مخدر با شروع مصرف می‌بایست مقدار و فواصل و نوع ماده مصرفی خود را برای احساس لذت به‌تدریج افزایش و ارتقاء دهد، فرد معتاد به اینترنت هم همین مسیر را طی میکند، با این تفاوت که وسایل و ابزار این نوع از اعتیاد به‌راحتی در دسترس همگان قرار دارد و روزانه در حال استفاده از آن هستیم (Thomsen, Fjorback, Moller & Lou, 2014). کرانی9 (2015) شاخصهای تکانههای مهار نشده، اشتغال ذهنی، استفاده بیش‌ازحد، انزوا، اختلال در کنترل زمان و تلاش افراطی برای اینترنت و اختلال در تصمیمگیری را علائم اصلی اعتیاد به اینترنت در نظر گرفتند. این در حالیست که استفاده از اینترنت میتواند افراد را به سمت استفاده از فیلمهای پورنوگرافی و نامتعارف نیز بکشاند (پورخاتون و نیکطبع، 1390؛ Rice, Rhoades, Winetrobe, Sanchez, Monotoya, Plant & et al., 2012؛ Xin, Zhao, Zhu & Gao, 2018، سیدهاشمی، حسیننژاد و حسینآبادی، 1398).
بر اساس نتایج برخی از مطالعات، پورنوگرافی10، رفتارهای جنسی مجازی و استفاده از فضای اپلیکیشنهای دارای قابلیت تماس تصویری، جایگزین تعاملات نزدیک افراد در دوران قرنطینه کرونا شد (Uzieblo & Prescott, 2020، Qaderi, Yazdkhasti, Zangeneh, Behbahani, Kalhor, Shamsabadi & et al., 2023) و رفتارهای جنسی در این دوران بهدنبال انزوای فردی و اجتماعی افراد، ممکن است روند متفاوتی نشان داد (Jatmiko, Syukron & Mekarsari, 2020). درواقع، انزوای اجتماعی در دوره شیوع کرونا و بهدنبال آن تمایل به سمت استفاده مفرط از فضای مجازی میتواند زمینهساز گرایش افراد به سمت رفتارهای جنسی مجازی و نامتعارف (Doring, Kramer, Mikhailova, Brand, Kruger & Vowe, 2021) یا اعتیاد به پورنوگرافی (Grifftths, 2005) باشد. کنترل سایتهای دارای بستر جنسی از سوی مدیران همواره مدنظر بوده است، امّا واقعیت امر نشان میدهد روزانه اپلیکیشنهای جدیدی جهت رفع فیلتر وب سایتهای غیرمجاز طراحی میشود. انتقال جهانی تصاویر و اطلاعات جنسی اثرات زیادی بر روابط اجتماعی در جوامعی مانند ایران دارد و نوع تعاملات بین زنان و مردان را به چالش کشانده است. قاعدتاً خلاقیت جوانان در دوران شیوع کرونا ممکن است راههای جدیدی برای کسب درآمد از طریق انتشار تصاویر و ویدئوهای جنسی فراهم کند. از سوی دیگر، پورنوگرافی ممکن است شکل جدیدی به خود بگیرد و امکان روابط جنسی نزدیک حتّی در مسافتهای دور را برای افراد عادی نماید. مسئلهای که با اصل ارتباطات انسانی نزدیک و صمیمانه در تناقض است.
با توجه به آنچه عنوان شد و لزوم توجه ویژه به مسائل روانشناختی در دوره شیوع کرونا، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با تمایل به پورنوگرافی در جامعهای از دانشجویان در دوره همهگیری ویروس کرونا انجام شد.
2- مرور مبانی نظری و پیشینه
محسنی و همکاران (1385) نشان دادند که بین زمان استفاده از اینترنت در طول شبانه روز و انزوای اجتماعی رابطه معنیدار معکوس وجود دارد. اقدسی و محمودی (1390) نشان دادند که رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و انزوای اجتماعی معنیدار، مثبت ومستقیم بوده وهمچنین میزان استفاده از اینترنت وعضویت در شبکههای اجتماعی نیز با ابعاد انزوای اجتماعی (احساس یاس، عجز و احساس تنهایی) رابطه مثبت و مستقیم دارد. بایزیدی و شیخی (1397) نشان دادند که ضریب همبستگی بین اعتیاد به اینترنت و انزوای اجتماعی نشاندهنده ارتباط مثبت بین این دو متغیر بود. بنابراین، با کنترل استفاده از اینترنت میتوان انزوای اجتماعی را کاهش داد. سیدهاشمی و همکاران (1398) در مطالعه خود نشان دادند که مقیاس پورنوگرافی در کاربران شبکههای اجتماعی از روایی لازم برخوردار است و این بدان معناست که کاربران شبکههای اجتماعی در ایران گرایش به تماشای فیلمهایی با محتوای پورن دارند. ظهرابی و فرخی (1400) در مطالعهای نشان دادند که بین انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت همبستگی مثبت و معنیداری وجود دارد. یعنی با افزایش وابستگی افراطی یه اینترنت، میزان انزوای اجتماعی دانشآموزان در دوره کرونا بیشتر میشود. سلیمی، حاجیعلیزاده، عامری سیاهویی و بهدوست (1400) در مطالعه خود نشان دادند که استفاده آسیبزا از اینترنت در دوران کرونا باعث میشود تا افراد سطحی از استرس را تجربه کنند و این استرس میتواند وارد مرزهای زناشویی و خانوادگی شود و موجب تعارضات و خشونتهای زناشویی و خانوادگی شود.
