-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی سندی و تحلیل دلالی روایات امام صادق علیه السلام درباره حضرت ابوطالب در کتاب شریف کافی
ابوطالب علی نژادابوطالب علیه السلام از شخصیتهای بیبدیل تاریخ اسلام است که در تحقّق دعوت اسلام و گسترش آرمانهای بلند آن یاریگر رسول خدا نقشآفرین بود. او امنیت کامل را برای پیامبر فراهم میکرد تا آن حضرت بتواند در مقابل مشرکان بایستد و با شرک و بتپرستی مبارزه کند و مردم را به توحید أکثرابوطالب علیه السلام از شخصیتهای بیبدیل تاریخ اسلام است که در تحقّق دعوت اسلام و گسترش آرمانهای بلند آن یاریگر رسول خدا نقشآفرین بود. او امنیت کامل را برای پیامبر فراهم میکرد تا آن حضرت بتواند در مقابل مشرکان بایستد و با شرک و بتپرستی مبارزه کند و مردم را به توحید و یکتاپرستی بخواند. حمایت ابوطالب از برادرزادهاش در آن محیط ظلمانی و شرکآلود به حدّی بود که وقتی رحلت کرد جبرئیل امین بر پیامبر نازل شد و به ایشان گفت هر چه زودتر از مدینه خارج شود؛ زیرا با رفتن ابوطالب، دیگر امنیت ندارد و کسی نیست که از ایشان دفاع کند. در روایاتی که از امام صادق علیه السلام در کتاب شریف کافی درباره ابوطالب نقل شده به چند موضوع مهمّ شخصیتی ایشان اشاره شده است: نخست، تحت تکفّل قراردادن پیامبری که قبل از ولادت، پدر را از دست میدهد و در چهار یا ششسالگی مادرش را و در هشتسالگی با وفات پدربزرگش عبدالمطلب مواجه میشود؛ دوم مقام اوصیایی ابوطالب علیه السلام؛ سوم ایمان ابوطالب علیه السلام؛ چهارم بازخوانی حمایت همهجانبه ابوطالب علیه السلام از پیامبر که اجازه نمیداد مشرکان قریش کوچکترین توهین و بیحرمتی به ساحت قدسی پیامبر صلی الله علیه و آله انجام دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - ابوطالب علیه السلام از نگاه علّامه طباطبایی
محمدرضا آرمیونمبنای تفسیری علّامه طباطبایی دربارۀ استقلال قرآن در دلالت موجب میشود بتوان دیدگاه ایشان را به المیزان و غیر آن تقسیم کرد. ایشان دربارۀ ایمان ابوطالب علیه السلام بر اساس آیات پیشینِ آیۀ 26 سوره انعام، سیاق آن را آبی از هرگونه تطبیقِ با روایات تفسیری میشمرد. سپس در این أکثرمبنای تفسیری علّامه طباطبایی دربارۀ استقلال قرآن در دلالت موجب میشود بتوان دیدگاه ایشان را به المیزان و غیر آن تقسیم کرد. ایشان دربارۀ ایمان ابوطالب علیه السلام بر اساس آیات پیشینِ آیۀ 26 سوره انعام، سیاق آن را آبی از هرگونه تطبیقِ با روایات تفسیری میشمرد. سپس در این آیه و آیات 113 سوره توبه و 56 سوره قصص، در ذیل مباحث روایی، بدون ورود به دایرۀ جرح و نقد حدیث با کاربست قواعد تعادل و تراجیح راهی برای حلّ تعارض میان روایات فریقین در این موضوع پیش رو قرار میدهد. لذا اجماع اهل بیت علیهم السلام و برخی دیگر از روایات خودِ عامّه و اشعار ایمانی منسوب به ابوطالب همگی دالّ بر ایمان ایشان است که به دلیل نوپابودن اسلام و نیازمندی به حفاظت و حمایت از پیامبر صلی الله علیه و آله از بروز آن خودداری کرده است. ایشان با مسلّمدانستن این دیدگاه در جایجای تفسیر المیزان و غیر آن، به شکل روشن یا با اشاره، از ویژگیهای ملازم با ایمان وی پرده برداشته است. یگانه حامی پیامبر تا پایان عمر، محزونشدن از انقطاع وحی به ایشان، هزینهکردن از موقعیت خود و نقش وساطت برای پیامبر در رویارویی با کفّار میتواند از جمله عناوین برای عبارات علّامه طباطبایی در این موضوع باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - مروری بر کتاب «ارشاد الهارب» یحیی بن هاشم الحسنی الصنعانی
