A comparative study of the concept of moderation inthe advices of the sixth "Dinkard" and in Ferdowsi's "Shahnameh
Subject Areas : Research in Iranian classical literaturezahra delpazi 1 , Mohammad behnamfar 2 , MOHAMMAD REZA RASHED MOHASSEL 3
1 -
2 -
3 - Ferdosi University
Keywords: Sixth Dinkard, Ferdowsi’s Shahnameh, Moderation, Covenant, Comparative Literature,
Abstract :
One of the basic concepts in Iranian thought is the principle of moderation in life affairs, which is clearly reflected in Pahlavi books and advice letters, especially in the sixth book of Dinkard, the most detailed advice letter in the Pahlavi language. In Ferdowsi's Shahnameh, which is considered as the summary of pre-Islamic Iranian culture, moderation is one of the basic principles that has been emphasized in various advices.In this article, we have tried to represent the similarities of these two books on moderation in a comparative way and with a content analysis approach. The results show that the concept of moderation in the Sixth Dinkard and Ferdowsi’s Shahnameh are very close to one another. In both books, thr extremes of excessiveness are examples of evil, and the good that lies between them is a symbol of moderation. On the other hand, goodness equals goodwill, good thinking and good speech; Three important principles of Zoroastrian thought that are directly related to reason and guide people to a rational life based on moderation.There is also a close link between moderation and justice that evokes the concept of "asha" in Zoroastrian thought.It is noteworthy that the concept of moderation in the sixth Dinkard is more consistent with the recommendations of the historical part of the Shahnameh, especially poems related to the reign of Khosrow Anoshirvan, and sometimes the recommendations are quite similar which could be the result of the direct influence of the sixth Dinkard on Shahnameh or due tocommon sources for the two books.
قرآن کریم.
نهج البلاغه (1379) ترجمه و شرح محمد دشتی، چاپ سیزدهم، قم، دفتر نشر الهادی.
آموزگار، ژاله (1379) «پیمان»، بخارا، شماره 13-14، مرداد و آبان، صص 7-17.
---------- (1386) زبان، فرهنگ و اسطوره، تهران، معين.
آموزگار، ژاله و احمد تفضلی (1386) کتاب پنجم دینکرد، تهران، معین.
آهنگری، فرشته (1392) کتاب ششم دينکرد، تهران، صبا.
ارسطو (1385) اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمدحسن لطفی تبریزی، تهران، طرح نو.
برن، ژان (1373) ارسطو و حکمت مشاء، ترجمة سید ابوالقاسم پورحسینی، تهران، امیرکبیر.
بهار، مهرداد (1391) پژوهشی در اساطير ايران، پاره نخست و دوم، چاپ نهم، تهران، آگه.
پیادة کوهسار، ابوالقاسم (1386) «بررسی تطبیقی ریته و اشه در هند و ایران باستان»، نیمسال-نامة تخصصی پژوهشنامه ادیان، سال اول، شماره 2، پاییز و زمستان، صص 59-86.
تفضلی، احمد (1376) تاريخ ادبيات ايران پيش از اسلام، به کوشش ژاله آموزگار، تهران، سخن.
------------ (1391) مينوی خرد، به کوشش ژاله آموزگار، چاپ پنجم، تهران، توس.
تهامی، مرتضی (1387) «پیمان در آیین مزدیسنایی»، مجلۀ مطالعات ایرانی، سال هفتم، شماره 14، پاییز، صص 65-78.
حسن¬دوست، محمد (1395) فرهنگ ریشه¬شناختی زبان فارسی، زیر نظر بهمن سرکاراتی، جلد 2، چاپ دوم، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
خطيب، حسام (1999م) آفاق الادب المقارن، بيروت، دارالفکر معاصر.
دلپذیر، زهرا و دیگران (1396) «بررسی تطبیقی مفهوم خرد در اندرزهای دینکرد ششم و شاهنامۀ فردوسی»، فصلنامه متن¬شناسی ادب فارسی، سال پنجاه و سوم، دورة جدید، سال نهم، شماره 4 (پیاپی36)، زمستان، صص 37-55.