در مطالعات خارج از کشور نیز این روابط مورد بررسی قرار گرفته است که در اینجا به برخی از آنها اشاره میشود. کیم، لارز و پنگ11 (2009) در مطالعه خود به این نتیجه رسیدند که یکی از انگیزه‌های اصلی استفاده از اینترنت در افراد، تسکین مشکلات روانی-اجتماعی (مانند تنهایی، افسردگی) است. این مطالعه نشان داد که افرادی که تنها بودند یا مهارت‌های اجتماعی خوبی نداشتند، می‌توانستند به جای رهایی از مشکلات اصلی خود، رفتارهای اجباری قوی در استفاده از اینترنت ایجاد کنند که منجر به پیامدهای منفی زندگی میشود (مانند آسیب رساندن به سایر فعالیتهای مهم مانند کار، مدرسه یا روابط مهم). انتظار میرفت چنین پیامدهای منفی افزایش یافتهای افراد را از فعالیتهای اجتماعی سالم منزوی کند و آنها را به سمت تنهایی بیشتر سوق دهد. فیسون، فلوروس، گروکالسی، ایونیدی، فارکوناس و سرگنتانی12 (2012) در مطالعه خود نشان دادند که رفتارهای ضداجتماعی و پرخاشگرانه با افزایش الگوی سوء استفاده از اینترنت در هر دو جنس ارتباط معنیداری داشت. پسران و دختران پروفایلهای مشخصی از ترجیحات آفلاین و آنلاین داشتند. پسران تمایل به فعالیتهای آنلاین علاقه‌محور داشتند زیرا سطح رفتار اعتیادآور آنها افزایش مییابد، در حالیکه دختران علاقهمند به فعالیتهای آنلاین ارتباط محور بودند. لوبیس و هندیانی13 (2022) در مطالعه خود به این نتیجه رسیدند که اینترنت بهعنوان یک پلتفرم پیامدهای منفی در قالب اعتیاد به همراه داشته است که در آن کاربران خاصی بهدلیل در دسترس بودن و دسترسی به دادههای شخصی میتوانند آسیب به فرد یا جامعه وارد کنند. در نتیجه، جرایم سایبری، هرزه‌نگاری و کاهش فعالیت بدنی، نمونههای متعددی از هدایت نادرست کاربر برای دستیابی به هدف مبتنی بر تمایل آنها به سمت اعتبار، کنجکاوی، استقلال، لذت، ثروت و غیره است که رفتار کاربر را در این فرآیند هدایت میکند.
3- روششناسی
روش پژوهش از نظر هدف بنیادی و با توجه به روش جمعآوری دادهها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دختر و پسر دوره کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد به تعداد 7133 نفر (3299 زن و 3834 مرد) است. در این پژوهش دانشکدهها به چهار طبقه اصلی علوم انسانی، علوم پایه، فنّی مهندسی و حقوق تقسیم شدند. با توجه به تعداد افراد جامعه در مجموع 365 نفر از دانشکدههای مختلف به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ملاکهای ورود افراد به پژوهش عبارت بود از: بهدست آوردن نمره بالا در آزمون اضطراب کرونا که در این پژوهش بهعنوان ملاکی برای درگیری افراد با مقوله بیماری کرونا بود و حداقل یک‌بار استفاده از پورنوگرافی. میانگین سنی نمونه 46/22 با انحراف استاندارد 99/2 در دامنه 18 تا 38 سال بود. اطلاعات مورد نیاز برای این مطالعه، از طریق اجرای 4 پرسشنامه و 1 مقیاس اندازهگیری بهدست آمد. به این طریق که ابتدا، برای انجام مطالعه مقدماتی 33 نفر از دانشجویان انتخاب و به پرسشنامه اولیه پاسخ دادند. سپس، اطلاعات جمع‌آوری‌شده تجزیه‌وتحلیل شد و پس از اطمینان از ویژگیهای فنّی و استاندارد بودن پرسشنامهها فرم نهایی تهیه و برای جمعآوری اطلاعات استفاده شد. اجرای آزمونها بهصورت آنلاین بوده و اطلاعات از طریق ارتباط در فضای مجازی جمعآوری شد. بهمنظور تجزیه‌وتحلیل آماری دادههای پژوهش از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. برای بررسی رابطه انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با رفتارهای جنسی نامتعارف از آزمون همبستگی استفاده شد و بهمنظور پیشبینی رفتارهای جنسی نامتعارف از طریق عوامل انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت آزمون رگرسیون گام‌به‌گام مورداستفاده قرار گرفت.
