• فهرس المقالات ایمان

      • حرية الوصول المقاله

        1 - جایگاه علم، عمل و ایمان در مثنوی مولوی
        زهرا باباپور محمدرضا صرفی عنایت الله شریف پور
        ادبیّات عرفانی به خصوص مولوی روح و جاذبه ی خود را از ایمان و معرفت گرفته است. روح انسان گرایی ادبیّات همان روح ایمانی و عرفانی است. مثنوی مولوی این شاهکار ادبی مملو از روح ایمان و آگاهی است. محتوا و لبَ ادبیات عرفانی ما از ایمان و آگاهی نشأت می گیرد در این مقاله با عن أکثر
        ادبیّات عرفانی به خصوص مولوی روح و جاذبه ی خود را از ایمان و معرفت گرفته است. روح انسان گرایی ادبیّات همان روح ایمانی و عرفانی است. مثنوی مولوی این شاهکار ادبی مملو از روح ایمان و آگاهی است. محتوا و لبَ ادبیات عرفانی ما از ایمان و آگاهی نشأت می گیرد در این مقاله با عنوان علم و ایمان در مثنوی مولوی، کوشش می‌شود که حقیقت علم و ایمان و رابطه آن ها را از نظر مولوی بسنجد و تبیین کند که علم و ایمان چگونه می تواند انسان را به حقیقت واحد برساند. مولوی چه نوع علمی را راهگشا می‌داند و در ارتباط علم و ایمان کدام یک را بر دیگری رجحان می‌نهد. مولانا همواره ارتباطی نزدیک بین علم و ایمان قرار داده و ایمان را نعمتی بزرگ می‌شمارد و نوری که بر بصیرت انسان می‌افزاید و انسان دانا درونش نوری برای هدایت اوست که با ایمان به خدا حقیقت را درمی‌یابد. او معتقد است علم و ایمان باید نردبانی برای تعالی روحانی انسان باشد و انسان باید در کنار علم، درس‌هایی از معرفت‌ و عشق الهی بخواند و در پی رستاخیزی باشد که او‌ را‌ به‌ سوی ثبات اخلاقی‌ و روحانی پیش ببرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - ایمان، شک و تربیت دینی
        محمد رضا مدنی فر
        چیستی ایمان موضوعی بحث‌برانگیز است و اختلاف‌نظرها در این خصوص بین اندیشمندان مسلمان و بیش از آن بین اندیشمندان مسیحی وجود دارد. در این بین، رابطه ایمان با شک، از جمله مصادیق مهم این اختلاف‌نظر محسوب می شود. این مقاله در پی‌جویی منشأ این اختلافات، ریشه آن‌ها را در اموری أکثر
        چیستی ایمان موضوعی بحث‌برانگیز است و اختلاف‌نظرها در این خصوص بین اندیشمندان مسلمان و بیش از آن بین اندیشمندان مسیحی وجود دارد. در این بین، رابطه ایمان با شک، از جمله مصادیق مهم این اختلاف‌نظر محسوب می شود. این مقاله در پی‌جویی منشأ این اختلافات، ریشه آن‌ها را در اموری چون تفاوت محتوایی باورهای دینی در این ادیان، پیش فرض های نظری اندیشمندان دینی، تجارب متفاوت سیاسی- اجتماعی جوامع دینی و نهایتاً تفاوت جریان های فکری- فلسفی مماس با هر یک از این دو حوزه می یابد. با پذیرش نقش مهم مؤلفه آخر، باید انتظار داشت که رشد سریع ارتباطات به‌عنوان بستری برای مبادله افکار، اندیشه اسلامی را نیز در تماس بیشتری با جریان های فکری رقیب و معارض قرار داده و بدین شکل ایمان اسلامی نیز در معرض چالش هایی قرار گیرد که ایمان مسیحی در چند سده پیش‌ازاین، با آن روبرو شده است. این مقاله با ارائه تحلیلی مفهومی از نسبت ایمان با شک، با اذعان بر نقش غیرقابل انکار مؤلفه معرفت در ایمان اسلامی، رویکردی معرفت شناختی به نام واقع گرایی سازه گرایانه را به‌عنوان مبنایی برای ایمان اسلامی در نظر گرفته و معتقد است که گرچه شک نمی تواند آن‌گونه که برخی جریان های جدید در مسیحیت به آن معتقدند به‌عنوان مؤلفه اساسی ایمان تلقی شود، اما درعین‌حال وجود آن نیز اجتناب‌ناپذیر بوده و معارضی اساسی برای ایمان نیز تلقی نمی-گردد. این مقدمه تربیت اسلامی را بر آن ‌می‌دارد که از یکسو تحمل‌پذیری متربی نسبت به باقی ماندن در تردید را ارتقا بخشد و از سوی دیگر انگیزه و تلاش او را برای نیل به‌یقین افزایش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی سندی و تحلیل دلالی روایات امام صادق علیه السلام درباره حضرت ابوطالب در کتاب شریف کافی
