تبیین جامعه‌شناختی خشونت زنان علیه مردان
محورهای موضوعی : پژوهش مسائل اجتماعی ایران
دکتر پروانه دانش
1
,
محمد جواد زاهدی مازندرانی
2
,
نازنین خوش سیما
3
1 - دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور
2 - استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور
3 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه پیام نور
کلید واژه: خشونت, خشونت زنان, خشونت علیه مردان,
چکیده مقاله :
دیدگاه عمومی نسبت به خشونت خانوادگی، معمولاً خشونت توسط مردان علیه زنان یا سایر اعضای خانواده است اما گزارش‌ها در این زمینه مبیّن آن است که گاه مردان قربانی خشونت زنان می‌شوند. هدف اصلی این پژوهش تبیین جامعه‌شناختی خشونت زنان علیه مردان است. این پژوهش به شکل کیفی انجام‌شده و با روش گرندد تئوری داده‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه مورد مطالعه شامل مردان متأهل خشونت‌دیدۀ شهر تهران است. شیوۀ انتخاب نمونه‌ها هدفمند بوده و حجم نمونه نیز طی پژوهش پس از مصاحبه دهم به اشباع رسید. تحلیل‌ها به‌وسیله سه نوع کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شده است. یافته‌های تحقیق عبارت‌اند از: شرایط زمینه‌ای اثرگذار بر خشونت زنان علیه مردان شامل: 1- مسائل فرهنگی، 2- مسائل اجتماعی، 3- مسائل مالی، 4- شرایط شغلی و سازمانی، 5- مشکلات روحی و روانی در خانواده، 6- سابقۀ اعتیاد در خانواده، 7- آشنایی با مهارتهای زندگی؛ عوامل مداخله‌گر اثرگذار بر راهبرد خشونت زنان علیه مردان شامل: 1- تفاوت شخصیتی، 2- تفاوت فرهنگی، 3- تفاوت سنی، 4- تفاوت مسائل مالی، 5- تفاوت در نوع نیاز، 6- باورهای زناشویی، 7- باورهای جنسیتی؛ شرایط علّى اثرگذار بر خشونت زنان علیه مردان شامل: 1- روابط گسسته، 2- روابط درهم‌تنیده، 3- تجربیات نامناسب خانوادگی، 4- عوامل شغلی- سازمانی، 5- مشکلات ارتباطی در شغل، 6- عوامل اجتماعی، 7- عوامل فرهنگی؛ راهبردهای کنش و کنش متقابل عبارت‌اند از: 1- رفتارهای ارتباطی ناسالم 2-الگوی تعاملی تلافی جویانه 3- کمبود عشق و صمیمیت؛ پیامدها عبارت‌اند از: 1-آسیب‌های روانی 2- قدرت نداشتن مرد در خانواده 3- جدایی 4- رفتارهای پرخطر 5- آسیب دیدن فرزندان 6- تضعیف بنیان خانواده 7- نداشتن مدیریت مالی خانوار؛ نتایج تحقیق نشان‌دهندۀ وجود خشونت علیه مردان در خانواده است و تبعات این نوع از خشونت باعث تضعیف نهاد خانواده می‌شود.
The general view of family violence is usually referred to violence by men against women or other family members, but reports in this field show that sometimes men are victimized by women's violence. The main objective of this research is the sociological explanation of women's violence against men. This research was conducted in a qualitative method and data was analyzed with the method of ground theory. The sample includes married men who have experienced violence in Tehran. The method of selecting the samples was purposeful and the sample volume reached saturation during the research after the 10th interview. The analyzes were done by three types of open coding, central coding and selective coding. The findings of the research include: background conditions affecting women's violence against men, including: 1- cultural issues, 2- social issues, 3- financial issues, 4- occupational and organizational conditions, 5- mental and psychological problems in the family, 6- history of addiction. In the family, 7- Knowledge of life skills; Intervening factors affecting the strategy of women's violence against men include: 1- personality difference, 2- cultural difference, 3- age difference, 4- difference in financial issues, 5- difference in the type of need, 6- marital beliefs, 7- gender beliefs; Causal conditions affecting women's violence against men include: 1- broken relationships, 2- intertwined relationships, 3- inappropriate family experiences, 4- occupational-organizational factors, 5- communication problems at work, 6- social factors, 7- cultural factors; Action and interaction strategies are: 1- Unhealthy communication behaviors 2- Retaliatory interaction pattern 3- Lack of love and intimacy; The consequences are: 1- Psychological injuries 2- The lack of power of the man in the family 3- Separation 4- Risky behaviors 5- Damage to the children 6- Weakening of the family foundation 7- Lack of household financial management; The research results show the existence of violence against men in the family and the consequences of this type of violence weaken the family institution.
