مواجهه با مرگ از ديدگاه قرآن و روانشناسی
محورهای موضوعی :
حميدرضا ايمانی فر
1
(دانشگاه پیام نور لامرد استان فارس)
کلید واژه: قرآن روانشناسی مرگ مردن جهان آخرت,
چکیده مقاله :
هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه شباهتها و تفاوتهای دو دیدگاه قرآن و روانشناسی درباره شیوه های مواجهه، اهداف درمانی و رویکردهای درمانی– مراقبتی با بیماران در حال مرگ می باشد. مرگ مفهوم پیچیده ای دارد که می تواند با درد و رنج زیادی همراه باشد. مقایسه دیدگاه روانشناسان درباره نحوه مواجهه و مقابله با درد و رنج مرگ، با قرآن کریم که به اعتقاد مسلمان توصیف کننده جامعترین)مائده/ 3( و معتدل ترین)بقره/ 143 ( روش زندگی است که اصول اساسی تمامی ادیان الهی را تایید می نماید)نساء/ 162 (، بسیار قابل توجه خواهد بود. نتایج نشان داد که هر دو دیدگاه بر تمایل انسان به جاودانگی و ترس از مرگ تاکید می کنند و توافق دارند که نوع واکنشهای هیجانی افراد در مواجهه با مرگ و پذیرش آن، بستگی به رفتار، ساختار شخصیتی و توان مقابله ای او با مسائل و مشکلات گذشته در طول زمان حیات دارد. اما مهترین تفاوت این دو دیدگاه در اعتقاد یا عدم اعتقاد به حیات پس از مرگ است که باعث تفاوت در تعریف عملیاتی کیفیت مرگ، اهداف درمانی، و نوع مواجه با مرگ می شود. روانشناسی با تکنیکهای مختلف روانش ناختی و توصیه به کاهش سطح هوشیاری و مراقبتهای تسکینی موقتی، در کاهش درد و رنج بیماران در حال مرگ تلاش می نماید، هرچند در کاهش درد جسمانی موفق بوده اند، اما در کاهش رنج روانشناختی به دلیل نداشتن نظریه هایی برای حیات جاوید، همیشه با مشکل مواجه بوده اند. در مقابل؛ قرآن کریم ضمن موافقت با مراقبتهای تسکینی برای کاهش درد جسمانی، به نظریه پردازی برای حیات جاوید پرداخته است و با وجود آنکه کاهش درد و رنج بیماران را در مقایسه با عظمت جهان آخرت)زمر/ 13 (، از درجه چندم اهمیت برخوردار می داند و هدف اصلی کار با بیماران در حال مرگ را -با توصیه به وصیت و انجام معوقات شرعی- آماده کردن آنها برای سفر آخرت می داند؛ قادر است، در کاهش رنج روانشناختی بهتر از دیدگاههای روانشناسی معاصر که بر اساس اصل لذت گرایی و فرهنگ سکولار بنا شده اند، عمل کند.
Objectives: death has complicated meaning that can be along with abundant pain and suffering. Comparing psychologists view about the way to face with pain and suffering death view with the Holy Qur’an that based on Muslim thoughts describing the most comprehensive(Maidah, 3) and moderate (Baqarah, 143) life styles and approves the principles of all divine religions(Nisa, 162)- views can be greatly noticeable. Methods: With Library Research Methodology, the death was examined by psychology point of view and with the content analysis, the death concept was extracted from Quran point of view as far as time and ability permitted to do so. Results: Both views emphasized to human trend for eternity and death fear and admit that the kind of emotional reactions in facing death and its acceptance in people is completely related to actions, Behaviors, thoughts, personality structures, and his ability to face last problem and difficulties during his life. But the most important difference of these two views is their belief and disbelief in after death life that causes to differentiate in operational defining of death quality, treatment goals, and the style of facing with death. Conclusion: psychology is trying to reduce pain and suffering of dying patients with different psychologicaltechniques and advice to reduction level of consciousness and palliative care, Althoughit has been succeeded in physical pain reduction, but In reducing psychological suffer always is along with problems, as they had no theory for eternal life. In contrast, The Holy Qur’an not only agrees with the reduction physical pain, but also, It has theory for eternal life. Despite the fact that his pain and suffering reduction comparing to the hugeness of resurrection day (Zumar, 13) is of second importance and The final goal of working with dying patients- advising to will and religion tasks have not been done - is their preparation for doom journey, It is able to decrease psychological suffering reduce better than views contemporary psychology views that has been built according to the principle of the pleasure and secular culture.
