• فهرس المقالات ساختار نحوی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - کارکردهای زیبایی‌شناسی پیش آیی فعل در غزل سعدی
        سوسن  جبری پرند  فیاض‌منش
        ساختارهای نحوی به نوعی منعکس کنندة ادراک و دریافت ما از واقعیت‌های بیرونی و درونی و بیان کنندة مجموعه روابطی هستند که ذهن در قالب زبان، میان پدیده‌ها ایجاد می‌کند. شکل‌گیری ساختارهای نحوی بر اساس نظام اندیشه و تفکر ما و کاملاً غریزی و ناآگاه است؛ اما شاعر تا حدودی آگاها أکثر
        ساختارهای نحوی به نوعی منعکس کنندة ادراک و دریافت ما از واقعیت‌های بیرونی و درونی و بیان کنندة مجموعه روابطی هستند که ذهن در قالب زبان، میان پدیده‌ها ایجاد می‌کند. شکل‌گیری ساختارهای نحوی بر اساس نظام اندیشه و تفکر ما و کاملاً غریزی و ناآگاه است؛ اما شاعر تا حدودی آگاهانه با استفاده از الگوهای نحوی، اندیشه و عاطفه خود را زیباتر و رساتر بیان می‌کند. یکی از این الگوها آن است که فعل بر برخی ارکان جمله پیشی می‌گیرد. موضوع مقاله حاضر بررسی کارکردهای این نوع ساخت نحوی در غزل سعدی است. نقد و تحلیل متن شاهکارها از این بُعد، می‌تواند زمینه ساز خلاقیت‌های ادبی شود. کارکردهای این گونه از آشنایی‌زدایی نحوی عبارت است از: کارکردهای ساختاری چون خلق موسیقی قوی‌تر، حفظ حس کوتاهی جمله، گسترش‌پذیری، استقلال رکن در عین داشتن پیوند‌های نحوی و تکمیل معنا و انسجام ساختاری و کارکردهای معنایی چون افزایش معنا؛ تأکید، بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی، بیان کلیت و تعمیم معنا، بیان کلی زمان و مکان، خلق ایجاز، توان تفسیرپذیری، تعلیق و انتظار، برجستگی توصیفات، حرکت و پویایی، انگیزش عاطفی، خیال‌انگیزی، ایجاد لذت و انسجام معنایی. بنابراین پیش‌آیی فعل، یکی از اسرار زیبایی غزل سعدی است که در کنار دیگر شگردهای زبانی به شیوه‌ای حیرت انگیز، خواننده را در اندیشه و عاطفه شاعر سهیم می‌گرداند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسی زبانی مونس¬العشاق سهروردی و عربشاه یزدی از رهگذر بینامتنیت ژنت
        خدابخش اسداللهی محمد  شهبازی
        شهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق) از بزرگ ترین حکمای فلسفه و عارفان قرن ششم است که رسایل رمزی او تأثیر گسترده ای بر نویسندگان و شاعران بعد از خود، گذاشته است بطوری که عماد الدین عربشاه یزدی از شاعران قرن هشتم با تأثیر پذیری از رساله مونس العشاق (فی حقیقه العشق) سهروردی، من أکثر
        شهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق) از بزرگ ترین حکمای فلسفه و عارفان قرن ششم است که رسایل رمزی او تأثیر گسترده ای بر نویسندگان و شاعران بعد از خود، گذاشته است بطوری که عماد الدین عربشاه یزدی از شاعران قرن هشتم با تأثیر پذیری از رساله مونس العشاق (فی حقیقه العشق) سهروردی، منظومه ای با همین عنوان سروده است که در واژگان، ترکیبات، جمله، ساختار نحوی و آوایی مشترکات فراوانی دارند. هدف ما در اینجا بررسی زبانی مونس العشاق منظوم و منثور براساس بینامتنیت ژنت است که در بخش های جداگانه به هر یک از موارد یاد شده پرداخته و از هر کدام چند نمونه شاهد آورده ایم و مابقی نمونه ها را در جدول با مشخص کردن صفحات در هر دو مونس العشاق و بیت مورد نظر مشخص کرده ایم. به لحاظ وجود زیرشاخه های بینامتنیت ژرار ژنت در هر دو مونس العشاق سعی نمودیم تا بر اساس نظریه ژنت به بررسی بپردازیم. دستاور ما در این پژوهش اثبات تبعیت عربشاه یزدی از تفکر و واژگان ابتکاری سهروردی است که تنها از رهگذر بینامتنیت ژنت قابل بررسی است. این دو اثر با وجود اشتراک فراوان، چند وجه افتراق نیز دارند که در متن مقاله به آنها نیز اشاره نموده ایم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی و تحلیل ساختمان نحوی جملات داستان «آفتاب لب‌بام» جلال ‌آل‌احمد
        علی عزیزی سید محتشم محمدی
        این پژوهش به بررسی ساختار نحوی جملات داستان «آفتاب لب بام» از مجموعه داستان‏های سه تار جلال آل احمد پرداخته است. روش تحقیق به صورت کتابخانه‏ای صورت پذیرفته و تعاریف مفهومی این پژوهش بر مبنای دستور زبان انوری می‌باشد و نتایج نیز به صورت توصیفی و تحلیلی ارائه شده است. أکثر
        این پژوهش به بررسی ساختار نحوی جملات داستان «آفتاب لب بام» از مجموعه داستان‏های سه تار جلال آل احمد پرداخته است. روش تحقیق به صورت کتابخانه‏ای صورت پذیرفته و تعاریف مفهومی این پژوهش بر مبنای دستور زبان انوری می‌باشد و نتایج نیز به صورت توصیفی و تحلیلی ارائه شده است. آل‏‌احمد، در نگارش داستان‌های خود جمله‏بندی منحصر به فردی دارد. نوع جملاتی که ایشان انتخاب کرده است، هماهنگ با ژانر اجتماعی و رئال داستان است. سبک جمله‏بندی ایشان، نوعی نگارش و شیوه داستان نویسی است. جملات به صورت فشرده و گویا، کوتاه و رسا و بیشترمستقل است. هرچند که از جملات طولانی نیز استفاده شده است. جملات بیشتر زبان معیار و رسمی دارد ولی در دیالوگ‌ شخصیت‏ها محاوره‌ای می‌شود. از جملات کنایی وضرب‌المثل استفاده نشده است. جملات بیشتر دارای زمان گذشته بوده و جملات کوتاه دارای بسامد بیشتری نسبت به بقیه جملات است. به دلیل انتخاب جملات کوتاه، ضرب آهنگی تند را به شنونده القا می‏کند. بسامد جملات دستورمند از جملات نادستورمند بیشتر است. جملات این داستان دارای سبکی مقطع و گسسته‌اند و به صورت متوالی و مستقل در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. همه جملات خبری در کنار یکدیگر حامل اندیشه و تفکر نویسنده داستان است. تفاصيل المقالة