شناسایی و اولویت بندی راهکارهای بهبود گردشگری میراث فرهنگی در ایران
محورهای موضوعی : مطالعات اجتماعی و گردشگری، جامعه شناسی گردشگری
زهرا معاون
1
(بخش مدیریت گردشگری و هتلداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)
مسلم باقری
2
(بخش مدیریت گردشگری و هتلداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)
فاطمه شکاری
3
(بخش مدیریت گردشگری و هتلداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)
علی اصغر مباشری
4
(دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)
مهرداد کیانی
5
(دانشگاه یزد)
کلید واژه: میراث فرهنگی, گردشگری میراث فرهنگی, راهکارهای بهبود, تحلیل مضمون, تحلیل سلسله مراتبی فازی نوع2,
چکیده مقاله :
با توجه به اهمیت گردشگری میراث فرهنگی به عنوان یکی از مهمترین و رو به رشدترین گونه های گردشگری در سطح جهان و نیز قابلیت ایران در ارتباط با توسعه این گونه گردشگری، پژوهش حاضر به منظور شناسایی و اولویت بندی راهکارهای بهبود وضعیت این گونه گردشگری در این کشور طراحی و اجرا گردیده است. در پژوهش حاضر که از نوع پژوهش های آمیخته است، در بخش کیفی به منظور شناسایی راهکارها به مصاحبه با 30 نفر از فعالین و کارشناسان اقدام شده است. داده های گردآوری شده با روش تحلیل مضمون، مورد تحلیل قرار گرفته که به شناسایی 3 دسته راهکار اصلی و 15 راهکار فرعی انجامیده است.به منظور ارزیابی اعتبار یافته ها روش توافق درون موضوعی مورد استفاده قرار گرفته است. در بخش کمی نیز راهکارهای شناسایی شده در قالب پرسشنامه تنظیم و نسبت به اولویت بندی آن ها از دیدگاه 8 نفر از خبرگان صنعت گردشگری در کشور اقدام گردید. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی نوع 2، گویای این است که مهمترین راهکارهای بهبود وضعیت گردشگری میراث فرهنگی در ایران از حیث ابعاد، به ترتیب عبارتند از: راهکارهای بازاریابی، راهکارهای منابع انسانی و راهکارهای زیرساختی. همچنین راهکارهای ارائه آموزش های همگانی، ارتقاء تصویر مقصد، طراحی دوره های بازآموزی و توسعه مستمر مهارت های حرفه ای برای کارکنان فعلی فعال به ترتیب مهمترین راهکارهای بهبود وضعیت گردشگری میراث فرهنگی محسوب می شوند.
Regarding the relevance of heritage tourism as one of the most important and growing types of tourism worldwide and Iran's potential to develop this type of tourism, the present study has been designed and conducted to identify and prioritize Improvement Strategies for this type of tourism in this country. In the present study, which is a Mixed one, in the qualitative section, to identify the Improvement Strategies, interviews with 30 practitioners and experts were performed, and the data collected by the thematic analysis method have been analyzed to identify three categories of the primary Strategies and 15 sub- Strategies. in the quantitative part, the identified Strategies were surveyed using a questionnaire and prioritized from the viewpoint of tourism eight industry experts in the country. The results of data analysis using the type 2 fuzzy analytical hierarchical process (AHP) method show that the most critical Strategies of heritage tourism Improvement in Iran from the participants' perspective in terms of dimensions are marketing, human resources, and infrastructure Strategies. Also, the Strategies for providing public training, improvement of destination image, design retraining courses, and continuous development of professional skills for current active tourism staff, respectively, are the most essential Strategies for improving heritage tourism.
