بررسی تطبیقی مساله امامت در تفسیر المنار و تفسیر تسنیم
محورهای موضوعی : کلام اسلامیتقی بوربور اژدری 1 , جعفر تابان 2 , رضا کهساری 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان
2 - دانشگاه قم
3 - دانشگاه ازاد سمنان
کلید واژه:
چکیده مقاله :
امامت و ولایت از کلیدواژ‌ه‌های قرآن و از بنیادی‌ترین بحث‌های کلامی میان شیعه و اهل‌سنت است. مفسران و متکلمان شیعه آیاتی از قرآن را دال بر اثبات امامت على(ع) و اهل‌بیت(ع) می‌دانند و با توجه به براهین عقلی و روایات موثق وسیره عملی پیامبر(ص) ، معتقدند که امامت یک امر انتصابی از جانب حق تعالی می باشد و زمین هیچگاه از حجت الهی خالی نخواهد بود .مفسران اهل‌سنت بر تفسیر شیعه از این آیات شبهه‌هایی واردکرده‌اند. محمدعبده و رشیدرضا (صاحبان تفسیر المنار) با تأثیر از اندیشه‌های کلامی ابن‌تیمیه و فرقۀ وهابیت به این موضوع پرداخته‌اند. در مقابل مفسران شیعه از جمله آیت‌الله جوادی آملی در تفسیر تسنیم کوشیده است به این شبهات پاسخ دهد و قراین محکمی برای اثبات آیات امامت بیابد. با توجه به این‌که مسئلۀ امامت به‌عنوان یکی از مناقشه‌برانگیزترین بحث‌های اعتقادی میان فرق اسلامی است، به مقایسه میان آرای متکلمان و مفسران کمتر توجه شده، هدف این پژوهش بررسی تطبیقی دو دیدگاه و بیان اختلاف‌نظر دو تفسیر شاخص اهل سنت و تشیع است. پس از نقل هفت آیه و نقل روایات معتبر از مجامع حدیثی فریقین، دیدگاه‌های صاحب المنار (به عنوان نمونه‌ای از علمای معاصر اهل‌سنت) و دیدگاه صاحب تسنیم (به عنوان نمونه‌ای از علمای معاصر شیعه) طرح شده است. این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، با تکیه بر داده‌های کتابخانه‌ای سامان یافته است.
Imamate and velayat are among the keywords of the Quran and one of the most fundamental theological discussions between Shiites and Sunnis. Shiite commentators and theologians believe that the verses of the Qur'an are proof of the Imamate of Ali (AS) and Ahl al-Bayt (AS), and according to the rational arguments and authentic narrations of the Prophet (PBUH), they believe that the Imamate is an appointed matter by the Almighty. And the earth will never be devoid of divine authority. The Sunni scholars have cast doubt on the Shia interpretation of these verses. Mohammed Abda and Rashid Reza (the owners of the commentary on al-Manar) have been influenced by Ibn Taymiyyah and the Wahhabi theology. Shi'ite commentators, including Ayatollah Javadi Amoli in Tasnim's commentary, have attempted to respond to these doubts and find strong evidence to prove the verses of the Imamate. Since the issue of Imamate is one of the most controversial among the Islamic doctrinal disputes, the aim of this study is to compare the views of theologians and the lesser commentators. The purpose of this study is to compare the two views and to express the disagreement between the two interpretations of Sunni and Shiite indexes. After quoting seven verses and quoting authentic narrations from the hadith assemblies of Farrqin, the views of al-Mannar (as an example of contemporary Sunni scholars) and the views of Tasnim (as an example of contemporary Shiite scholars) are outlined. This research is organized in a descriptive-analytical manner, relying on library data.