3-1- ابزار پژوهش
الف) مقیاس انزوای اجتماعی: اولین نسخه این آزمون توسط راسل14 (1996) ساخته شده بود. این نسخه در ابتدا از 20 جمله تشکیل شده بود که همگی میزان تنهایی فرد را نشان میداد. ازآنجاکه هر 20 جمله بهصورت منفی نگاشته شده بود و ممکن بود در فرد نگرشی منفی ایجاد کند، روایی این آزمون موردبررسی قرار گرفت و بهصورت آزمونی با 9 جمله مثبت و 10 جمله منفی در نظر گرفته شد. نسخه جدید آن از نظر جملهبندی و نحوه پاسخ، بهگونهای ساده شد که استفاده از کاربرد آن در مورد افراد غیر تحصیل کرده و همچنین، سالمندان امکان‌پذیر است. ضریب آلفای کرونباخ این آزمون در نمونههای متفاوت بزرگ‌سالان، دانشجویان و معلّمان بین 94/0 تا 89/0 محاسبه شده است. همچنین، این آزمون همبستگی بالایی با مقیاسهای احساس تنهایی، حمایت اجتماعی، شخصیت، خلق و غیره نشان داده است. پورشهریاری (1386) میزان آلفای کرونباخ برای این آزمون را 68/0 گزارش کرده است. میزان آلفای کرونباخ این پرسشنامه در پژوهش حاضر 77/0 بهدست آمد.
ب) آزمون اعتیاد به اینترنت: این پرسشنامه توسط یانگ (1998) ساخته شده است. 20 سؤال 5 لیکرتی دارد و شامل سه بخش اعتیاد به اینترنت (0-49)، در معرض اعتیاد (50-79) و عدم اعتیاد به اینترنت (80-100) است. یو، کرولی، مایز و پتنزا15 (2012) پایایی محاسبه شده این آزمون را بیش از 90/0 گزارش کردند. قاسم‌زاده و همکاران (1386) میزان آلفای کرونباخ برای این پرسشنامه را 88/0 گزارش کردند. در مطالعه حاضر میزان آلفای کرونباخ 82/0 بهدست آمد.
پ) مقیاس استفاده از پورنوگرافی: در این پژوهش برای ارزیابی فراوانی استفاده عامدانه از پورنوگرافی ابتدا تعریفی از پورنوگرافی ارائه شد و سپس، در قالب یک سؤال از آزمودنیها پرسیده شد که در 6 ماه گذشته بهطور میانگین شما چند وقت یک‌بار به شکل عامدانه از پورنوگرافی استفاده کردهاید (Carroll, Padilla-Walker, Nelson, OALSEN, Barry & Madsen, 2008). آزمودنیها بین 6 گزینه پاسخ خود را انتخاب میکردند: اصلاً ندیدم (1)، یک‌بار در 6 ماه (2)، یک‌بار در هر ماه (3)، یک‌بار در هفته (4)، چند بار در هفته (5)، هر روز یا تقریباً هر روز (6). به‌این‌ترتیب، آزمودنیهایی موردبررسی قرار گرفتند که در 6 ماه گذشته از پورنوگرافی استفاده کرده بودند و در ادامه، به پرسشنامه استفاده عامدانه از پورنوگرافی پاسخ دادند.
ت) مقیاس استفاده مشکلساز از پورنوگرافی: این مقیاس یک ابزار 12 آیتمی است که به‌وسیله کر، زیلچامانو، فوگل، میکولینسر، رید و پوتنزا16 (2014) طراحی شده است. این ابزار از یک مقیاس لیکرت 6 درجهای برخوردار است و چهار مؤلفه دارد: مشکلات روانشناختی و اجتماعی، تمایل شدید به استفاده، ناتوانی در کنترل و استفاده بهمنظور فرار یا پرهیز از هیجانهای منفی. آلفای کرونباخ زیر مقیاسها به ترتیب 91/0، 86/0، 75/0 و 93/0 گزارش شده است. میزان آلفای کرونباخ در مطالعه حاضر برای خرده مقیاسها به ترتیب 85/0، 90/0، 79/0 و 85/0 بهدست آمد.
ث) مقیاس اضطراب بیماری کرونا: این پرسشنامه در زمان همهگیری بیماری کرونا توسط علیپور، قدمی، علیپور و عبدالهزاده (1398) ساخته شد و دارای 18 سؤال است که بر اساس طیف لیکرت 4 درجهای نمرهگذاری میشود. دو عامل علائم روانی و علائم جسمانی در این پرسشنامه وجود دارد. دامنه نمره در این آزمون بین 0 تا 54 است. نمره بالا نشاندهنده اضطراب کرونا است. پایایی آن با مقدار آلفای کرونباخ 91/0 برای کل پرسشنامه و 87/0 برای عامل اول و 86/0 برای عامل دوم مورد تأیید قرار گرفت. همچنین، روایی آن با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی مورد بررسی قرار گرفته است. میزان آلفای کرونباخ این پرسشنامه در مطالعه حاضر 77/0 بهدست آمد.
4- یافته‌ها
ابتدا یافتههای توصیفی (میانگین، انحراف معیار، کمترین و بالاترین نمره) هر متغیر ارائه میشود.
بر اساس نتایج جدول فوق، میانگین اضطراب کرونا (45/44) نشاندهنده وجود اضطراب کرونا در افراد شرکتکننده پژوهش حاضر است. میانگین اعتیاد به اینترنت (23/60) نشاندهنده این است که بیشتر افراد شرکتکننده در معرض اعتیاد به اینترنت هستند.
