بررسی جایگاه اجتماعی سیندخت، رودابه، تهمینه و گردآفرید در شاهنامۀ فردوسی
محورهای موضوعی : تحلیل متون نظمزهره پارسیان 1 , شهناز ولی‌پور هفشجانی 2
1 - دانشگاه فرهنگیان
2 - دانشگاه فرهنگیان شهرکرد
کلید واژه: شاهنامۀ فردوسی سیندخت رودابه گردآفرید تهمینه.,
چکیده مقاله :
در این مقاله به زندگی اجتماعی چند تن از زنان نامدار شاهنامه (سیندخت، رودابه، تهمینه و گردافرید) با تکیه بر روایت داستان آنان در شاهنامه نگاهی شده است؛ که نشان می‌دهد این زنان نامدار شاهنامه در کنار مردان بزرگ و پهلوان چه نقش مهم و مؤثری را در صحنه‌های اجتماعی سیاسی و حتی در صورت لزوم، در میدان جنگ ایفا می‌کنند. تصویر یک زن آرمانی در شاهنامه، زنی در کنج خانه و یا دلبری زیبا و همسری که صرفاً به ایفای نقش تولید نسل بپردازد، نیست؛ زنان نامدار شاهنامه، انسان‌های دانا و زیرکی هستند که در تدبیر و راه‌گشایی و حل چالش‌های سیاسی و اجتماعی توانمندی‌های خود را به نمایش می‌گذارند؛ حتی گاه در این زمینه از مردان نیز پیشی می‌گیرند و با درایت خاص خود نابخردی‌ها و بی‌تدبیری‌های مردان را جبران می‌کنند. این زنان همان قدر که در ابراز عشق و دلدادگی واقعی خویش، صادق و آزادوار عمل می‌کنند؛ برای پاسداشت مرز و بوم خود، با درک صحیح و خردمندانه شرایط، از متوسل شدن به سیاست، زد و بند و حتی فریب و نیرنگ هم ابا نمی‌کنند. در نهایت می‌توان گفت هر یک از این زنان دارای ویژگی‌های شاخصی است که مجموع این ویژگی‌ها در کنار هم تصویری از زن کامل در شاهنامه ارائه می‌دهد. سیندخت نماد تدبیر و خرد در اداره امور، گردآفرید اسوۀ شهامت و سیاست، رودابه نشانگر شور زندگی و آزادگی و صداقت است و تهمینه نیز، عشق و فرزند پروری را به نمایش می گذارد.
In this article there has been an overall look at some of great women's social life in Shahnameh (Sindokht, Roodabeh, Tahmineh, Gordafrid) considering their story in the book; it shows an important and influential role they played in social, political and even military fields alongside men. The picture of an ideal woman in Shahnameh is not just a wife at home or a beautiful wife who only gives birth to the children. Great women in Shahnameh are wise and clever people who show their ability by solving social and political challenges; and even sometimes they will be more successful than men and manage the situation. In such a way that will compensate men's silliness and mismanagement. These women they are honest in their love, they never stop safeguarding their homeland even if they resort to politics, conspiring or cheating others. Finally it can be said that each of these women has special characteristics that All these characteristics together present a perfect woman in Shahnameh. Sindokht is a symbol of wisdom and intellect in management, gordafarid is a brave person and a politician, Roodabeh typifies liveliness, freedom and honesty and Tahmineh represents love and parenting.
اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1370). آواها و ایماها. تهران: نشر یزدان.
بهار، مهرداد. (۱۳۷۲). تخت جمشید. تهران: نشر مهرویستا.
سرمدی، قدمعلی. (1383). از رنگ گل تا رنج خار. تهران: نشر عملی فرهنگی کتیبه.
خالقی‌مطلق، جلال. (1366). شاهنامه. جلد اول، نیویورک: bibliotheca persica.
خالقی‌مطلق، جلال. (1369). شاهنامه. جلد دوم، کالیفرنیا: Published by the Persian Heritage Foundation under the imprint of Bibliotheca Persica, and in associathion with Mazda Publishers.
کیا، خجسته. (1371). سخنان سزاوار زنان در شاهنامه. تهران: نشر فاخته.
گیرشمن. (۱۳۶۹). ایران از آغاز تا اسلام. ترجمۀ محمد معین، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
علوی، هدایت‌الله. (1386). زن در ایران باستان. تهران: نشر سپیدرود.
مهذب، زهرا. (1374). داستان‌های زنان شاهنامه. تهران: نشر قبله.
اکبری، امیر و مسیح‌فر، فاطمه. (1394). «بررسی ابعاد و جایگاه زن در شاهنامۀ فردوسی». مجلۀ مطالعات ایرانی، سال چهاردهم، شماره 28.
سیدموسوی، طیبه. (1396). «نقش و جایگاه زنان بزرگ در شاهنامۀ فردوسی». فصنامۀ اورمزد، زمستان 1396، شمارۀ 40.
شوکتی، آیت و دهقان، علی. (1396). «مطالعۀ جایگاه زن در شاهنامۀ فردوسی». فصلنامۀ بهارستان سخن، سال چهاردهم، شماره 35.
مرادیان، رضا. (1395). «بررسی جایگاه و نقش سیاسی و اجتماعی زنان در شاهنامۀ فردوسی». مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی زبان و ادبیات. مهرماه 1395.
