تاریخ کلام امامیه در مسیر رشد و تعالی خود تا کنون مدارسی را پشت سر نهاده است که هرکدام نقش تحول آفرینی در بالندگی اندیشه کلامی امامیه داشته اند. همه باورها و بن مایه های اعتقادی شیعه در دو مدرسه نخستین (مدینه و کوفه) تکوین، تبیین و تثبیت شد. سپس میراث پیشین با دو رویکر أکثر
تاریخ کلام امامیه در مسیر رشد و تعالی خود تا کنون مدارسی را پشت سر نهاده است که هرکدام نقش تحول آفرینی در بالندگی اندیشه کلامی امامیه داشته اند. همه باورها و بن مایه های اعتقادی شیعه در دو مدرسه نخستین (مدینه و کوفه) تکوین، تبیین و تثبیت شد. سپس میراث پیشین با دو رویکرد کلامی، در مدرسه قم و بغداد ، مدون و انتقال پیدا کرد. با افول قم و بغداد، یکی از مدارس سترگ شیعه که از جهت جامعیت، تنوع ونو آوری از مدارس سرآمد امامیه شد، مدرسه حله بود. مدرسه ای که علاوه بر ایجاد تحول در دیگر علوم اسلامی، خاستگاه تحولات عدیده با رویکردهای متفاوت دراندیشه کلامی شیعه گردید. در آن میان تنها رویکرد فلسفی کلامی بود که توسط محقق طوسی بیشتر مورد توجه قرار گرفت ، دیگر رویکردها در شعاع رویکرد غالب فلسفی کمتر به چشم آمدند. از این رو این جستار برآن است، با مروری بر تحولات کلامی مدرسه حله از پیشینه، نو آوری و روند شکل گیری یکی از رویکردهای کلامی که توسط علامه حلی بوجود آمد ودر نگاه به حله مورد توجه بایسته قرار نگرفت، سخن گوید و نقش آن در تحول آفرینی کلام امامیه را بیش از پیش بنمایاند.
تفاصيل المقالة
فهرست تخصّصی، مجموعهای از اطّلاعات مختصر و تفکیکشدۀ برگرفته از محتوای یک کتاب است. تأمّل در فهارس تخصّصی کتابهای حدیثی، زمینه را برای تحلیل و فرضیهپردازی کلان نسبت به محتوا و روش نویسنده فراهم میکند. در این نگاشته فهرست تخصّصی کتاب «منهاج الصلاح فی اختصار المصباح» أکثر
فهرست تخصّصی، مجموعهای از اطّلاعات مختصر و تفکیکشدۀ برگرفته از محتوای یک کتاب است. تأمّل در فهارس تخصّصی کتابهای حدیثی، زمینه را برای تحلیل و فرضیهپردازی کلان نسبت به محتوا و روش نویسنده فراهم میکند. در این نگاشته فهرست تخصّصی کتاب «منهاج الصلاح فی اختصار المصباح» علّامه حلی (م۷۲۶ق)، بررسی شده و با ارائه تحلیل آماری، بهره توجّه به فهارس تخصّصی نیز روشن میشود. فهرست آیات قرآنی، احادیث، آثار، اعلام، «طوائف، قبائل و فرق»، «اماکن و بلدان» و نیز فهرست منابعی که نام آنها در متن کتاب آمده در زمره فهارس تخصّصی «منهاج الصلاح» قرار دارد که در این یادداشت چهار فهرست بررسی شده و نکات آن تحلیل میگردد.
تفاصيل المقالة
مسأله کلّیها از آغاز فلسفه به عنوان یکی از مسائل پرماجرا محل اهتمام است. کارکردهای هستی شناختی (نحوه ی وجود کلی) و معرفت شناختی اش (نحوه ی ادراک کلی) آن را به مسأله بدل نمود. از دیرباز اندیشورانی بسیار این دو جنبه از مسأله کلّیها را مورد کاوش قرار داده اند. در این جست أکثر
مسأله کلّیها از آغاز فلسفه به عنوان یکی از مسائل پرماجرا محل اهتمام است. کارکردهای هستی شناختی (نحوه ی وجود کلی) و معرفت شناختی اش (نحوه ی ادراک کلی) آن را به مسأله بدل نمود. از دیرباز اندیشورانی بسیار این دو جنبه از مسأله کلّیها را مورد کاوش قرار داده اند. در این جستار وجه معرفت شناسی کلّیها مطمح نظر است. علامه حلی نظریاتی درخور توجه در این زمینه عرضه کرده اند که به رغم اهمّیّت، قدرشان مجهول است. مدعای این نوشتار واکاوی چگونگی تلقی وی در نحوه ادراک مفاهیم کلی است. یافته های تحقیق گویای اتخاذ رویکرد تقریباً مشابه علامه در تقریر متداول مفهوم کلی، نسبت میان دو مفهوم کلی، اقسام کلی، تعقل کلی، تجرد مفاهیم کلی و محل آنها با جمهور اندیشمندان اسلامی است امّا در مقام تنقیح تشخّص و تجرید با قاطبه آنها اختلاف نظر دارد. همچنین دیدگاه ایشان در باره نظریه تجرید متزلزل به نظر می رسد.
تفاصيل المقالة
رایمگ
يقوم نظام رایمگ بتنفيذ جميع عمليات الاستلام والتقييم والحكم والتحرير وتخطيط الصفحة والنشر الإلكتروني للمجلات العلمية.