دلپذیر، زهرا و دیگران (1396) «بررسی تطبیقی مفهوم بخت و کنش در اندرزهای دینکرد ششم و شاهنامه فردوسی»، كاوش نامه، زبان و ادبیات فارسی، شماره 37، صص 95 -124.
دوفوشکور، شارل هنری (1377) اخلاقیات؛ مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی از سدة سوم تا سدة هفتم هجری، ترجمة محمدعلی امیرمعزی و عبدالمحمد روح¬بخشان، تهران، مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ایران¬شناسی فرانسه در ایران.
راشد محصل، محمدتقی (1389) دینکرد هفتم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
زنر، آر.
سی (1375) طلوع و غروب زردشتی¬گری، ترجمۀ تيمور قادری، تهران، فکر روز.
شاکد، شائول (1393) از ايران زرتشتی تا اسلام، ترجمه مرتضی ثاقب¬فر، تهران، ققنوس.
صفا، ذبیح¬الله (1371) تاریخ ادبیات در ایران، ج1، چاپ دوازدهم، تهران، فردوسی.
عابدی، احمد و راضیه تبریزی زاد اصفهانی (1393) «ارزیابی مقایسه¬ای نظریة اعتدال ارسطویی و نظریة اخلاقی اسلام»، فلسفة دین، دوره اول، شماره 4، زمستان، صص619-644.
عامری نیشابوری، ابی¬الحسن محمد بن یوسف (1336) السعادة و الاسعاد فی السیرة الانسانیة، تصحیح و مقدمه مجتبی مینوی، تهران، دانشگاه تهران.
فردوسی، ابوالقاسم (1386) شاهنامه، تصحيح جلال خالقی مطلق، 8 جلد (ج 1، 5، 6، 7)، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
فضیلت، فریدون (1381) کتاب سوم دینکرد، دفتر یکم، تهران، دهخدا.
كفاني، محمّد عبدالسلام (1389) ادبيات تطبيقي، ترجمة سيد حسين سيدي، چاپ دوم، مشهد، به‌نشر.
ماهیار نوابی، یحیی (1338) «یادگار بزرگمهر، متن پهلوی و مقایسه آن با شاهنامة فردوسی»، نشریة دانشکدة ادبیات دانشگاه تبریز، سال یازدهم، شماره 50، پاییز، صص 302-333.
محمدی ری شهری، محمد (1389) میزان الحکمة، ج 8، ترجمة حمیدرضا شیخی، قم، مؤسسة علمی و فرهنگی دارالحدیث.
مجلسی، محمدباقر (1403) بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج 2، بیروت، دارالاحیاء تراث العربی و مؤسسة الوفاء.
مزداپور، کتایون (1386) اندرزنامه¬های ايرانی، تهران، دفتر پژوهش¬های فرهنگی، مسکویه، احمد بن محمد (1374) جاویدان خرد، ترجمة تقی¬الدین محمد شوشتری، تصحیح بهروز ثروتیان، چاپ دوم، تهران، مؤسسة فرهنگ کاوش.
مکنزی، دیوید نیل (1394) فرهنگ کوچک پهلوی، ترجمة مهشید میرفخرایی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ميرفخرايی، مهشيد (1392) بررسی دينکرد ششم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
هرن، پاول و هوبشمان، هانريش (1394) فرهنگ ريشه‌شناسی فارسی، ترجمه و شواهد فارسی و پهلوی از جلال خالقی مطلق، تهران، مهرافروز.
de Menasce.P.J (1973) Le troisieme livre du denkart, paris: klinck sieck.
Makenzie,D.N (1971) A concise Pahlavi Dictionary, london: oxford university press.
Nyberg, H (1974) A Manual of Pahlavi, 2vols, Wiesbaden.
