مرور نظام¬مند مقالات پژوهشی در حوزه مطالعات اجتماعی گردشگری شواهدی از تحلیل محتوای نشریات علمی پژوهشی کشور
محورهای موضوعی :
مژگان عظیمی هاشمی
1
,
زهرا بستان
2
1 - پژوهشکده گردشگری خراسان رضوی
2 - پژوهشکده گردشگری خراسان رضوی
کلید واژه: مرور نظام مند مطالعات اجتماعی گردشگری نشریات علمی-پژوهشی مدل کوهن مطالعات بین رشته ای,
چکیده مقاله :
بررسی تلاش های تحقیقاتی صورت گرفته در هر حوزه، درک صحیحی از رویکرد نظری، روش-ها و تکنیک های مورد استفاده تحقیق و چگونگی پیشرفت نظری و روشی در آن حوزه فراهم می کند. در کنار مباحث کلی در رابطه با ماهیت و تکامل دانش علمی، بحث های پارادایمی و پژوهش های نوین گردشگری می توانند فرضیاتی را در رابطه با تکامل دانش گردشگری ارائه کنند. در این نوشتار با بهره گیری از روش مرور نظا مند، آثار علمی - پژوهشی مطالعات اجتماعی گردشگری در ایران، با هدف آشکارسازی بینش و تفکر اجتماعی در مورد گردشگری بررسی شد. به تأسی از مفهوم سازی کوهن از جامعه شناسی گردشگری، رویکرد مفهومی در مسأله-شناسی مطالعات اجتماعی گردشگری به چهار سطح گردشگر (علایق، نگرش‌ها، واکنش‌ها و نقش‌های او)؛ روابط میزبان و گردشگر؛ ساختار‌ها و کارکردهای گردشگری و پیامدهای گردشگری، طبقه بندی شد. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که مهمترین موضوع اجتماعی مورد توجه محققان گردشگری در ایران، ساختار و کارکردهای گردشگری بوده و پس از آن عمده مقالات به گردشگر پرداخته اند و پیامدهای گردشگری و روابط گردشگر و میزبان به ترتیب در مراتب سوم و چهارم اهمیت قرار داشته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که موضوع گردشگری چندان مورد اقبال جامعه شناسان در ایران نبوده است و جغرافی دانان تفوق بیشتری در تولید و انتشار مسایل اجتماعی گردشگری داشته اند. یافته ها شواهدی از رشد مطالعات بین -رشته ای در موضوع گردشگری در ایران را نشان نداده و بیشتر مؤید پژوهش های چندرشته ای است که عمدتا با بهره گیری از روش های کمی و با نظرسنجی از ذینفعان و کارشناسان انجام شده است. نتایج نشان داد خلاءهای مفهومی و روشی زیادی برای توسعه دانش بین رشته ای گردشگری و تأثیرگذاری آن در مسایل سیاست گذاری، توسعه و مدیریت گردشگری تجاری در ایران وجود دارد.
Reviewing research in any field provides a clear understating of theoretical approaches, methods, and techniques used in that field. It also expresses theoretical and methodological developments. In addition to general issues about the nature and evolution of scientific knowledge, Paradigmatic topics and new studies on tourism (which can provide theories on the evolution of tourism knowledge), systematic reviews provide verifiable and firm conclusions about the evolution of research on a relevant topic. In order to reveal insights and social thoughts about tourism, this article utilized content analysis to review the social studies of tourism in scientific journals in Iran. According to Cohen’s sociology of tourism, tourism social studies are classified into four categories: (a) the tourist-his motivations, attitudes, reactions, and roles; (b) the relations and perceptions of tourists and locals; (c) the structure of the tourist system; and (d) impacts of tourism. Research findings show that the structure of the tourist system is the most prevalent social issue in the Iranian scholars’ research. Tourists, impacts of tourism, and the relations and perceptions of tourists and locals are in the next places respectively. The results show that tourism is not popular among sociologists in Iran. Geographers are more active in producing and publishing social issues of tourism, and they have published most of the articles in all of the four categories. Results do not show growth in interdisciplinary studies of tourism but they confirm multidisciplinary research that was carried out mainly by using quantitative methods and through surveys of stakeholders and experts. The results show that there are many conceptual and methodological gaps in the development of knowledge between the tourism industry and its impact on policy-making, development, and management of commercial tourism in Iran.
آپوستولوپولوس، يورکوس. (1384). معرفی جامعه شناسی گردشگری، بیژن شفيعی، چاپ اول، رشت: وارسته.
آویارد، هلن (1390) چگونه یک تحقیقق مروری انجام دهیم؟، پوریا صرامی فروشانی،فردین علی پور گراوند، تهران: جامعه شناسان.