جان‌آبادی، سعید (1395) مطالعه مقایسه‌ای نوع و میزان خشونت خانگی تجربه شده توسط زنان و مردان متأهل شهرزابل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی.
جلائی فر، سعید و حمید فکور راد (1390) مروری برخشونت خانوادگی و پیامدهای اجتماعی آن، مسائل اجتماعی ایران، شماره چهارم.
خیرخواه‌زاده، احسان (1390) مطالعه جامعه‌شناختی تجربه زیسته مردان از خشونت خانگی علیه آنان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
شایان، آرزو و سیده زهرا معصومی و معصومه کاویانی (1394) بررسی رابطه همسرآزاری و سلامت روانی در زنان دچار خشونت خانگی ارجاع‌شده به پزشکی قانونی شهر شیراز، مجله آموزش و سلامت جامعه، 1 (4)، صص 51-57.
فاطمی، سید مسعود و ریحانه داودی و محمد فشارکی و اصغر گل‌افشانی (1390) ارتباط مهارتهای زندگی با همسر آزاری، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 11 (43)، صص51-69.
کار، مهرانگیز (1385) همسرآزاری در خانواده، چاپ سوم، تهران، کارورزان.
کار، مهرانگیز (1387) پژوهشی درباره خشونت علیه زنان در ایران، چاپ چهارم، تهران، روشنگران و مطالعات زنان.
مجیدی، زهره و پروانه دانش و کبری راهزانی (1392) بررسی جامعه‌شناختی پدیدۀ خشونت خانگی علیه مردان و برخی عوامل مرتبط با آن از دیدگاه مردان و زنان متأهل اراک در نیمه اول سال 91، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه پیام نور.
محبی، فاطمه (1380) آسیب‌شناسی اجتماعی زنان، مطالعات راهبردی زنان، شماره 12.
نیکوکار، غلامحسین و محمود فرهادی محلی و علی فرهادی محلی و یاسر علیدادی تلخسانی (1392) تبیین و جامعه‌شناختی خشونت شوهران علیه زنان: آزمون تجربی دیدگاه نظری ترکیبی، فصلنامه زنان و خانواده، سال هفتم، شماره 23.
وامقي، مروئه و محمدرضا خدائي اردكاني و حميرا سجادي (1392) خشونت خانگي در ايران: مرور مطالعات 1387- 1380، فصلنامة رفاه اجتماعي، 13 (50)، صص 37-70.
Al Dosary, A. H. (2016) Health impact of domestic violence against Saudi women: cross sectional study. International journal of health sciences, 10(2), 165.
Hogan, K. (2016) Men’s experiences of female-perpetrated intimate partner violence: A qualitative exploration (Doctoral dissertation, University of the West of England).
Kamrani, A. (2008) Review and understand the prevalence of domestic violence against women and its influencing factors in families living in Dare Shahr.
Kohulat, N. (2011) The relationship between metacognition beliefs and personality traits with believed to chance in women victims of domestic violence in Shiraz city.
Kumar, A. (2012) Domestic violence against men in India: A perspective. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 22(3), 290-296.
Sorenson, S. B., & Spear, D. (2018) New data on intimate partner violence and intimate relationships: Implications for gun laws and federal data collection. Preventive medicine, 107, 103-108.