جدول 1. شاخصهای توصیفی متغیرهای انزوای اجتماعی، اعتیاد به اینترنت، رفتارهای جنسی و اضطراب کرونا
متغیر | میانگین | انحراف معیار | کمترین نمره | بالاترین نمره |
انزوای اجتماعی | 11/47 | 08/1 | 20 | 100 |
اعتیاد به اینترنت | 12/32 | 60/0 | 0 | 100 |
رفتارهای جنسی | 12/25 | 61/1 | 12 | 32 |
اضطراب کرونا | 45/44 | 01/1 | 0 | 54 |
جدول 2. ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش
متغیر | 1 | 2 | 3 |
1- انزوای اجتماعی | 1 |
|
|
2-اعتیاد به اینترنت | **59/0 | 1 |
|
3-پورنوگرافی | **64/0 | **85/0 | 1 |
**P≤01/0
نتایج ماتریس همبستگی ارائه‌شده در جدول 2 نشان میدهد؛ ارتباط بین پورنوگرافی و انزوای اجتماعی (64/0) و اعتیاد به اینترنت (85/0) مثبت و معنیدار است؛ بنابراین، فرضیههای پژوهش که حاکی از ارتباط معنیدار دو متغیر انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با پورنوگرافی بود، مورد تأیید است. بهمنظور تعیین سهم هر یک از متغیرهای انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت در پورنوگرافی از تحلیل رگرسیون چندگانه (گام‌به‌گام) استفاده شد.
جدول 3. تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام متغیر پورنوگرافی با متغیرهای پیش‌بین
گام | متغیرها | R | R2 | R2 تعدیل‌شده | خطای استاندارد برآورد شده | B | P |
1 | اعتیاد به اینترنت | 75/0 | 56/0 | 56/0 | 71/0 | 75/0 | 000/0 |
2 | اعتیاد به اینترنت و انزوای اجتماعی | 86/0 | 75/0 | 74/0 | 54/0 | 50/0 | 000/0 |
در گام اول، با توجه به ضریب تعیین R2 اعتیاد به اینترنت 56% از تغییرات پورنوگرافی را تعیین میکند که مقدار معنیداری است. در گام بعدی، متغیر انزوای اجتماعی وارد تحلیل میشود که ضریب تعیین از 56% به 75% درصد افزایش مییابد. بدین معنی که اعتیاد به اینترنت و انزوای اجتماعی درمجموع 75% درصد تغییرات پورنوگرافی را پیشبینی میکنند.
5- بحث و نتیجهگیری
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین انزوای فردی و اعتیاد به اینترنت با گرایش به رفتارهای پورنوگرافی در دوران کرونا در گروهی از دانشجویان انجام گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که بین انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با پورنوگرافی رابطه مثبت معنیداری وجود دارد و دو متغیر انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت توانستند تا 75% از واریانس پورنوگرافی را تبیین کنند که مقدار آن قابل‌توجه بود. این یافته با نتایج مطالعات کیم و همکاران (2009)، فیسون و همکاران (2012)، قادری و همکاران (2023)، لوبیس و هندیانی (2022)، محسنی و همکاران (1385)، اقدسی و محمودی (1390)، بایزیدی و شیخی (1397)، سیدهاشمی و همکاران (1398)، ظهرابی و فرخی (1400)، سلیمی و همکاران (1400) همسو است.
بهرغم اینکه استفاده از اینترنت میتواند زندگی نسل امروز را با تحولات ویژهای همراه سازد، عواقب منفی استفاده از آن بهویژه در قشر نوجوان و جوان نگرانکننده است. بهخصوص استفاده از اینترنت بهمنظور دسترسی به فیلمهای مستهجن که در بستر فرهنگی جامعه کنونی ایران زنگ خطر بزرگی است. در جامعهای که گفتگو درباره مسائل جنسی تابو محسوب میشود، استفاده از اینترنت و بودن در فضای مجازی زمینهساز تهییج جنسی، بیان و ابراز احساسات جنسی و تعامل مجازی با جنس مخالف شده است بهگونهای که ارتباط دوسویهای بین اعتیاد به اینترنت و تمایل به سمت تماشای فیلمهای خارج از عرف دیده میشود که نتایج مطالعه حاضر نیز نشاندهنده آن بود. این ارتباط بهگونهای است که نتایج برخی از مطالعات نشان دادهاند که برخی از افراد حتی زمانیکه متن حاوی مسائل جنسی برایشان ارسال میشود نیز تمایل بیشتری به روابط جنسی از خود نشان میدهند (Rice et al., 2012)؛ بنابراین، به نظر میرسد که استفاده بیش از اندازه از محتوای جنسی در فضای مجازی نوعی اعتیاد جنسی را بهدنبال خواهد داشت. یانگ (1999) عنوان میکند که سه عامل گمنامی، تسهیلات و فرار، علت اعتیاد جنسی در محیط آنلاین است. این ناشناسی و گمنامی در محیط مجازی به فرد این امکان را میدهد که بدون ترس از شناخته شدن به هر گونه خیالپردازی روی آورد و بهطور موقت و کاذب از مسائل واقعی زندگی دور شود که با خود نوعی بی‌مسئولیتی را به همراه میآورد.