بیات، ناصر، بدری، سید علی، رضوانی, محمدرضا و فرجی سبکبار، حسنعلی. (1392). مطالعات گردشگری روستایی در ایران: ارایه‌ی تحلیلی اسنادی از مقالات انتشاریافته‌ی فارسی. مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری،شماره 6، 128-109.
پیرس، فیلیپ. (1389). رفتار گردشگر، حمید ضرغام بروجنی، زهره جوائی سبدانی، محمدحسن حسینی، تهران: مهکامه.
دهدشتی شاهرخ، زهره و مرتضی فیاضی. (1390). مدیریت بازاریابی در صنعت گردشگری، تهران: مهکامه. سازمان جهانی جهانگردی (1379) برنامه ریزی ملی و منطقه ای جهانگردی، محمود عبدالله زاده، چاپ اول، تهران: دفتر پژوهش¬های فرهنگی.
علي قلي زاده فيروزجايي، ناصر، قدمي، مصطفي و رمضان زاده لسبويي، مهدي. (1389). نگرش و گرايش جامعه ميزبان به توسعه گردشگري در نواحي روستايي نمونه مورد مطالعه: دهستان کليجان، شهرستان تنکابن. پژوهشهاي جغرافياي انساني، شماره 71.
گی، چاک وای (1382) جهانگردی در چشم انداز جامع، ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی، تهران:انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی، چاپ دوم.
هولدن، اندرو (1394، مطالعات گردشگری و علوم اجتماعی، رضا رضوانی پرکند، مشهد: انتشارات جهاددانشگاهی.
Ajzen, I., & Fishbein, M. (1975). Belief, attitude, intention and behavior: An introduction to theory and research.Chicago
Baloglu, S., & Assante, L. M. (1999). A content analysis of subject areas and research methods used in five hospitality management journals. Journal of Hospitality & Tourism Research, 23(1), 53-70.
Baloglu, S., & McCleary, K. W. (1999). A model of destination image formation. Annals of tourism research, 26(4), 868-897.
Chen, C. F., & Tsai, D. (2007). How destination image and evaluative factors affect behavioral intentions? Tourism management, 28(4), 1115-1122.
Chon, K., Evans, M. R., & Sutherlin, D. (1989). Trends in hospitality management literature: A content analysis. Hospitality Research Journal, 13(1), 483-491.
Churchill Jr, G. A., & Surprenant, C. (1982). An investigation into the determinants of customer satisfaction. Journal of marketing research, 491-504.
Cohen, E. (1984). The sociology of tourism: approaches, issues, and findings. Annual review of sociology, 373-392.
Cohen, E. (1972). Toward a sociology of international tourism. Social research, 164-182.
Danaher, P. J., & Arweiler, N. (1996). Customer satisfaction in the tourist industry: A case study of visitors to New Zealand. Journal of Travel Research, 35(1), 89-93.
Dann, G., Nash, D., & Pearce, P. (1988). Methodology in tourism research. Annals of Tourism Research, 15, 1-28.
Dube, L., Renaghan, L. M., & Miller, J. M. (1994). Measuring customer satisfaction for strategic management. The Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 35(1), 39-47.
Ekinci, Y., & Riley, M. (1998). A critique of the issues and theoretical assumptions in service quality measurement in the lodging industry: time to move the goal-posts?. International Journal of Hospitality Management, 17(4), 349-362.
Grazer, W. F., & Stiff, M. R. (1987, spring). Statistical analysis and design in marketing journal articles. Journal of the Academy of Marketing Science, pp. 69-73.
Hsu, C. H. (2000). Determinants of mature travelers’ motorcoach tour satisfaction and brand loyalty. Journal of Hospitality & Tourism Research, 24(2), 223-238.
Jafari, J., & Aaser, D. (1988). Tourism as the subject of doctoral dissertations. Annals of tourism Research, 15(3), 407-429.
Jafari, J., and B. Ritchie (1981) towards a Framework of Tourism Education: Problems and Prospects. Annals of Tourism Research 8: 13-34.
Jogaratnam, G., Chon, K., McCleary, K., Mena, M., Yoo, J., 2005. An analysis of institutional contributors to three major academic tourism journals: 1992–2001. Tourism Management 26 (5), 641.
Klein, J. T. (1990). Interdisciplinarity: History, theory, and practice. Wayne state university press.
Korzay, M., & Alvarez, M. D. (2005). Satisfaction and dissatisfaction of Japanese.
Kozak, M., & Rimmington, M. (2000). Tourist satisfaction with Mallorca, Spain, as an off-season holiday destination. Journal of travel research, 38(3), 260-269
Law, R., Ye, Q., Chen, W., & Leung, R. (2009). An analysis of the most influential articles published in tourism journals from 2000 to 2007: A Google Scholar approach. Journal of Travel & Tourism Marketing, 26(7), 735-746.
