بررسی تطبیقی کارکرد رنگ¬ها در داستان¬های «ویس و رامین» و «تریستان و ایزوت»
محورهای موضوعی : تحلیل متون نظم
1 - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی ودانشگاه فرهنگیان
کلید واژه: ویس و رامین, تریستان و ایزوت, رنگ, شخصیّت, داستان,
چکیده مقاله :
پس از آنکه در دهه های اخیر، شماری از روان شناسان به حضور برجستۀ رنگ ها در زندگی نوع بشر توجّه کردند، استفادۀ هدفمند از این عنصر در ادبیّات فزونی گرفت. البتّه، به دلیل حضور اثرگذار رنگ در زندگی روزمرۀ آدمی، شاهد بازتاب آن در متون کلاسیک ادبی نیز، هستیم. در مقالۀ حاضر، کارکرد رنگ ها در منظومۀ ویس و رامین گرگانی و داستان تریستان و ایزوت از ژوزف بدیه با رویکرد تطبیقی و روش توصیفی- تحلیلی مقایسه شده است. پربسامدترین رنگ در سرودۀ فخرالدّین، سیاه و در اثر بدیه، سیاه و سرخ بوده است. کارکرد مشترکی که در همۀ رنگ ها دیده می-شود، جنبۀ توصیفی است. همچنین، تشریح شرایط زیستی و روانی شخصیّت ها، القاء عواطف درونی و عینیّت بخشی به مفاهیم انتزاعی به کمک رنگ ها صورت گرفته است. با وجود کارکردهای مشترک رنگ ها در دو اثر، نقاط افتراق نیز، وجود دارد. در منظومۀ فخرالدّین اسعد، رنگ سرخ نشان دهندۀ سرزندگی و شادکامی و شرم و حیا است. در تریستان و ایزوت، تشریح مفهوم اراده و در ویس و رامین، بیان شادابی و سرزندگی شخصیت ها از کارکردهای متفاوت رنگ سبز بوده است. در ویس و رامین، بیان وضعیّت نامناسب جسمی و در تریستان و ایزوت، القای حسّ آرامش و اطمینان، به کمک متعلقات رنگ آبی تشریح شده است. در مجموع، رنگ های به کار رفته در دو داستان، غیرنمادین، صریح و مستقیم و فاقد لایه های متعدّد معنایی هستند که این موضوع بیانگر نگرش واقع گرا و عینیّت طلب دو ادیب است.
Abstract After that a number of psychologists paid attention to outstanding presence of colors in human’s life for the first time in recent years, purposeful use of this element increased in literature. However, due to effective presence of color in daily life of human, we witness it in literary classic texts. In present research, function of colors in “Vis and Ramin” epopee by Gorgani and the story of “Tristan and Iseult” by Joseph Bedier have been compared via a comparative approach and an analytic-descriptive method. The most frequent colors in a poetry by Fakhraddin is yellow and black and in a work by Bedier has been black and red. The common function observed in all colors is the descriptive aspect. As well, explanation of biological and psychological conditions of characters, inducing internal emotions and giving objectivity to abstract concepts have taken occurred by colors. Despite of common functions of colors in the two works, there are different points. In an epopee by Fakhraddin As’ad, red color shows liveliness and happiness and modesty. Moreover, in this epopee, the internal negative emotions and setting ethical concepts have taken place by using yellow color. In Tristan and Iseult, describing the concept of will and in “Vis and Ramin” indicating the gayness and vitality of characters have been known as the functions of green color Totally, the colors used in these two stories are non-symbolic, explicit and direct and this represents the realist of authors
- آیت¬اللّهی، حبیب¬الله. (1381). مبانی رنگ و کاربرد آن. چاپ اوّل. تهران: سمت.
2- اپلی، ارنست. (1371). رؤیا و تعبیر رؤیا. ترجمۀ دل¬آرا قهرمان. تهران: میترا.
3- بایار، ژان پیر. (1376). رمزپردازی آتش. ترجمۀ جلال ستّاری. تهران: مرکز.
4- بدیه، ژوزف. (1336). تریستان و ایزوت. ترجمۀ پرویز ناتل خانلری. چاپ دوّم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
5- پورعلی¬خانی، هانیه. (1380). دنیای اسرارآمیز رنگ¬ها. تهران: هزاران.
6- حجّتی، محمّدامین. (1383). اثر تربیتی رنگ. قم: جمال.ٍٍ
7- ریوفرای، آنا الیور. (1371). نقّاشی کودکان و مفاهیم آن. تهران: دستان.
8- سان، هوارد و سان، دوروتّی. (1378). زندگی با رنگ، ترجمۀ نغمه صفّاریان. چاپ اوّل. تهران: حکایت.
9- شمیسا، سیروس. (1377). فرهنگ اشارات. 2ج، چاپ اوّل. تهران: فردوس.
10- فخرالدّین اسعد گرگانی. (1349). ویس و رامین. به تصحیح ماگاتی تودوا و الکساندر گواخاریا. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
11- فرزان، ناصر. (1375). رنگ و طبیعت؛ بخشی از دانش رنگ¬ها. تهران: تهران.
12- _______ . (1377). تاریخ تحوّل هنر و صنعت رنگ در ایران و جهان. چاپ اوّل. تهران: تهران.
13- فلمار، برند کلاوس. (1386). رنگ¬ها و طبیعت شفابخش آنها. ترجمۀ شهناز آذرنیوش. تهران: ققنوس.
14- لوشر، ماکس. (1389). روان¬شناسی رنگ¬ها. ترجمۀ ویدا ابی¬زاده. چاپ بیست¬وهفتم. تهران: درسا.
ب) مقاله¬ها 15- شادآرام، علیرضا و نصراصفهانی، محمّدرضا و شریفی ولدانی، غلامحسین. (1389). «نقش زنان در دو داستان تریستان و ایزوت و ویس و رامین». مجلّۀ ادبیّات تطبیقی. شمارۀ 2. صص 136-119.
16- شیمل، آنه ماری و ساسِک، پرسیلا. (1382). «ارزش¬های رنگ در هنر و ادبیّات ایران». ترجمۀ مریم میراحمدی. نامۀ انجمن. شمارۀ 12. صص 58-40.