آروین، عباسعلی، شائمی، اکبر و شجاعی زاده، کبری (1392). «تقويم توريستی استان فارس». پژوهش های اقلیم شناسی، 4 (15 و 16)، 116-107.#
امینیان، ناصر و سیدنقوی، میرعلی (1397). «ارائه الگوی حکمرانی مطلوب گردشگری در ایران». مطالعات مدیریت گردشگری، 13 (42)، 102-67.#
باعقیده رودی، نصراله، علیزاده، کتایون و جعفری، حمید. (1401). «ارزیابی اثرات شاخص¬های گردشگری فرهنگی در توسعه، نمونه موردیشهرستان خواف». جغرافیا و مطالعات محیطی، 11 (41)، 113-100. #
زال، محمدحسن (1395). «واکاوی ظرفیت¬های توسعه گردشگری میراث فرهنگی در روستای باستانی میمند». جغرافیا (فصلنامه علمی- پژوهشی و بین¬المللی انجمن جغرافیای ایران)، 14 (49)، 151-133. #
زال، محمدحسن، رمضانزاده لسبوئی، مهدی و اسماعیلی، امین (1397). «بافت سنتی شهری و نقش آن در توسعه گردشگری میراث فرهنگی، مورد مطالعه: بافت قدیم شهر ساری». مدیریت شهری، 53، 26-7. #
زراعی متین، حسن، سیدجوادین، سیدرضا، رحیم¬پور، علی و باقری، مسلم (1391). «تبیین مسائل گردشگری جمهوری اسلامی ایران». اندیشه مدیریت راهبردی، 6 (1)، 106-73.#
شمس¬الدینی، علی، درخشان، الهام و کریمی، ببراز (1395). «ارزیابی اثرات توانمندسازی نیروی انسانی در توسعه صنعت گردشگری )مطالعه موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد)». برنامه¬ریزی منطقه¬ای، 6 (24)، 100-89.#
شهبازی شیران، حبیب و اسمی، رویا. (1399). «تاثیر تصویر مقصد و رضایت¬مندی بر وفاداری گردشگران میراث: ارائه یک مدل مفهومی (مورد مطالعه: مجموعه جهالنی شیح صفی الدین اردبیلی)». مطالعات اجتماعی گردشگری، 8 (16)، 266-243. #
صالحی¬پور، محمدرضا، پورفرج، اکبر، محمودزاده، سیدمجتبی و گل¬محمدی، احمد (1401). «نقش تفسیر در تعامل بین سیاست و میراث فرهنگی در جهت توسعه گردشگری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران». مطالعات اجتماعی گردشگری، 10 (20)، 100-73. #
عباس¬زاده، مظفر، محمدمرادی، اصغر و سلطان¬احمدی، الناز (1394). «نقش ارزش¬های میراث معماری و شهری در توسعه گردشگری فرهنگی؛ مورد مطالعه: بافت تاریخی ارومیه». مطالعات شهری، 14، 90-77. #
لک، بهزاد، رضایی¬نور، جلال، حسینی رضی، الهام و خسروی، سروش (1395). «شناسایی عوامل موثر بر انتخاب راهبرد مدیریت دانش در ناجا». مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 4 (3)، 30-11. #
مطرانلویی، پریسا (1394). مروری بر وضعیت صنعت گردشگری و نقش بخش خصوصی. اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، معاونت بررسی¬های اقتصادی.#
وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جمهوری اسلامی ایران (1398). سالنامه آماری 1397 سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، قابل دسترسی در https://www.mcth.ir/.#
Alan, F., & Garrod, B. (2000). Managing Heritage Tourism. Annals of Tourism Research, 27 (3), 682‐708. #
Benur, A., & Bramwell, B. (2015). Tourism product development and product diversification in destinations. Tourism Management, 50, 213-224. #
Baum, T., & Kokkranikal (2003). Human resource Development for Competitivness and Sustanability: a case Study of Indian Tourism. in kusluvan. S (Eds), Managing Employee Attitudes and Behaviors in Tourism and Hospitality Industry, New york, nova Science Publishers, Inc. #
Bramwell, B. (1998). User satisfaction and product development in urban tourism. Tourism Management, 19 (1), 35-47. #
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3 (2), 77-101. #
Celik, E., & Akyuz, E. (2018). An interval type-2 fuzzy AHP and TOPSIS methods for decision-making problems in maritime transportation engineering: The case of ship loader. Ocean Engineering, 155, 371-381.#
De Araujo, L. M., & Bramwell, B. (2002). Partnership and regional tourism in Brazil. Annals of Tourism Research, 29 (4), 1138-1164.#