        ابوطالب علی نژاد
        ابوطالب علیه السلام از شخصیت‌های بی‌بدیل تاریخ اسلام است که در تحقّق دعوت اسلام و گسترش آرمان‌های بلند آن یاریگر رسول خدا نقش‌آفرین بود. او امنیت کامل را برای پیامبر فراهم می‌کرد تا آن حضرت بتواند در مقابل مشرکان بایستد و با شرک و بت‌پرستی مبارزه کند و مردم را به توحید أکثر
        ابوطالب علیه السلام از شخصیت‌های بی‌بدیل تاریخ اسلام است که در تحقّق دعوت اسلام و گسترش آرمان‌های بلند آن یاریگر رسول خدا نقش‌آفرین بود. او امنیت کامل را برای پیامبر فراهم می‌کرد تا آن حضرت بتواند در مقابل مشرکان بایستد و با شرک و بت‌پرستی مبارزه کند و مردم را به توحید و یکتاپرستی بخواند. حمایت ابوطالب از برادرزاده‌اش در آن محیط ظلمانی و شرک‌آلود به حدّی بود که وقتی رحلت کرد جبرئیل امین بر پیامبر نازل شد و به ایشان گفت هر چه زودتر از مدینه خارج شود؛ زیرا با رفتن ابوطالب، دیگر امنیت ندارد و کسی نیست که از ایشان دفاع کند. در روایاتی که از امام صادق علیه السلام در کتاب شریف کافی درباره ابوطالب نقل شده به چند موضوع مهمّ شخصیتی ایشان اشاره شده است: نخست، تحت تکفّل قراردادن پیامبری که قبل از ولادت، پدر را از دست می‌دهد و در چهار یا شش‌سالگی مادرش را و در هشت‌سالگی با وفات پدربزرگش عبدالمطلب مواجه می‌شود؛ دوم مقام اوصیایی ابوطالب علیه السلام؛ سوم ایمان ابوطالب علیه السلام؛ چهارم بازخوانی حمایت همه‌جانبه ابوطالب علیه السلام از پیامبر که اجازه نمی‌داد مشرکان قریش کوچک‌ترین توهین و بی‌حرمتی به ساحت قدسی پیامبر صلی الله علیه و آله انجام دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - ابوطالب علیه السلام از نگاه علّامه طباطبایی
        محمدرضا آرمیون
        مبنای تفسیری علّامه طباطبایی دربارۀ استقلال قرآن در دلالت موجب می‌شود بتوان دیدگاه ایشان را به المیزان و غیر آن تقسیم کرد. ایشان دربارۀ ایمان ابوطالب علیه السلام بر اساس آیات پیشینِ آیۀ 26 سوره انعام، سیاق آن را آبی از هرگونه تطبیقِ با روایات تفسیری می‌شمرد. سپس در این أکثر
        مبنای تفسیری علّامه طباطبایی دربارۀ استقلال قرآن در دلالت موجب می‌شود بتوان دیدگاه ایشان را به المیزان و غیر آن تقسیم کرد. ایشان دربارۀ ایمان ابوطالب علیه السلام بر اساس آیات پیشینِ آیۀ 26 سوره انعام، سیاق آن را آبی از هرگونه تطبیقِ با روایات تفسیری می‌شمرد. سپس در این آیه و آیات 113 سوره توبه و 56 سوره قصص، در ذیل مباحث روایی، بدون ورود به دایرۀ جرح و نقد حدیث با کاربست قواعد تعادل و تراجیح راهی برای حلّ تعارض میان روایات فریقین در این موضوع پیش رو قرار می‌دهد. لذا اجماع اهل بیت علیهم السلام و برخی دیگر از روایات خودِ عامّه و اشعار ایمانی منسوب به ابوطالب همگی دالّ بر ایمان ایشان است که به دلیل نوپابودن اسلام و نیازمندی به حفاظت و حمایت از پیامبر صلی الله علیه و آله از بروز آن خودداری کرده است. ایشان با مسلّم‌دانستن این دیدگاه در جای‌جای تفسیر المیزان و غیر آن، به شکل روشن یا با اشاره، از ویژگی‌های ملازم با ایمان وی پرده برداشته است. یگانه حامی پیامبر تا پایان عمر، محزون‌شدن از انقطاع وحی به ایشان، هزینه‌کردن از موقعیت خود و نقش وساطت برای پیامبر در رویارویی با کفّار می‌تواند از جمله عناوین برای عبارات علّامه طباطبایی در این موضوع باشد. تفاصيل المقالة