به‌طورکلی، گرایش به استفاده عامدانه از پورنوگرافی خود نوعی اعتیاد به دنبال دارد که با اعتیاد به استفاده از اینترنت همپوشانی دارد. از نظر گریفتز (2005) فرد در شرایط ابتلاء به اعتیاد، رفتارهای پورنوگرافی به مهمترین فعالیت زندگیاش تبدیل شده و بر تفکر (مشغلههای ذهنی و تحریفات شناختی)، احساسات (ولع و تمایلات شدید) و رفتار (تضعیف و بدتر شدن رفتارهای اجتماعی) فرد غالب میشود. بهطوری که حتی وقتی افراد واقعاً در این فعالیتها درگیر نیستند درباره دفعات بعدی که از آن استفاده خواهند کرد، فکر میکنند؛ نوعی تغییر خلق در این افراد مشاهده میشود و حالات و تجارب روانی توأم با راهبردهای مقابلهای در آنها دیده میشود؛ افراد درگیر برای دستیابی به اثرات سابق پورنوگرافی، مقادیر استفاده آن را افزایش میدهند؛ افراد درگیر در زمان توقف رفتارهای پورنوگرافی حالات احساسی ناخوشایند با اثرات جسمانی مانند لرزش، خلق‌وخوی دمدمی، تحریک‌پذیری و ... گزارش میکنند؛ این افراد تعارضات بین فردی دارند و این مسئله با فعالیتهای دیگر آنها در تعارض است؛ این افراد دورههای عود و بازگشت را تجربه میکنند. بر اساس این مدل، به نظر میرسد که گرایش به استفاده از پورنوگرافی در شرایط انزوای فردی تشدید خواهد شد. همراهی این انزوا با استفاده بیمارگونه از اینترنت، اعتیاد به پورنوگرافی را به دنبال خواهد داشت که نتایج این مطالعه نیز مؤید همین نکته بود.
از سوی دیگر، متخصصان جنسی معتقدند که گرایش و وابستگی به فیلمهای پورن، سبب دوری و انزوای فرد از اجتماع و کاهش روابط اجتماعی او میشود، این افراد معمولاً اعتمادبه‌نفس پایینی دارند و ازآنجایی‌که نیازهای جنسی خود را از طریق استفاده از تصاویر مستهجن و خودارضایی برطرف میسازند، هیچ تمایلی به برقراری ارتباطات اجتماعی و صمیمیت با دیگران نشان نمیدهند (Doring et al., 2021). خود انزوا و احساس تنهایی نیز بهویژه در قشر جوان، تمایل آنها را به این‌گونه فیلمها بیشتر میکند؛ بنابراین، بهنظر میرسد که بین انزوای فردی و گرایش به پورنوگرافی نیز رابطه دوسویهای وجود دارد و گاهاً یکی زمینهساز بروز دیگری میشود.
در یک تبیین میتوان معنای انزوای اجتماعی را با فقدان شبکههای اجتماعی معنادار برابر دانست. واژه معنادار به تحقق نیازهای اجتماعی فرد اشاره دارد. ارتباطات اجتماعی سنگ بنای اصلی جوامع بشری است. در انزوای اجتماعی توسعه شبکههای ارتباطی سختتر شده و تعداد بیشتری از مرد ازلحاظ اجتماعی منزویتر شده و از مشارکت اجتماعی دست میکشند. کاهش روابط حمایتی و اختلال در روابط گرم و صمیمانه انواع اختلالات فردی را به همراه دارد. ضمن اینکه تغییر در هنجارها، ارزشها و خرده‌فرهنگ‌ها نیز اتفاق خواهد افتاد. جامعه ایرانی بهعنوان یک جامعه در حال گذار، در چالش بین سنت و مدرنیته، با نسلی روبه‌روست که رویارویی با فضای مجازی بهعنوان بسترساز نوعی انزوا، با وجود نظام ارزشی دینی و سنتی که دارد گرفتار نوعی تغییر نامحسوس در هنجارها شده است که این مسئله در شرایط بحرانی کرونا، با وجود کاهش روابط بین فردی، توانست زمینه اعتیاد به اینترنت را فراهم سازد. تماشای فیلمهای پورن در زمانی اتفاق افتاد که بنا بهنظر دورکیم، جامعه‌شناس معروف، انزوای اجتماعی از تبادل پایدار و دائمی افکار و احساسات از کل جامعه به فرد و از فرد به کل جامعه است. در شرایطی که سرمایه و اعتماد اجتماعی در سایه انزوا قرار گرفت، فرد در زندگی خصوصی خود تصمیم به رفتارهای نامتعارف مانند تماشای فیلمهای پورن گرفت. بهعبارتی، کاهش روابط و تغییر تعاریف نقشهای اجتماعی فرد در دوران کرونا، با فراهم ساختن زمینههای اعتیاد به اینترنت به انزوای اجتماعی دامن زد و خود بسترساز گرایش به رفتارهای نامتعارف جنسی شد.
