مرور کلی ادبیات پژوهش در تاریخ تحوّل معماری عامیانه ایران، نشان از توجه اندک به آن دارد. در دورة گذار بین سنت و مدرنیته (اواخر قاجار و اوایل پهلوی) برخی مجموعه های تجاری در شهرهای بزرگ ایران پدیدار شد که تا حد زیادی از الگوهای بازار سنتی و تیمچه های آن متمایز بود، اما ش أکثر
مرور کلی ادبیات پژوهش در تاریخ تحوّل معماری عامیانه ایران، نشان از توجه اندک به آن دارد. در دورة گذار بین سنت و مدرنیته (اواخر قاجار و اوایل پهلوی) برخی مجموعه های تجاری در شهرهای بزرگ ایران پدیدار شد که تا حد زیادی از الگوهای بازار سنتی و تیمچه های آن متمایز بود، اما شباهت مطلقی هم با پاساژهای مدرن اروپایی نداشت. این پژوهش با روش تفسیری ـ تاریخی و بر اساس اسناد تعیین گر و زمینه ای، به جستجوی ریشه های ظهور این الگوهای تجاری میانه می پردازد. در این پژوهش سه الگوی خارجی برای این مجموعه های تجاری شناسایی و نقش آنها مورد بحث قرار گرفته شده است که عبارتند از بدستانهای عثمانی، پاساژهای روسی قرن نوزدهم و پاساژهای پاریسی. در کنار این الگوها، پنج عامل زمینه ای در درون جامعه ایرانی در تاریخ مورد بحث، مورد واکاوی واقع شده است که نقش عملیات تخریبی خیابان کشی های رضاخان، تقابل وی با بازاریان، نقش فرنگ رفته ها، نقش تکنیک های ساختمانی جدید و الگوهای سنتی در این مورد، مطالعه شده است و میزان اثر هرکدام ارزیابی و در مورد نمونه های قم، مستندسازی شده است. نتایج بررسیهای انجام شده (شهر قم) نمایانگر تعامل پایاپای و بدون مغلوب شدن فرهنگ خودی با فرهنگ بیگانه و نمونه ای از تعامل مناسب مردمی با الگوی وارداتی است که بنظر، موفقتر از تلاشهای رسمی معماران برای حفظ هویت بومی در معماری در دهههای بعد بوده است. این الگوی تغییر و نقش عوامل زمینهای در آن میتواند راهگشای سیاستهای فرهنگی معماری در آینده باشد.
تفاصيل المقالة
حیاط مرکزی بهمنزله دستگاهی کارآمد و پاسخده، وظیفه خود را در حفاظت ساکنین از شرایط زیستمحیطی، اجتماعی و فرهنگی در مناطق مختلف ایران بهخوبی انجام داده است. گونه شناسی کالبدی حياط مرکزي در مناطق مختلف کشور بهخصوص بناهای مربوط به دوره پهلوی اول مبحثی است که این پژوهش د أکثر
حیاط مرکزی بهمنزله دستگاهی کارآمد و پاسخده، وظیفه خود را در حفاظت ساکنین از شرایط زیستمحیطی، اجتماعی و فرهنگی در مناطق مختلف ایران بهخوبی انجام داده است. گونه شناسی کالبدی حياط مرکزي در مناطق مختلف کشور بهخصوص بناهای مربوط به دوره پهلوی اول مبحثی است که این پژوهش در پی پاسخ به آن است. بدین منظور خانههای سنتی حیاط دار از شهرهای مختلف کشور بهعنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. این پژوهش قصد آن دارد که با بررسی ساختار کالبدی، الگوها و گونههای متنوع حیاط مرکزی در مساکن سنتی، به گونه شناسی این خانهها بپردازد. بهمنظور اجرای پژوهش بیش از 60 نمونه از خانههای سنتی در محدوده تاریخی شهرهای مختلف ایران شناسایی و تعداد 23 خانه که واجد اطلاعات و مدارک کامل بودند جهت گونهبندی، برگزیده شدند. دادههای پژوهش با توجه به ماهیت آنها از طریق مراجعه به منابع کتابخانهای و برداشتهای میدانی گردآوری شده است. نتایج حاصل از گونهبندی موقعیت قرارگیری حیاط در بنا نشان میدهد که یک جبهه ساخت (با توده ساختمانی در وجه شمالی حیاط) دارای بیشترین و بناهایی با دو حیاط در دو طرف ساختمان دارای کمترین میزان فراوانی در میان نمونههای موردمطالعه هستند همچنین در گونهبندی طولی، 15.1 - 25 دارای بیشترین فراوانی میباشد این در حالی است که در گونهبندی عرضی، بیشینه فروانی متعلق به 15.1 - 20 میباشد. حیاطهای با مساحت 100 الی 400 مترمربع دارای بیشترین میزان فراوانی در بین نمونه های موردمطالعه هستند. در گونهبندی تناسبات، بیشترین فراوانی مربوط به تناسبات 1.1 میباشد و کمترین میزان مربوط به 1.5 است که نشاندهنده کشیدگی حیاطها به سمت مربع میباشد. پس از دستهبندی و مقایسه صورت گرفته خانه طوسی زاده بهعنوان نماینده گونههای با بیشترین فراوانی و خانه گنجعلی زاده بهعنوان نماینده گونههای با کمترین فراوانی در بافت مطالعاتی برگزیده شده است.
تفاصيل المقالة
رایمگ
يقوم نظام رایمگ بتنفيذ جميع عمليات الاستلام والتقييم والحكم والتحرير وتخطيط الصفحة والنشر الإلكتروني للمجلات العلمية.