سرآغاز پيدايش فلسفه ايراني
محورهای موضوعی : پیوند اندیشۀ فیلسوفان و مکاتب فلسفی با زمانه و شرایط اجتماعی و فکری
1 - دانشگاه الزهرا(س)
2 - دانشگاه الزهرا
کلید واژه:
چکیده مقاله :
شايد هرگز نتوان بطور دقيق و مسلّم معلوم کرد که علم و فلسفه در کدام نقطه از عالم و در نزد کدام مردم شروع شد و چگونه رشد و تکامل يافت؛ ولي قدر مسلّم اين است که علم و فلسفه نميتواند داراي يک زادگاه مشخص باشد. هرگز نبايد تصور کرد که يک عده خاص و معيني يا ملتي مشخص آن را ساخته و پرداخته باشند، ولي اينکه کدام ملت گامهاي اوليه را در بسط و ترقي و تکامل اين معرفت پر ارج برداشته‌اند، جاي بحث است .در يکي دو قرن گذشته، پژوهشگران و شرق‌شناسان، مطالب مختلفي درباره فلسفه و مرکزيت علم و انديشه به تحرير درآورده‌اند که اغلب مغرضانه بنظر ميرسد. عمده اين متفکرين تلاش کرده‌اند که يونان و اروپا را اولين پايگاه و خاستگاه علم و فلسفه نشان دهند که اگر بخواهيم منصفانه‌تر قضاوت کنيم بايد بگوييم که شايد چون منابع مکتوبي از گذشته‌هاي درخشان علمي شرق و خاورميانه در دسترس آنها نبوده است، بيشتر دچار اشتباه شده‌اند و مدارک و شواهد تاريخي بسياري وجود دارد که علما و بزرگان مشهور يوناني به مصر، هند، بابل و ايران سفر کرده و با کوله‌باري پر از دانش، فلسفه و عرفان و اشراق به يونان بازگشته‌اند و منابع موثقي وجود دارد مبني بر اينکه کساني همچون فيثاغورس و سقراط و... نزد مغان ايراني تعليم ديده‌اند. بدين ترتيب، فلسفه مغان مادستان ايران زمين در تاريخ فلسفه، دانش و عرفان قومهاي شرق و غرب جهان نقش ويژه‌يي داشته است و اين فيلسوفان، از جمله استانس، گبرياس، پازاتاس و استرامپ سي‌خوس ميباشند که به فيلسوفان خسرواني يا فهلويون شناخته ميشوند که نقش مهمي را در انتقال دانش ايرانيان به سراسر جهان داشته‌اند. بنابرين، در اين نوشتار به دو تن از اين فيلسوفان يعني استانس و گبرياس پرداخته ميشود .
Perhaps we can never exactly and positively decide where and among which people science and philosophy came into being for the first time. Neither can we fully explain how they were developed. However, what we know for certain is that they cannot have had a specific birthplace. We should never assume that a particular group of people or nation created and developed philosophy; nevertheless we can discuss which nation or people took the first steps in expanding, spreading, and promoting this invaluable field of knowledge. During the last one or two centuries, researchers and Orientologists have written different books on philosophy and the cradles of knowledge and thought which often seem to be quite subjective. Most of these thinkers have tried to introduce Greece and Europe as the origin of science and philosophy. If we wish to make a fair judgment, we should say that they made this mistake perhaps because they had no access to any of the written sources regarding the brilliant scientific achievements of the East and Middle East. However, there are several historical proofs and documents indicating that some of the well-known Greek scientists and scholars travelled to Egypt, India, Babylon, and Iran and returned to Greece with a great treasure of science, philosophy, gnosis, and illumination. There are also some authentic sources acknowledging that some philosophers such as Pythagoras and Socrates studied under the Iranian magi. Therefore, the magi philosophy of the Media in the land of Iran played a significant role in the history of philosophy and the science and gnosis of the different nations of the East and the West in the World. Some of the philosophers, such as Ostanes, Gobrias, Pazatus, and Astrampsychos, who were famous as Khosrawani philosophers or Persian sages played an important part in transferring Iranians’ knowledge to the whole world. Accordingly, this paper deals with two of these philosophers, namely, Ostanes and Gobrias.