محمد جواد حسنیبزرگی شخصیت و تأثیرگذاری حمایتهای جناب ابوطالب علیه السلام در استقرار و پیشبرد اسلام، قابل تشکیک و انکار نیست؛ امّا در طول تاریخ، فعالیتهایی برای مخدوشکردن چهره ایشان انجام شده است. بحث ایمان حضرت ابوطالب علیه السلام مهمترین موضوعی است که در آن تشکیک کردهاند. این ت أکثربزرگی شخصیت و تأثیرگذاری حمایتهای جناب ابوطالب علیه السلام در استقرار و پیشبرد اسلام، قابل تشکیک و انکار نیست؛ امّا در طول تاریخ، فعالیتهایی برای مخدوشکردن چهره ایشان انجام شده است. بحث ایمان حضرت ابوطالب علیه السلام مهمترین موضوعی است که در آن تشکیک کردهاند. این تردید مستند به چند روایت ساختگی و چشمپوشی از واقعیتهای تاریخی صورت گرفته است. عالمان فرقههای مختلف اسلامی در مقابل این قضاوت، با استناد به ادلّه عقلی و نقلی، صحّت ایمان ابوطالب را اثبات کردهاند. زیدیان نیز از این قافله جا نمانده و برخی از ایشان مانند شیخ یحیی بن هاشم الحسنی الصنعانی در کتابی با عنوان «ارشاد الهارب» به دفاع از ایمان ایشان پرداخته است. تسلّط عالمان زیدی بر منابع و روایات اهل سنّت از نقاط قوّت نویسنده و کتاب است. نوشتار حاضر محتوای کتاب ارشاد الهارب را با روش گزیدهیابی و در چهار بخش گزارش میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - معرّفی و محتوای کتاب «کبیر الصحابة، ابوطالب علیه السلام» از عبدالرسول غفاری
ابراهیم عبدیشناساندن مطالعات و تحقیقات پژوهشگران، یکی از روشهای مرسوم و تکمیلی یک پژوهش است. گاهی یک مسأله آنقدر مهم است که در تبیین آن تکنگاری شکل میگیرد به ویژه اگر مسأله از نوع مسائل اعتقادی باشد. ماجرای «ایمان ابوطالب» یکی از همین مسائل است که دستمایه بسیاری از مطالعات تار أکثرشناساندن مطالعات و تحقیقات پژوهشگران، یکی از روشهای مرسوم و تکمیلی یک پژوهش است. گاهی یک مسأله آنقدر مهم است که در تبیین آن تکنگاری شکل میگیرد به ویژه اگر مسأله از نوع مسائل اعتقادی باشد. ماجرای «ایمان ابوطالب» یکی از همین مسائل است که دستمایه بسیاری از مطالعات تاریخی ـ کلامی قرار گرفته است. در این بین یکی از مهمترین نگاشتهها در خصوص شناساندن جناب ابوطالب× و ایمان ایشان، کتاب «کبیر الصحابة ابوطالب علیه السلام» اثر دکتر عبدالرسول غفاری است. نویسنده برای اثبات ایمان ابوطالب علیه السلام در آغاز به ریشهیابی و تاریخمندی مسأله پرداخته است. وی با سودجستن از ادلّه چهارگانه (قرآن، سنّت، عقل و اجماع) و نیز مطالعه رفتارهای ابوطالب علیه السلام از جمله اشعار وی و تحلیل آنها، تلاش خود را در 10 فصل سامان داده است. او تحلیلهای خود را با عنوان «قال الغفاری ...» به مخاطب عرضه میکند. شناخت نویسنده و کتاب وی موضوعی است که محتوای این نوشتار را تشکیل میدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - گذری بر کتاب «ابوطالب الصّحابی المفتری علیه» اثر عبدالزّهراء عثمان محمّد
محمدحسین فیض اخلاقیجناب ابوطالب، حامی رسول خدا صلی الله علیه و آله پس از وفات عبدالمطلب بود. جایجای تاریخ از حمایتهای بیدریغ ایشان از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و همچنین ایمان او سخن میگوید. با این وجود در چند روایت که در منابع اهل سنّت ثبت شده به وی تهمت بیایمانی زده شده است. أکثرجناب ابوطالب، حامی رسول خدا صلی الله علیه و آله پس از وفات عبدالمطلب بود. جایجای تاریخ از حمایتهای بیدریغ ایشان از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و همچنین ایمان او سخن میگوید. با این وجود در چند روایت که در منابع اهل سنّت ثبت شده به وی تهمت بیایمانی زده شده است. بسیاری از دانشمندان برای دفاع از جناب ابوطالب، کتابها و مقالاتی را به نگارش درآوردهاند که «عبدالزهراء عثمان محمّد» از آن جمله است. کتاب وی با عنوان «ابوطالب، الصّحابی المفتری علیه» 14 بخش دارد که به پنج بخش کلّی فضایل اجداد رسول خدا صلی الله علیه و آله و ابوطالب، فرازهایی از زندگانی ابوطالب به همراه رسول خدا صلی الله علیه و آله، ایمان ابوطالب در اشعار وی و احادیث اهل بیت علیهم السلام، چرایی تهمت بیایمانی به ابوطالب و پنهانکردن عبادت توسّط ایشان و نقد حدیث دال بر بیایمانی ایشان ذیل آیه 26 سوره انعام قابل تقسیم است. این مقاله با هدف خلاصهکردن کتاب یادشده در پنج بخش سامان یافته است. تفاصيل المقالة