پژوهش حاضر دارای محدودیتهایی نیز بود. جمعآوری دادههای پژوهش حاضر بهدلیل محدودیتهای دوره کرونا بهصورت مجازی بود که احتمال خطا در پاسخگویی به پرسشنامهها را بالا میبرد و از محدودیتهای اساسی این مطالعه بود، البته با توجه به اینکه گفتگوی رو در رو درباره مسائل جنسی اغلب برای افراد دشوار است، به نظر میرسد پاسخگویی مجازی اطلاعات دقیقتری در اختیار محقق قرار داده باشد. جامعه آماری این مطالعه دانشجویان بودند که بهرغم اینکه سایر گروهها در آن نادیده گرفته شدند، اما دلیل اصلی انتخاب این گروه، دسترسی و استفاده بیشتر دانشجویان از اینترنت و فضای مجازی بود.
محققان پیشنهاداتی نیز برای مطالعات آتی دارند. پیشنهاد میشود که پژوهش حاضر بهصورت مدل‌سازی و با در نظر گرفتن متغیرهای مرتبط دیگر مانند، سلامت روان، احساس تنهایی، سرمایه اجتماعی و... انجام شود. بهنظر میرسد انجام پژوهشی کیفی و استفاده از مصاحبه در گردآوری دادهها مؤثرتر باشد. مطالعاتی از این دست که دورههای زمانی بحرانی و خاص انجام میشوند نتایجی بهدنبال دارند که باید در دورههای زمانی بعد از اتمام شرایط بحرانی پیگیری شوند و نتایج این مطالعات با هم مقایسه شود. بهنظر میرسد انجام مطالعاتی ازاین‌دست در شرایط پساکرونا دارای اهمیت باشد.
یافتههای پژوهش حاضر نشاندهنده ارتباط بین انزوای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با پورنوگرافی در نمونهای از دانشجویان بود که بر اساس پرسشنامه اضطراب کرونا، دارای علائم روانی و جسمانی مضطرب بودند. نتایج نشان داد که آزمودنیهای شرکتکننده در این مطالعه در معرض ابتلاء به اعتیاد به اینترنت بودند و بیشتر آنها از پورنوگرافی استفاده میکردند. این نتیجه تا حدودی قابل پیشبینی بود. در شرایطی که قرنطینه شدن، دوری از روابط اجتماعی را بهدنبال دارد شکلگیری روابط ویژه متعاقب آن مسئلهای دور از انتظار نخواهد بود. در دنیای ارتباطی که استفاده از اینترنت و فضای مجازی مرسوم است، استفاده بیش‌ازاندازه بهدلیل شرایط موجود عواقب خاص خود را بهدنبال خواهد داشت بهگونهای که احتمالاً شاهد بروز اعتیاد به اینترنت و درنتیجه، گرایش به پورنوگرافی خواهیم بود که البته زیربنای این دو مسئله به انزوای اجتماعی و احساس تنهایی بازمیگردد که در قرنطینه و دوری از دیگران اتفاق افتاد.
6- تقدیر و تشکر
بدین وسیله مراتب تشکر خود را از کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد که بهعنوان آزمودنی در این مطالعه شرکت داشتند، اعلام میکنیم.
7- منابع
1- اقدسی، ع.، و محمودی، ا. (1390). بررسی رابطه استفاده از اینترنت و انزوای اجتماعی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز). مطالعات جامعه شناسی، 11(11)، 92-79.
2- بایزیدی، ه.، و شیخی، ز. (1397). رابطه اعتیاد به اینترنت با انزوای اجتماعی. پنجمین همایش ملی روانشناسی مدرسه.
3- پورخاتون، ا.، و نیکطبع، س. (1390). آسیبشناسی روانی- اجتماعی پورنوگرافی در اینترنت. دومین دوره همایش هجوم خاموش.
4- پورشهریاری، م. (1386). مقایسه افسردگی، انزوای اجتماعی و ارتباطات خانوادگی دانشآموزان دختر کاربر و غیرکاربر اینترنتی دبیرستانهای تهران. مطالعات روانشناختی، 3(11)، 49-64.
5- سلیمی، ه.، حاجیعلیزاده، ک.، عامری سیاهویی، م.، و بهدوست، پ. (1400). نقش میانجی استرس کرونا در رابطه بین اعتیاد به اینترنت با تعارضات و خشونت زناشویی و خانوادگی. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 12(45)، 100-83.
6- سیدهاشمی، س. ق.، حسیننژاد، ش.، و حسینآبادی، م. (1398). درستیآزمایی و قابلیت اعتماد نسخه فارسی مقیاس استفاده مشکلزا از پورنوگرافی در میان کاربران سایتهای شبکههای اجتماعی. علوم روانشناختی، 18(75)، 363-372.
7- ظهرابی، چ.، و فرخی، م. (1400). تحلیل اجتماعی اعتیاد به اینترنت و رابطه آن با انزوای اجتماعی در میان دانشآموزان در دوران کرونا. نهمین کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین پژوهش در علوم تربیتی، روانشناسی و علوم اجتماعی.
