بررسی زوایایی مبهم از شخصیّت سلطان سنجر بر مبنای متون کهن ادبی و تاریخی
محورهای موضوعی : نقد متون
1 - دانشگاه شیراز
2 - دانشگاه شیراز
کلید واژه:
چکیده مقاله :
پادشاهان به عنوان یکی از چهره های شاخص در عرصه سیاست، بسیار توسط شاعران مدّاح درباری ستایش شده اند؛ امّا آیا در ورای این چهره محبوب و آرمانی در قصاید مدحی، چهره ای معمولی و یا حتّی منفور و نامحبوب وجود داشته است یا نه؟ پژوهش حاضر بر آن است تا به روش تحقیق کیفی، از نوع تحلیلی ـ توصیفی و به شیوه متن پژوهی، زوایایی ناشناخته و مبهم از شخصیت سلطان سنجر را بر مبنای متون کهنِ تاریخی و ادبی همچون چهارمقاله، تاریخ جهانگشا، سلجوق نامه، راحه الصدور و دیوان های انوری، سنایی، امیر معزّی و عبدالواسع جبلی واکاوی کند. یافته ها نشان می دهد سلطان سنجر شخصیتی خاکستری داشته است؛ نه کاملاً مثبت و نه کاملاً منفی؛ نه انوشیروان دوران بوده است و نه ضحّاک زمان. در سیمای آرمانی سنجر، ویژگی های مثبتی مثل شاعرنوازی و کشورگشایی جلوه گر است و عبدالواسع جبلی و انوری، او را با اغراق شاعرانه ستایش کرده اند و در چهره منفی و ناخوشایندش، امیر معزّی را هر چند ناخواسته هدف تیر قرار داده، از شاعری ادیب صابر نام در جهت مقاصد سیاسی و جاسوسی، استفاده ابزاری کرده و حتی محمّد غزالی نامه ای گلایه آمیز از اوضاع پریشان عصر و وضع رقّت بار مردم به او نوشته است.
Kings, as one of the most prominent figures in politics, have been highly praised by poets of the courtiers, but whether there has been a common or even unpopular face behind this popular and idealistic face in medieval affairs, or Not? The current research is to investigate the qualitative, analytical, descriptive and textual research methods of unknown and vague angles of Sultan Sanjar's personality based on ancient historical and literary texts such as four articles, Jahan-e-Shah's history, Seljuk-e-Payam, Raheh Anvari, Sana'i, Amir Mo'azi and Abdul Wassi Jabali will be released. The findings show that Sultan Sanjar had a gray personality, not entirely positive, not quite negative, neither was the age of the Anoushiran, nor the time of Zahak. In Armani Sanjar's design, positive features such as poetry and the emergence of a manifestation, and Abdulvaas Jebli and Anvari, praised him with poetic exaggeration, and in his negative and unpleasant face, Amir Mo'azi, though unwittingly, The poet Adib Saber called for political and spy purposes, and even Mohammad Ghazali wrote an outrageous letter about the disturbed circumstances of the afternoon and the plight of the people.