Farmaki, A. (2012). A supply-side evaluation of coastal tourism diversification: the case of Cyprus. Tourism Planning and Development, 9(2), 183-203.#
Fuchs, M., Ricci, F., & and Cantoni, L. (2012). Information and communication technologies in tourism. Helsingborg, 25-27.#
Gardiner, S., & Scott, N. (2018). Destination Innovation Matrix: A framework for new tourism experience and market development. Journal of Destination Marketing & Management, 10, 122-131.#
Gluvacevic, D. (2016). The Power of Cultural Heritage in Tourism – Example of the City of Zadar (Croatia). International Journal of Scientific Management and Tourism, 2 (1), 3-24.#
Grydehøj, A. (2012). Negotiating heritage and tradition: identity and cultural tourism in Ærø, Denmark. Journal of Heritage Tourism, 7 (2), 113–126. #
Io, M. U., & Hallo, L. (2012). A comparative study of tour guides' interpretation: The case of Macao. Tourism Analysis, 17(2), 153-165.#
Ismagilova, G., Safiullin, L., & Gafurov, I. (2015). Using historical heritage as a factor in tourism development. Procedia-social and Behavioral sciences, 188, 157-162.#
Ismail, N., Masron, T., & Ahmad, A. (2014). Cultural heritage tourism in Malaysia: Issues and challenges. In SHS Web of Conferences (Vol. 12, p. 01059). EDP Sciences.#
Jamieson, W. (1998). Cultural Heritage Tourism Planning and Development: Defining the Field and Its Challenges, APT Bulletin, 2 (3/4), 65-67.#
Kahraman, C., Öztayşi, B., Sarı, İ. U., & Turanoğlu, E. (2014). Fuzzy analytic hierarchy process with interval type-2 fuzzy sets. Knowledge-Based Systems, 59, 48-57.#
Kilic, M., & Kaya, I. (2015). Investment project evaluation by a decision making methodology based on type-2 fuzzy sets. Applied Soft Computing, 27, 399-410.#
Kozak, M., & Buhalis, D. (2019). Cross–border tourism destination marketing: Prerequisites and critical success factors. Journal of Destination Marketing & Management, 14, 1-9.#
Liao, S. H., Chen, Y. J., & Deng, M. Y. (2010). Mining customer knowledge for tourism new product development and customer relationship management. Expert Systems with Applications, 37(6), 4212-4223.#
Lee, C. K., & Kwon, K. S. (1995). Importance of secondary I mp act of foreign tourism receipts on the South Korean Economy. Journal of travel research, 34(2), 50-54.#
Lu, E. H. C., Fang, S. H., & Tseng, V. S. (2016). Integrating tourist packages and tourist attractions for personalized trip planning based on travel constraints. GeoInformatica, 20(4), 741-763.#
Maguire, M., & Delahunt, B. (2017). Doing a thematic analysis: A practical, step-by-step guide for learning and teaching scholars. All Ireland Journal of Higher Education, 9(3).#
McKercher, B., & Du Cros, H. (2002). Cultural tourism: The partnership between tourism and cultural heritage management. Routledge.#
MCShea, L. B (2010). Critical Success Factors for Cultural Heritage Tourism Operations (Master dissertation). Athens. University of Georgia. #
Meng, Z., Wei, Y., & Yu, Y. (2011). On life cycle of cultural heritage engineering tourism: A case study of Macau. Systems Engineering Procedia, 1, 351-357.#
Miranda Lopez, R. F., Caisa, E. D., Guamán, A. R., … & Vallejo, L. M. (2017). Strategic penetration system in the market for the tourism business sector. Global Advanced Research Journal of Management and Business Studies, 6 (4), 95-103. #