Law, Christopher M (2002) urban tourism, contimuum.
LeBlanc, G. (1992). Factors affecting customer evaluation of service quality in travel agencies: An investigation of customer perceptions. Journal of Travel Research, 30(4), 10-16.
Leiper, N. (2000). An emerging discipline. Annals of Tourism Research, 27(3), 805–809.
Mayo, E. J., & Jarvis, L. P. (1981). The psychology of leisure travel. Effective marketing and selling of travel services. CBI Publishing Company.
Millan, A., & Esteban, A. (2004). Development of a multiple-item scale for measuring customer satisfaction in travel agencies services. Tourism management, 25(5), 533-546.
Moutinho, L. (2000). Consumer behaviour. Strategic management in tourism, 41-78.
Oh, H., & Jeong, M. (1996). Improving marketers’ predictive power of customer satisfaction on expectation-based target market levels. Hospitality Research Journal, 19(4), 65-85.
Oliver, R. L. (1993). Cognitive, affective, and attribute bases of the satisfaction response. Journal of consumer research, 20(3), 418-430.
Palmer, L.A., Sese, A., Montano, J.J., 2005. Tourism and Statistics: bibliometric study 1998–2002. Annals of Tourism Research 32 (1), 167–178.
Pearce, P. L. (1980). A favorability-satisfaction model of tourists' evaluations. Journal of Travel Research, 19(1), 13-17.
Perrig-Chiello, P., Darbellay, F., & Gillièron, C. (2002). Qu'est-ce que l'interdisciplinarité?: les nouveaux défis de l'enseignement. Réalités sociales
Pizam, A., Neumann, Y., & Reichel, A. (1978). Dimentions of tourist satisfaction with a destination area. Annals of tourism Research, 5(3), 314-322.
Przeclawski, K. (1993). Tourism as the subject of interdisciplinary research. Tourism research: Critiques and challenges, 9.
Qu, H., & Li, I. (1997). The characteristics and satisfaction of mainland Chinese visitors to Hong Kong. Journal of Travel Research, 35(4), 37-41.
Qu, H., Kim, L. H., & Im, H. H. (2011). A model of destination branding: Integrating the concepts of the branding and destination image. Tourism management, 32(3), 465-476.
Quah, Stella R& Sales, Arnaud (2000) (The International Handbook of Sociology, sage publication.
Reid, L. J., & Andereck, K. L. (1989). Statistical analyses use in tourism research. Journal of Travel Research, 28(2), 21-24.
Repko, A. F. (2008). Interdisciplinary research: Process and theory. Sage.
Saleh, F., & Ryan, C. (1992). Client perceptions of hotels: A multi-attribute approach. Tourism Management, 13(2), 163-168.
Schiffman, L. G., & Kanuk, L. L. (1994). Consumer Behavior, 5rd. NY: McGraw-Hill. Chicago.
Sirakaya, E., & Woodside, A. G. (2005). Building and testing theories of decision making by travellers. Tourism management, 26(6), 815-832.
Tasci, A. D., & Gartner, W. C. (2007). Destination image and its functional relationships. Journal of travel research, 45(4), 413-425.
Tribe, John (1997) THE INDISCIPLINE OF TOURISM, Annals of Tourism Raearch, Vol. 24, No. 3, pp. 63.
Tribe, J. (2001). Research paradigms and the tourism curriculum. Journal of travel research, 39(4), 442-448.
Tribe, J., & Snaith, T. (1998). From SERVQUAL to HOLSAT: holiday satisfaction in Varadero, Cuba. Tourism management, 19(1), 25-34.
Tsang, N.K.F., Hsu, C.H.C., 2011. Thirty years of research on tourism and hospitality management in China: A review and analysis of journal publications. International Journal of Hospitality Management 30 (4) 886– 896.
UNWTO, T. O. (2016). Tourism Highlights, 2016 edition. World.
Vargas-Sánchez, A., Porras-Bueno, N., & de los Ángeles Plaza-Mejía, M. (2011). Explaining residents’ attitudes to tourism: Is a universal model possible?. Annals of Tourism Research, 38(2), 460-480.
Vincent, V. C., & Thompson, W. (2002). Assessing community support and sustainability for ecotourism development. Journal of Travel Research, 41(2), 153-160.
Whipple, T. W., & Thach, S. V. (1988). Group tour management: Does good service produce satisfied customers?. Journal of Travel Research, 27(2), 16-21.
Wilks, J., & Moore, S. (2004). Tourism Risk Management for the Asia-Pacific Region. An Authoritative Guide for Managing Crises and Disasters. Gold Coast.
Yoon, Y., & Uysal, M. (2005). An examination of the effects of motivation and satisfaction on destination loyalty: a structural model. Tourism management, 26(1), 45-56.