8- علیپور، ا.، قدمی، ا.، علیپور، ز.، و عبدالهزاده، ح. (1398). اعتباریابی مقدماتی مقیاس اضطراب بیماری کرونا (CDAS) در نمونه ایرانی. روانشناسی سلامت، 8(32)، 163-175.
9- فیاضی، م.، حسنی، ج.، و محمدخانی، ش. (1395). نقش سیستمهای مغزی- رفتاری در اعتیاد به اینترنت: بر اساس نظریه تجدیدنظر شده حساسیت به تقویت. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 24(2)، 119-129.
10- محسنی، م.، دوران، ب.، و سهرابی، م. ه. (1385). بررسی اثرات استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی کاربران اینترنت (در میان کاربران کافی نتهای تهران). مجله جامعهشناسی ایران، 7(4)، 72-95.
11- محمدیجو، ا. (1392). نقش اینترنت بر انزوای اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. مطالعات رسانهای، 8(22)، 19-30.
1- Carroll, J. S., Padilla-Walker, L. M., Nelson, L. J., OALSEN, c. d., Barry, C. M., Madsen, S. D. (2008).Generation XXX: Pornography Acceptance and Use Among Emerging Adults. Journal of A dolescent Research, 23(1), 1-19.
2- Chebbi, P., Koong, K. S., Liu, L., Rottman, R. (2020). Some Observations on Internet Addiction Disorder Research. Journal of Information Systems Education, 11(3), 97-104.
3- Cranney, S. (2015). Internet Pornography use and Sexual Body Image in a Dutch Sample. International Journal of Sextual Health, 27(3), 1-17.
4- Doring, N., Kramer, N., Mikhailova, V., Brand, M., Kruger, T. H. C., Vowe, G. (2021). Sexual interaction in digital contexts and its implications for sexual health: A conceptual analysis. Front Psychology, 12, 769732.
5- Fisoun, V., Floros, G., Geroukalis, D., Ioannidi, N., Farkonas, N., Sergentani, E., ... & Siomos, K. (2012). Internet addiction in the island of Hippocrates: the associations between internet abuse and adolescent off‐line behaviours. Child and Adolescent Mental Health, 17(1), 37-44.
6- Grifftths, (2005). A omponnnss’ modll of dddoooooo within a biopsychosocial framework. Journal of Substance use, 10(4), 191-197.
7- Jatmiko, M. I., Syukron, M., Mekarsari, Y. (2020). Covid-19, Harassment and Social Media: A Study of Gender-Based Violence Facilitated by Technology during the Pandemic. The Journal of Society and Media, 4(2), 319–347.
8- Jest, D. V., Lee, E. E., Cacioppo, S. (2020). Battling the Modern Behavioral Epidemic of Loneliness: Suggestions for Research and Interventions. JAMA Psychiatry, 77(6), 553-554.
9- Kim, J., LaRose, R., & Peng, W. (2009). Loneliness as the cause and the effect of problematic Internet use: The relationship between Internet use and psychological well-being. Cyberpsychology & behavior, 12(4), 451-455.
10- Kor, A., Zilcha-Mano, S., Fogel, Y. A., Mikulincer, M., Reid, R. C., & Potenza, M. N. (2014). Psychometric development of the problematic pornography use scale. Addictive behaviors, 39(5), 861-868.
11- Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S., Mukophadhyay, T., Scherlis, W. (1998). Internet paradox: A social technology that reduces social involvement and psychological well-being? American Psychologist, 53(9), 1017–1031.
12- Leigh-Hunt, N., Bagguley, C., Bash, K., Turner, V., Turnbull, S., Valtorta, N., Caan, W. (2017). An overview of systematic reviews on the public health consequences of social isolation and loneliness. Public Health, 152,157-171.
13- Lubis, M., & Handayani, D. O. D. (2022). The relationship of personal data protection towards internet addiction: Cyber crimes, pornography and reduced physical activity. Procedia Computer Science, 197, 151-161.
14- Marston, H. R., Musselwhite, C., & Hadley, R. A. (2020). COVID-19 vs Social Isolation: the impact technology can have on communities, social connections and citizens. The British Society of Gerontology.
15- Omer, S. B., Malani, P., Rio, C. (2020). The COVID-19 Pandemic in the USA Clinical Update. JAMA, 323(18), 1767-1768.
16- Ornell, F., Schuch, J. B., Sordi, A. O., Paim Kessler, F. H. (2020). “Pandemic fear” and COVID-19: mental health burden and strategies. Braz J Psychiatry, 42(3), 232–235.
17- Pantell, M., Rehkopf, D., Jutte, D., Syme, S. L., Balmes, J., & Adler, N. (2013). Social isolation: a predictor of mortality comparable to traditional clinical risk factors. Am J Public Health, 103(11), 2056-62.
18- Qaderi, K., Yazdkhasti, M., Zangeneh, S., Behbahani, B. M., Kalhor, M., Shamsabadi, A., Jesmani, Y., Norouzi, S., Kajbafvala, M., Khodavirdilou, R., Rahmani, N., Namadian, M., Ezabadi, S. G., Alkatout, I., Mehraeen, E., Rasoal, D. (2023). Changes in sexual activities, function, and satisfaction during the COVID-19 pandemic era: a systematic review and meta-analysis. Sexual Medicine, 11(2), qfad005.