Mommas, H. (2002). City Branding: The Necessity of Socio-Cultural Goals. Berci, F., Mommas, H., & van Synghel, K. (ed). City Branding: Image Building and Building Images, group portraits of young architects. Rotterdam: NAI Uitgevers.#
Nowell, L. S., Norris, J. M., White, D. E., & Moules, N. J. (2017). Thematic analysis: Striving to meet the trustworthiness criteria. International journal of qualitative methods, 16(1), 1-13.#
Nzonzo, J. C., & Chipfuva, T. (2013). Managing Talent in the Tourism and Hospitality Sector: A Conceptual View Point. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 3 (2), 92-97.#
Paskaleva-Shapira, K. A. (2007). New paradigms in city tourism management: Redefining destination promotion. Journal of Travel Research, 46(1), 108-114.#
Romero, I., Fernandez-Serrano, J., & Caceres-Carrasco, F. R. (2020). Tour operators and performance of SME hotels: Differences between hotels in coastal and inland areas. International Journal of Hospitality Management, 85, 102348.#
Saaty, T. L. (1980). Multi criteria decision making: the analytic hierarchy process, RWS Publications, Pittsburgh, PA.#
Sari, I. U., Oztaysi, B., & Kahraman, C. (2013) Fuzzy AHP Using Type II Fuzzy Sets: An Application to Warehouse Location Selection. Doumpos, M., & Grigoroudis, E. (Eds). Multicriteria Decision Aid and Artificial Intelligence: Links, Theory and Applications, Wiley, 258–308.#
Sigalat-Signes. E, Calvo-Palomares. R, Roig-Merino. B., & García-Adán. I. (2019). Transition towards a tourist innovation model: The smart tourism destination Reality or territorial marketing?. Journal of Innovation & Knowledge, 5 (2), 96-104.#
Suleiman, J. S. H., & Mohamed, B. (2011). Factors impact on religious tourism market: The case of the Palestinian territories. International Journal of Business and Management, 6(7), 254.#
Tisdell, C. A. (2013). Overview of Tourism Economics. Tisdell. C. A. (Eds). Handbook of Tourism Economics - Analysis, New Applications and Case Studies, World Scientific Publishing Co, 3-30.#
Trinh, T. T., & Ryan, C. (2016). Heritage and cultural tourism: the role of the aesthetic when visiting Mỹ Sơn and Cham Museum, Vietnam. Current Issues in Tourism, 19(6), 564-589.#
Unesco World Heritage Centre. (2023). World Heritage List, available at: https://whc.unesco.org/en/statesparties/ir. #
Wang, Y.J., Wu, C., & Yuan, J. (2010). Exploring Visitors’ Experiences and Intention to Revisit a Heritage Destination: The Case for Lukang, Taiwan. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 11(3), 162–178.#
Weiler, B., & Ham, S. H. (2002). Tour guide training: A model for sustainable capacity building in developing countries. Journal of Sustainable Tourism, 10(1), 52-69.#
World Tourism Organization. (1997). Tourism 2000 : building a sustainable future for Asia-Pacific : final report. Asia Pacific Ministers' Conference on Tourism and Environment and the High Level Technical Seminar on Sustainable Tourism Development, Madrid, Spain. #
World Travel and Tourism Council. (2020a). Iran: 2019 Annual Research: Key Highlights. available at https://www.wttc.org/economic-impact/country-analysis/country-data/.#
Ying, Z. (2006). A Study of Tourism Development of Small Towns. International Journal of Busines and Management, 36-38.#
Zadeh, L. A. (1975). The Concept of a Linguistic Variable and its Application to ApproximateReasoning. Information Sciences, 8: 199–249.#