19- Rice, E., Rhoades, H., Winetrobe, H., Sanchez, M., Monotoya, J., Plant, A., Kordis, T. (2012). Sexually explicit cell phone messaging associated with sexual risk among adolescents. Pediatrics, 130(4), 667-673.
20- Russell, D. W. (1996). UCLA Loneliness Scale (Version 3): Reliability, validity, and factor structure. Journal of personality assessment, 66(1), 20-40.
21- Thomsen, K. R., Fjorback, L. O., Moller, A., Lou, H. C. (2014). Applying incentive sensitization models to behavioral addiction. Neuroscience & Bio behavioral Reviews , 45, 343-349.
22- Uzieblo, K., & Prescott, D. (2020). Online pornography use during the COVID-19 pandemic: Should we worry? Part I. Sexual Abuse-blogspot, 1-3.
23- World Health Organization (2020). World Health Statistics. Document Translation Instructions
24- Xia, N., & Li, H. (2018). Loneliness, social isolation, and cardiovascular health. Antioxidants & redox signaling, 28(9), 837-851.
25- Xia, S., Liu, M., Wang, C., Xu, W., Lan, Q., Feng, S., Qi, F., Bao, L., Du, L., Liu, S., Qin, C., Sun, F., Shi, Z., Zhu, Y, Jiang, S., Lu, L. (2020). Inhibition of SARS-CoV-2 (previously 2019-nCoV) infection by a highly potent pan-coronavirus fusion inhibitor targeting its spike protein that harbors a high capacity to mediate membrane fusion. Cell Research, 30, 343–355.
26- Xin, Y., Zhao, C., Zhu, H., & Gao, M. (2018, May). A survey of malicious accounts detection in large-scale online social networks. In 2018 IEEE 4th international conference on big data security on cloud (bigdatasecurity), IEEE international conference on high performance and smart computing,(HPSC) and IEEE international conference on intelligent data and security (IDS) (pp. 155-158). IEEE.
27- Yau, Y. H. C., Crowley, M. J., Mayes, L. C., & Potenza, M. N. (2012). Are internet use and video-game playing addictive behaviors? Biological, clinical and public health implications for youths and adults. Minerva Psichiatrica, 53, 153–170.
28- Young, K. S. (1998). Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder. Cyber Psychology & Behavior, 1, 237-244.
29- Zavaleta, D., Samuel, K., & Mills, C. (2014). Social isolation: A conceptual and measurement proposal (OPHI Working Paper No. 67). University of Oxford.
The Relationship Between Personal Isolation and Internet Addiction with the Tendency to Pornographic Behaviors in the Era of Corona
Zahra Taneh1*, Fatemeh Babaei Motlaqh 2
1. Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Islamic Azad University, Khorramabad Branch, Khorramabad, Iran. (Corresponding Author)
2. Master's student in clinical psychology, Department of Psychology, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
fatemeh.babaie.motlagh@gmail.com
Abstract
One of the consequences of people's social isolation is their seeking refuge in virtual space and using the Internet, which may lead to their addiction to the Internet. Access to sexually explicit media and pornographic programs can also lead to Internet addiction, which can be considered in the quarantine conditions caused by the spread of the Corona virus. Therefore, the aim of the present study is to investigate the relationship between social isolation and Internet addiction with unconventional sexual behaviors in the era of Corona. The current research method is correlation type. For this purpose, 365 people were selected by a simple random sampling method among the undergraduate students of Islamic Azad University, Khorramabad branch, and answered the social isolation questionnaires of Russell et al. (1976), Internet addiction by Young (1998), the scale of pornography use by Carroll et al. The results showed that there is a significant positive relationship between social isolation and Internet addiction with pornographic behaviors. Also, the results of the regression analysis showed that pornographic behaviors can be predicted through social isolation and Internet addiction. Accordingly, in the first step, approximately 56% of the variance of pornography was explained through Internet addiction. In the second step, Internet addiction and social isolation explained 75% of the variance of pornography. Based on this, there are theoretical points of intersection between personal isolation, Internet addiction and pornographic behaviors and it seems that other personal and environmental factors are also involved in this relationship. Considering that this finding was obtained during the Corona period, conducting more studies compared to the present study can be considered by the researchers.
Keywords: Social isolation, Internet addiction, Pornography, Corona anxiety, Corona virus.
[1] . Coronavirus
[2] . loneliness
[3] . Leigh-Hunt, Bagguley, Bash, Turner, Turnbull, Valtorta & et al.
[4] . Xia & Li
[5] . social isolation
[6] . World Health Organization (WHO)
[7] . Kraut, Patterson, Lundmark, Kiesler, Mukophadhyay & Scherlis
[8] . internet addiction
[9] . Cranney
[10] . pornography
[11] . Kim, LaRose & Peng
[12] Fisoun, Floros, Geroukalis, Ioannidi, Farkonas, Sergentani
[13] . Lubis & Handayani
[14] . Russell
[15] . Yau, Crowley, Mayes & Potenza
[16] . Kor, Zilcha-Mano, Fogel, Mikulincer, Reid & Potenza
